Prairie Fire

“Hij was wat ze noemen globaal begaafd: intellectueel, lichamelijk, emotioneel, muzikaal,” zei Martin. “Mozart had een wiskundig talent en Brandenns talent lag meer aan de emotionele, spirituele kant van de muziek. Hij zei dat hij er altijd vanuit was gegaan dat wanneer Brandenn in de twintig en dertig zou zijn, iemand “een klein biografisch boek zou schrijven en terug zou kijken naar toen hij veertien was en zou zien dat dit het moment was waarop hij het grondwerk leerde voor wat hem beroemd zou gaan maken in de muziek.”

Elke hoek van het huis van de Bremmers onthult de mate waarin hun leven op het zijne was gebouwd: een microfoon bungelend aan het plafond van de studeerkamer, die diende als zijn opnamestudio; een levensgroot plastic skelet, voor de studie van anatomie, in de eetkamer; een vleugelpiano waarop Patti en Martin nog anderhalf jaar betalingen moeten doen. Een tijd lang heeft Martin boven zijn computer een zwart-wit foto bewaard van een vrouw met een glad gezicht in een Mission rocker, haar haar opgestoken in een Willa Cather knot. De vrouw, Leta Stetter Hollingworth, staat bij velen bekend als de peetmoeder van het hoogbegaafdenonderwijs: zij was de oprichtster van de eerste openbare school voor hoogbegaafden in New York City, en toen zij op de faculteit van Columbia’s Teachers College zat, startte zij ’s werelds eerste langetermijnstudie naar de buitengewoon begaafden. Hollingworth raakte vooral geïnteresseerd in kinderen met een I.Q. boven de 180, en van 1916 tot haar dood, in 1939, vond ze slechts twaalf van hen. In een mijlpaal, postuum gepubliceerd werk, “Children Above 180 IQ (Stanford-Binet): Origin and Development,” presenteerde zij casestudies van deze kinderen, enorme opeenstapelingen van details met betrekking tot familiegeschiedenissen (“A’s overgrootvader … een kleermaker, bedacht en patenteerde een unie pak, waarvan gezegd wordt dat het het eerste unie pak was”), hoofdomtrekken, grijpmetingen, en prepuberale krabbels.

Hollingworth’s blijvende nalatenschap komt voort uit de nadruk die zij legde op het begrijpen van de sociale en emotionele moeilijkheden die endemisch zijn voor extreme hoogbegaafdheid. Door het bestuderen van de relaties tussen leeftijdsgenoten van kinderen met verschillende niveaus van hoogbegaafdheid, kwam ze tot het definiëren van het IQ bereik van 125 tot 155 als sociaal “optimaal,” omdat die kinderen de meeste kans hadden om uitgaand en zelfverzekerd te zijn – niet zo slim dat ze niet konden winnen van hun leeftijdsgenoten. Maar kinderen met een IQ boven de 170, zei ze, hadden zo weinig kans om vriendjes te vinden met dezelfde capaciteiten dat ze gedemoraliseerd werden. “Haar bevindingen over deze hoogbegaafde minderheid waren in tegenspraak met het werk van de Stanford psycholoog Lewis Terman, haar tijdgenoot, die, in zijn beroemde longitudinale studie die zo’n vijftienhonderd kinderen met een hoog I.Q. volgde, beweerde dat zijn proefpersonen sociaal even goed aangepast waren als ieder ander, en dat zij als volwassenen de neiging hadden emotioneel stabieler te zijn dan gemiddeld. Hollingworth bracht ook haar persoonlijke geschiedenis in de kwestie in. Zij was, net als Brandenn Bremmer een eeuw later, opgegroeid op een pioniersboerderij in het uiterste westen van Nebraska, en zij bracht het grootste deel van haar jeugd door in zelfopgelegde eenzaamheid. Volgens haar biografe, Ann G. Klein, wilde de tienjarige Leta, overvallen door een reeks familietragedies, dat ze van de ene dag op de andere volwassen zou worden. Zoals Hollingworth het moment later beschreef in een brief aan haar toekomstige echtgenoot: “Ik besloot toen en daar volwassen te worden, plechtig afstand nemend van de rest van de kindertijd.”

Hollingworths werk raakte na haar dood in de vergetelheid, en werd pas decennia later herontdekt. In 1980 pleegde een zeventienjarig wonderkind, Dallas Egbert III, zelfmoord. Egbert kwam uit Dayton, Ohio, en was op zijn vijftiende naar de universiteit gegaan. “Voor zijn dood had bijna niemand eraan gedacht om te kijken naar de sociale of emotionele componenten voor deze kinderen,” vertelde Elizabeth Meckstroth, die nu een consultant is voor families van hoogbegaafde kinderen. Het jaar daarop hielp ze een steungroep voor ouders van hoogbegaafde kinderen op te richten en later schreef ze, samen met James Webb en Stephanie Tolan, “Guiding the Gifted Child.” “De conferentie van de National Association for Gifted Children ging tot dan alleen maar over het vinden van bijlessen, het verbeteren van het wiskunde curriculum op scholen, enzovoort,” zei ze. “Maar de zelfmoord van Dallas Egbert was een oproep om in het geweer te komen.”

De laatste twee decennia zijn er veel artikelen gepubliceerd over het onderwerp zelfmoord onder hoogbegaafde kinderen, en hoewel er geen goed bewijs voor is, denken sommigen dat hun zelfmoordpercentage hoger dan gemiddeld zou kunnen zijn. Onder de genoemde factoren, naast de risico’s van sociaal en intellectueel isolement, zijn de daarmee gepaard gaande druk van perfectionisme (door een psycholoog omschreven als “een emotionele behoefte om zichzelf te ontwikkelen en de wereld te beheersen”) en de mogelijkheid dat hoogbegaafden een verhoogde gevoeligheid hebben: ook al behandelen zij succes en mislukking als gelijken, zij nemen ze beide zwaar op.

“De manier waarop het brein van deze kinderen werkt, heeft te maken met meer dan alleen snel en goed zijn,” zei Meckstroth, die de Bremmers in de loop der jaren leerde kennen op verschillende functies voor hoogbegaafde kinderen en hun families. “Het is een vermogen om verbanden te leggen tussen allerlei dingen en betekenis te voelen in het abstracte: alles is belangrijk voor hen.” Als het brein van een gemiddeld kind is als een paar konijnenoren die vier basis tv-kanalen ontvangen, zei Meckstroth, dan is het brein van hoogbegaafde kinderen als een schotelantenne, die honderden signalen tegelijk ontvangt. “Het kan overweldigend zijn,” zei ze. “Een gewone vierjarige graaft misschien een gat in de grond voor het plezier van het graven. En een van deze kinderen zou kunnen graven en denken aan alle dieren die hij onder de grond zal tegenkomen, en de kinderen in China die hij zou kunnen helpen.”

Linda Silverman gelooft dat er een hogere incidentie is van een barmhartige inslag onder hoogbegaafde kinderen, en vertelde me over verschillende tienjarige vredesactivisten die ze heeft ontmoet. “Veel hoogbegaafde kinderen zijn engelen die op deze aarde zijn met verantwoordelijkheden om anderen te helpen,” zei ze. “Er is geen andere manier om het uit te leggen. Tussen het thuisonderwijs en de zelfbeheersing van een plattelandsbestaan dat niet veel afhankelijkheid van of verplichting aan stadsgenoten inhield, was Brandenn zelden in het gezelschap van kinderen van zijn leeftijd. Een grote uitzondering vormden de twee weken die hij en zijn ouders elk jaar doorbrachten op retraites en conferenties voor hoogbegaafden. De eerste bijeenkomst waar ze naartoe gingen, toen Brandenn acht was, was het Young Scholars programma van het Davidson Instituut, in Lake Tahoe. Het programma was gevuld met activiteiten, zoals een workshop spreken in het openbaar, waarin deelnemers advertenties ontwierpen, en een klas voor toekomstige archeologen, waarin deelnemers uilenballen ontleedden.

“Brandenn en ik werden meteen goede vrienden,” zei een jongen uit Long Island die hem ontmoette op de Lake Tahoe retraite. “Ik denk dat we allebei dachten dat iemand die bereid was om zo ver te gaan, er het beste van wilde maken. Het hele gebeuren was leuk – een groep kinderen zoals ik, weet je? Hoewel ik thuis wat vrienden had die behoorlijk slim waren, was dit anders. Iedereen was gewoon erg betrokken.”

De jongen, die heeft gevraagd of ik hem Duncan wil noemen, was ongeveer even oud als Brandenn, en de twee bleven in de loop der jaren contact houden. Toen ik hem deze zomer thuis ontmoette, vertelde hij me dat hij een natuurkundeprofessor hielp bij een studie over vloeistofdynamica en dat hij met zijn vrienden een Wiffle-ball competitie organiseerde. Hij en Brandenn deelden een grappig gevoel voor humor. In de zomer van 2004 bezocht hij Brandenn, en zij maakten een korte documentaire film over Venango. De film begon met een opname van het enige blok dat het centrum vormt, en toen rustte de camera op een straatnaambord met de tekst “Slow Children”, terwijl Duncan ervoor liep en, in slow motion, deed alsof hij struikelde en viel. Ze filmden een automaat buiten de wasserette en noteerden de kogelgaten in het muntautomaatmechanisme. “We kunnen gerust zeggen dat deze automaat over zijn hoogtepunt heen is,’ zei Duncan. “Laten we een moment van stilte houden voor deze automaat.” Toen liet Duncan zijn hoofd zakken, en Brandenn, die de videocamera vasthield, volgde, kantelde de lens naar beneden en filmde zijn eigen voeten.

Patti en Martin reden Brandenn die zomer naar Denver voor een vierdaagse retraite die werd georganiseerd door het Gifted Development Center, de organisatie van Linda Silverman. Brandenn kon het meteen goed vinden met K., een mooi meisje van de westkust. Ze waren die week voortdurend samen, zei K., en ze voegde eraan toe dat zij en Brandenn niet helemaal vriend en vriendin waren, hoewel ze niet zeker wist hoe ze de relatie moest karakteriseren. “Hoe zou je iemand noemen die op Valentijnsdag een ring en een ketting voor je maakt, en op je verjaardag een armband?” vroeg ze. “

In Denver brachten Brandenn, Duncan, K. en een paar andere kinderen de meeste tijd samen door in hun hotel, kijkend naar films op tv (“Groundhog Day”, “Spaceballs”) en zittend pratend. “Het bijzondere van hoogbegaafd zijn is dat je volledig in beslag genomen kunt worden door hartstochtelijke interesses,” zei K., die op haar veertiende voltijds studeert, drie muziekinstrumenten bespeelt, in een turnteam van de middelbare school zit en voorzitster is in haar synagoge. “Veel normale dertien- en veertienjarigen vinden ons afstotend. Met ‘normaal’ bedoel ik kinderen die in principe in staat zijn om van school naar hobby’s en hun sociale leven te gaan, van onderwerp naar onderwerp, zonder geobsedeerd te raken door dingen. Dus vier dagen lang was het leuk om te doen alsof we normale tieners waren.”

K. beschreef Brandenn als “een echte heer.” Op een avond was er een diner ter ere van het 25-jarig bestaan van het Gifted Development Center, en Brandenn speelde “Spirit’s Dream”, een pianostuk dat hij had vernoemd naar Silverman’s Doberman pinscher. Later die avond vroeg hij K. ten dans, maar zij zei hem dat ze het een andere keer zou moeten proberen. Ze vond Brandenn formidabel, herinnerde ze zich, wat haar nerveus maakte bij hem in de buurt: “Hij was niet alleen een muzikant, hij was een artiest.” Een paar dagen later, toen de kinderen zich klaarmaakten om te vertrekken, maakten ze plannen om contact te houden en elkaar weer te ontmoeten op de retraite van de volgende zomer. K. hielp Brandenn zijn koffers naar de auto van zijn ouders te dragen en zei tegen hem: “Je bent me een dans verschuldigd.”

Patti en Martin vonden het leuk om andere ouders in het hoogbegaafdencircuit te ontmoeten – die zichzelf vaak POGO’s noemen, voor “ouders van hoogbegaafde kinderen” – maar zeggen dat een hoog I.Q. het enige was dat Brandenn gemeen had met veel van de kinderen. “Veel van hen waren de stereotype begaafde kinderen, met emotionele tekortkomingen, die hun ouders manipuleerden zoals een trainer een paard leidt,” vertelde Martin. “Sommige kinderen hadden echte zwakheden – ze lieten verschillende etenswaren op een bord elkaar niet aanraken. Eén kind had een rattenstaart op zijn rug hangen die al tien jaar oud was. Hij zei dat als je die afknipte, je een deel van hem zou afsnijden.” Het frustreerde Brandenn om met zulke kinderen om te gaan, herinnerde Martin zich. “Brandenn was geen nerd, hij had geen overgewicht, hij had geen pukkelig gezicht.”

“Daarom heeft zijn zelfmoord hun wereld op zijn kop gezet,” zei Patti. “Veel van deze kinderen in het hele land zitten nu in therapie vanwege Brandenn.” Ze glimlachte weemoedig. Ik dacht dat Patti naar K. verwees, maar toen ik het over haar had, deden de Bremmers afwijzend.

“Alle meisjes waren stapelverliefd op hem,” zei Patti. “Ze waren allemaal van plan met hem te trouwen. Geen van hen wist van elkaar.”

Zijn ouders hadden geen haast om Brandenn te laten daten. “Ik heb de hele middelbare school doorlopen zonder een vriendin te hebben,” zei Martin. “Het tijdelijke vriendinnetje, wat een tijdverspilling.”

Ondanks dat de Bremmers Brandenn leken te willen beschermen tegen een onvolwassen puberteit, klonk hun beschrijving van het soort partner en huwelijk dat hij ooit hoopte te vinden veel als het idee van een jonge jongen over volwassenheid.

“Hij wilde iemand die zijn interesse in computerspelletjes en in muziek zou delen,” zei Martin. “Iemand die graag kookt, die goed is in het opvoeden van kinderen, die niet afhankelijk is van hem om beslissingen voor haar te nemen. Hij wilde een huis in Lincoln en een in Omaha voor de medische opleiding”- de twee steden liggen maar vijfenveertig minuten uit elkaar. “Hij wilde zijn oude Ford Escort inruilen voor een stijlvolle nieuwe auto. En dan zou hij een relatie nastreven.” Als hij het juiste meisje zou ontmoeten, zou hij voor haar een verlovingsring kopen die waarschijnlijk, zo bedacht hij, driehonderdduizend dollar zou moeten kosten, want dat was wat hij had gehoord dat artsen in een jaar verdienden.

In de herfst van 2004 kwam Brandenn weer in zijn routine thuis, die een pianoles omvatte die hij al een jaar volgde bij David Wohl, een lid van de muziekafdeling van Colorado State. Toen Brandenn voor het eerst optrad voor Wohl, speelde hij een New Age stuk dat hij had geschreven – “veel pedaal, veel drijvende texturen,” vertelde Wohl me. “Het is als watermuziek, in principe. Het vereist geen enorme techniek. Ik zei: ‘Ik neem je aan, maar je gaat muziek leren lezen en je gaat de ‘Moonlight Sonata’ en Bach leren’. “In ruil leerde Wohl Brandenn bedachtzamer te improviseren, harmonie te manipuleren en verschillende akkoordafstanden te gebruiken. Brandenn stopte abrupt met zijn lessen in december, hoewel hij in zijn eentje bleef componeren en werken in zijn muziekstudio. “Het was vreemd,” herinnerde Wohl zich. “Ik dacht: waarom nu stoppen, net nu hij er goed in begint te komen? Hij had veel vooruitgang geboekt, vooral tegen het einde.” Brandenn legde Wohl uit dat hij stopte met lessen omdat hij dokter wilde worden, en dat hij na de vakantie zou beginnen met het volgen van voorbereidende lessen. “Ik denk dat ik geen carrière ga maken in de muziek,” zei hij.

“Hij had het allemaal uitgestippeld,” herinnerde Patti zich. Brandenn was van plan te beginnen met een paar lessen aan het Mid-Plains Community College, in North Platte, 90 mijl van Venango. Toen hij vijftien werd, zou hij de rest van zijn premies halen aan de Universiteit van Nebraska in Lincoln, waar zijn oudste zus, Jennifer, chirurgisch verpleegster is. Als hij zestien zou worden, zou hij beginnen aan de medische school.

“Hij hield van de uitdaging en hij hield van het inkomen,” zei Martin, verwijzend naar Brandenns praatje om anesthesist te worden. “Ik denk dat hij ook het idee leuk vond om niet de hele dag patiënten te hoeven zien. Hij wilde niet te maken hebben met een heleboel hypochonders die binnenkwamen.”

“Hij wilde de pijn van mensen verlichten,” zei Patti.

Hij begon in januari, met een inleidende collegecursus biologie. “Hij was een rustige jongen die zich meestal op zijn gemak leek te voelen,’ vertelde zijn docent, Sara Morris. “De andere studenten wisten niet hoe jong hij was. Een keer tijdens de lunchpauze, kwamen zijn ouders en brachten hem een broodje. Soms at hij in de kantine met de andere kinderen.”

Er waren veel nieuwe academische uitdagingen. “Hij voelde zijn weg,” zei Morris. “Ik had hem een werkstuk over natuurgeschiedenis opgedragen. Door met hem te praten wist ik dat hij nog nooit zoiets had gedaan, en natuurlijk moest hij leren hoe hij citaten moest maken. En hij was nerveus. We spraken over het uittypen van zijn notities en hoe dat hem zou helpen. Het was een aanpassing voor hem, maar hij zou het prima doen.”

Brandenn sprak vaak aan de telefoon met Duncan. “Zijn biologie cursus, hij zei dat hij er niet zo hard zijn best voor deed,” herinnerde Duncan zich. “Hij was er gewoon nooit enthousiast over. Hij zei, ‘In principe, oké, er is dit levende spul en we noemen het organismen’. Hij vond het ongelooflijk abstract.” Het was niet zo’n groot probleem om ontgoocheld te zijn over een vak, begreep Duncan, maar hij was verbaasd Brandenn zo lusteloos te horen klinken. “Hij ging altijd zo snel in op dingen die hij leuk vond. Maar met de bio was hij er een beetje los van.”

Op het moment van zijn zelfmoord had Brandenn maar één tentamen gekregen, het tentamen van de cursus. “Het was of een B-min of een C-plus, ik kan het me niet herinneren,” zei Patti. “Maar het was een schaal, dus hij had een hoge B. Hij was er niet blij mee. Maar hij maakte altijd al zijn lessen super af. Op de middelbare school had hij soms een 6 voor een proefwerk, en daar begon hij dan altijd over. Het was alsof je een stuk toast verbrandde: ‘Ik doe er gewoon nog eentje in.’ “

Brandenns zus Dawn kwam in 2004 niet thuis met kerst, maar ze belde vanuit Californië. Hij was koekjes aan het maken, vertelde hij haar, en hij verveelde zich.

“Nou, dat is klote,” zei Dawn.

“Ja, dat is zo,” zei Brandenn.

Dawn sprak op dat moment niet met Patti. “Mijn moeder en ik hebben mijn hele leven ruzie gehad,” vertelde ze me. “Ik was de gecompliceerde broer of zus. Ik ben verhuisd toen ik jong was.” Zoals Dawn het zag, hadden haar moeder en Martin een leven voor hun gezin gecreëerd dat hen afsloot van de rest van de wereld. “Ze hielden ervan zo geïsoleerd te zijn, dat hele wij-moesten-allemaal-elkaar-zijn ding,” zei ze. “Ik noemde het altijd Bremmer Island.”

Brandenn sprak met tussenpozen met K. in de herfst en winter. “Er was waarschijnlijk een maand dat hij me elke avond belde,” zei ze. “Het klonk altijd alsof hij zich verstopte, naar buiten ging om te bellen, of alleen belde als zijn ouders er niet waren. Hij zei dan, ‘Oh, ik moet gaan, mijn moeder is thuis van de kruidenierswinkel’. “