De beroemdste honden van de wetenschap

Anthropoloog Grover Krantz droeg zijn lichaam op aan de wetenschap op voorwaarde dat zijn geliefde Ierse wolfshond Clyde met hem meeging – hij wilde dat hun band zou worden herinnerd en dat hun skeletten zouden helpen bij forensisch onderzoek. Archeologe Mary Leakey’s Dalmatiërs volgden haar naar afgelegen veldlocaties waar ze het team waarschuwden voor gevaarlijke wilde roofdieren. Honden zijn niet alleen trouwe metgezellen van wetenschappers, maar hebben ook bijgedragen aan eeuwenlange wetenschappelijke ontdekkingen en innovaties. Het betrekken van honden bij bepaalde vormen van wetenschap blijft een ethisch dilemma omdat honden intelligente, emotionele wezens zijn, maar wetenschappers gebruiken ze nog steeds bij biomedisch en ziekte-onderzoek en bij farmaceutische toxiciteitsstudies om vele redenen, onder meer omdat de fysiologie van honden dichter bij de onze staat dan die van ratten. Honden die tegenwoordig in de wetenschap werken, identificeren ook invasieve soorten, helpen bij het behoud van wilde dieren en helpen zelfs bij het opsporen van vroege tekenen van COVID-19 ziekte. Aangezien het aantal taken voor honden in de wetenschap blijft groeien, is het de moeite waard om terug te kijken naar belangrijke hondachtige bijdragen aan het veld.

Robot

De grotten van Lascaux in het zuidwesten van Frankrijk zijn beroemd om het bevatten van enkele van de meest gedetailleerde en goed bewaarde voorbeelden van prehistorische kunst in de wereld. Meer dan 600 schilderingen, gemaakt door generaties van vroege mensen, hangen aan de wanden van de grot. Maar als het niet was voor een witte hond genaamd “Robot” die, volgens sommige verhalen, de grotten ontdekte in 1940, zouden we niet geweten hebben over de kunst tot vele jaren later. Marcel Ravidat, in die tijd een 18-jarige mecanicien in opleiding, was met Robot aan het wandelen toen de hond blijkbaar in een schuttersputje gleed. Toen Ravidat het gedempte geblaf van Robot volgde, vond hij meer dan alleen de hond-Robot had hem naar een van de grootste archeologische vondsten van de 20e eeuw geleid.

Laika

Een zwerfhond gered uit de straten van Moskou, werd Laika de eerste hond die in 1957 in een baan om de aarde vloog. Tussen 1951 en 1952, begonnen de Sovjets paren honden de ruimte in te sturen, te beginnen met Dezik en Tsygan. In totaal werden negen honden verzonden op deze vroege missies, met vier dodelijke slachtoffers. Tegen de tijd dat Spoetnik 2 werd gelanceerd met Laika aan boord, hadden astrofysici bedacht hoe ze de hondachtige astronaut in een baan om de aarde konden krijgen, maar niet hoe ze terug te krijgen uit de ruimte. Eenmaal in een baan om de aarde overleefde Laika het en cirkelde iets meer dan anderhalf uur rond voordat ze jammerlijk omkwam toen de temperaturen in het toestel te hoog opliepen. Als het hitteschild van de capsule niet was gebroken, zou Laika bij de terugkeer in de dampkring zijn gestorven. Terwijl sommigen protesteerden tegen de beslissing om Laika de ruimte in te sturen in de wetenschap dat ze zou sterven, verdedigden anderen de opgedane kennis door aan te tonen dat dieren in de ruimte konden leven.

Strelka en Belka

In augustus 1960 lanceerde de Sovjet-Unie de Spoetnik 5-capsule in de ruimte. Samen met muizen, ratten en een konijn werden twee honden de eerste levende wezens die in een baan om de aarde werden gebracht en veilig naar de aarde terugkeerden. Deze missies en andere dierlijke astronauten maakten de weg vrij voor bemande ruimtevluchten. Minder dan een jaar na de succesvolle reis van Strelka en Belka, stuurden de Sovjets de mens Yuri Gagarin de ruimte in. Het hondenpaar leefde een volledig hondenleven en kreeg zelfs nakomelingen.

Marjorie

Vóór het midden van de jaren 1920 werd de diagnose diabetes beschouwd als een doodvonnis. In 1921 ontdekten de Canadese onderzoeker Frederick Banting en medisch student Charles Best echter insuline, waarmee miljoenen mensenlevens zouden worden gered. De ontdekking zou niet mogelijk zijn geweest zonder de opoffering van een aantal honden bij wie de alvleesklier was verwijderd, wat in wezen klinische diabetes veroorzaakte. De dieren werden vervolgens door Banting en Best behandeld met pancreasextracten. Marjorie was de meest succesvolle patiënt; zij overleefde meer dan twee maanden met dagelijkse injecties.

Togo en Balto

In 1925 werd het afgelegen mijnstadje Nome in Alaska geteisterd door difterie, een door de lucht verspreide ziekte van de luchtwegen waar vooral kinderen kwetsbaar voor zijn. Omdat er in die tijd geen vaccin beschikbaar was, werd een “antitoxine” serum gebruikt om de ziekte te behandelen. Maar het was een uitdaging om het in Nome te krijgen. De dichtstbijzijnde voorraad bevond zich in Anchorage, en treinen konden het slechts tot op een afstand van ongeveer 700 mijl van Nome brengen. Meer dan 100 Siberische husky sledehonden werden gerekruteerd om het serum te vervoeren, onder hen Togo en Balto. Togo liep de dubbele afstand van alle honden in de estafette en door de gevaarlijkste gebieden, terwijl Balto het laatste stuk van 55 mijl aflegde en het serum veilig bij de gezinnen in Nome afleverde.

Trouve

De terriër van Alexander Graham Bell hielp de uitvinder bij zijn vroege werk. Bell’s vader, die met doven werkte, moedigde zijn zoon aan om een “spreekmachine” te ontwikkelen – een advies dat Bell opvolgde door het geblaf van zijn hond zo te manipuleren dat het klonk als een menselijke stem. De jongere Bell paste de kaken van zijn hond aan terwijl Trouve gromde om hem te trainen uit te spreken wat klonk als de zin “Hoe gaat het met je, oma?” Bell werd een expert in spraak en gehoor, en werd uiteindelijk het beroemdst door zijn uitvinding van de telefoon.

Chaser

Bij het bestuderen van de evolutie van het menselijk brein, kijken veel onderzoekers naar het unieke vermogen van de mens om een complex systeem van taal te gebruiken voor aanwijzingen over onze oorsprong. Maar hoe meer we honden bestuderen, hoe meer we beseffen dat ook zij aanwijzingen kunnen hebben. Chaser de Border Collie, die slechts een jaar geleden op 15-jarige leeftijd overleed, is er beroemd om dat zij in haar leven 1.022 eigennamen heeft leren identificeren, waarmee zij het grootste geteste woordgeheugen van alle niet-menselijke dieren heeft. Haar begrip van taal en gedragsconcepten verschafte inzicht in taalverwerving, lange-termijn geheugen en de cognitieve vaardigheden van dieren.