Nine Delicious Holiday Drinks From Around the World

In de Verenigde Staten roept de wintervakantie het beeld op van een knapperend haardvuur, inpakpapier, brandende kaarsen en de smaak van warme cider, eierpunch of gloeiendhete chocolade. Deze dranken – gekoeld, met drank of éénmalige delicatessen – weerspiegelen de culinaire tradities, het weer, de religie en de landbouw van de plaatsen waar ze vandaan komen. Hier zijn negen dranken die deze feestdagen overal ter wereld bij speciale gelegenheden zullen worden geserveerd.

Coquito – Puerto Rico

“Als ik een kerst meemaak en ik heb geen coquito geproefd, dan is het geen kerst,” zegt Roberto Berdecia, medeoprichter van de San Juan-bars La Factoria, JungleBird en Caneca. Coquito, een koud, kokosachtig neefje van eierpunch, is een hoofdbestanddeel van de koelkast tijdens het lange vakantieseizoen van het eiland, dat volgens Berdecia begint op de dag na Halloween en duurt tot het San Sebastián Straatfestival de gelijknamige straat vult met kunst en feestgedruis in midden januari. De meeste families hebben een recept dat van generatie op generatie wordt doorgegeven, maar de basisingrediënten zijn kokosroom, drie soorten melk (verdampt, gecondenseerd, kokos), rum (Berdecia geeft de voorkeur aan gouden rum, maar de drank kan ook worden gemaakt met witte rum of wat er maar voor handen is), en kaneel en nootmuskaat voor de smaak. Op Puerto Ricaanse vakantie bijeenkomsten met familie en vrienden, wordt de “kleine kokosnoot” drank verhoogd voor toast – Salúd – en koud geserveerd, hetzij met ijs of zonder ijs.

Hier is een recept gepubliceerd in de Washington Post en ontwikkeld door Alejandra Ramos, die een foodblog runt met de naam “Always Order Dessert.”

Kompot – Oekraïne, Rusland, Polen, andere Slavische landen

Denk aan jam, maar dan drinkbaar: kompot, een Oost-Europese drank, wordt gemaakt door vers of gedroogd fruit (afhankelijk van het seizoen) te koken met water en suiker totdat de smaak van het fruit de drank doordrenkt. “Kompot is in wezen een niet-koolzuurhoudend en niet-alcoholisch sap gemaakt van echt fruit,” legt Natasha Kravchuk uit, een in Boise gevestigde foodblogger die op vierjarige leeftijd vanuit Oekraïne naar de VS emigreerde en recepten deelt op haar website, “Natasha’s Kitchen.” De exacte smaak, Kravchuk zegt, verandert afhankelijk van de soorten fruit die worden gebruikt en hoe hardhandig de kok is met de suiker, en de fruitige drank kan koud of warm worden opgeschept, afhankelijk van of het vriezend of verzengend weer is.

Natasha’s kompot recept perst het fruit eruit, maar anderen, zoals deze van Kachka: A Return to Russian Cooking auteur Bonnie Frumkin Morales, houden het gekookte fruit erin. In Polen is kompot een van de twaalf gerechten die traditioneel worden geserveerd voor Wigilia, het diner op kerstavond.

Zuring – Jamaica

Dit dieprode drankje komt in iets andere vormen voor, zoals bissap in Senegal (de wortels van de drank liggen in West-Afrika), en agua de Jamaica in Spaanssprekende landen in en nabij het Caribisch gebied. In Jamaica werd zuringpunch een kerstdrankje omdat tijdens de laatste maanden van het jaar de hibiscus, het kenmerkende ingrediënt van het drankje, groeide, zoals Andrea Y. Henderson rapporteert voor NPR. Zuringpunch wordt koud geserveerd en heeft tonen van kaneel, soms een kick van rum of wijn, en andere keren een vleugje gember of munt. Een cruciaal ingrediënt voor zuring is echter tijd; de smaak wordt intenser naarmate het langer staat. NPR heeft het zuringrecept van de zussen Suzanne en Michelle Rousseau, afkomstig uit hun kookboek Provisions: The Roots of Caribbean Cooking.

Tusu Wine – China

Deze medicinale rijstwijn heeft volgens het Nationaal Paleismuseum in Taiwan al minstens sinds de vierde en vijfde eeuw voor Christus een plaats in de Chinese gebruiken. De naam tusu zou verwijzen naar het vermogen van de drank om de drinker te beschermen tegen geesten. Traditioneel wordt in China op Nieuwjaarsdag (Chinees Nieuwjaar, niet 1 januari) in familieverband tusu gedronken, in volgorde van leeftijd (van jongste tot oudste), om gezamenlijk de gezondheid van de familieleden voor het komende jaar te wensen. Dit ritueel wijkt af van de typische Chinese drinkgewoonten, omdat de oudste leden van een familie gewoonlijk de eerste slok van een drank nemen. Janet Wang, auteur van The Chinese Wine Renaissance: A Wine Lover’s Companion, vertelt Smithsonian dat de bereiding van tusu wijn vergelijkbaar is met glühwein; de basis rijstwijn wordt gestoofd met specerijen. Het kruidenmengsel voor tusu varieert per regio, legt Wang uit, maar bevat vaak peper, kaneel, atractylodes (een familielid van de zonnebloem), Chinese klokjesbloem, rabarber en gedroogde gember. De tusu-maker deed de kruiden in een rood zakje voor geluk, liet ze een nacht in een put weken, kookte de kruiden met de wijn en diende de tusu nog dampend op. Maar zelfs in China zul je niet veel geluk hebben met het vinden van tusu-wijn op de markt – het is “echt een historische traditie die alleen nog in kleine lokale dorpjes bewaard is gebleven”. In Japan heet de drank o-toso, zegt Wang, eraan toevoegend dat “tusu wijn” nu een containerbegrip is voor elke oude wijn die wordt gedronken voor het Chinese Nieuwjaar.

Palmwijn – Nigeria, West-Afrika en andere regio’s

In West-Afrika is het tappen van palmbomen een fulltime baan. Palmwijn, die uit verschillende palmsoorten wordt gewonnen door in de boom te snijden en het sap te laten druipen en ophopen, is in Nigeria al lang een favoriete feestdrank. De “melkachtige en krachtig zoete” drank, zoals Anne Ewbank van Atlas Obscura hem beschrijft, gist vrij snel dankzij de natuurlijk aanwezige gist. Binnen enkele uren na het tappen bereikt het een alcoholpercentage van vier procent – het potentieel van een licht bier om aangeschoten te worden. Spoedig daarna is het uitgegist tot het punt dat het azijn wordt. Palmwijn heeft vele namen, waaronder emoe, tombo en palmy, en speelt vaak een rol bij Igbo- en Yoruba-bruiloften. “Omdat Kerstmis een geadopteerde feestdag is”, vertelt de Nigeriaanse chef-kok Michael Adé Elégbèdé, die een opleiding heeft gevolgd aan het Culinary Institute of America en een proefkeuken runt onder de naam ÌTÀN in Lagos, aan Smithsonian, “hebben we er geen specifieke voedseltradities aan verbonden, behalve dezelfde gerechten en drankjes die mensen in het algemeen gebruiken om iets te vieren”. Palmwijn, zegt hij, is een feestelijke delicatesse die het hele jaar door gebruikt wordt. Omdat palmwijn zo snel op de plank ligt, is het aan de andere kant van de Atlantische Oceaan soms moeilijk om aan in de winkel verkrijgbare varianten te komen, maar hier is een recept voor een andere populaire Nigeriaanse drank voor volwassenen, de sangria-achtige Chapman.

Sujeonggwa – Korea

Sujeonggwa, ook een drank op basis van fruit, krijgt een kick van de kaneel, verse gember en gedroogde kaki’s waarmee het wordt gebrouwen. De drank bestaat al ongeveer een millennium, en de laatste eeuw of zo, is het gekoppeld aan het nieuwe jaar, volgens de Encyclopedia of Korean Seasonal Customs. Koreanen serveren deze drankvrije “kaneelpunch” aan het eind van een maaltijd, bestrooid met pijnboompitten en soms andere toevoegingen zoals citrusschillen of lotusblaadjes. Hier is een recept van YouTube Koreaanse kookgoeroe Maangchi.

Salep – Kalkoen

In Turkije groeien meer dan 100 soorten orchideeën, en een groot deel van die flora kan worden verwerkt tot het hoofdingrediënt voor salep. Wanneer de bloem wordt geoogst, gekookt en vermalen, verandert deze in een meel waarmee een brouwsel van melk en specerijen (vaak kaneel, rozenwater en pistachenoten, volgens Atlas Obscura) wordt ingedikt. Je kunt de kruidige drank kopen bij kraampjes in de straten van Istanbul, althans voorlopig – milieuactivisten waarschuwen dat het oogsten van orchideeën een grote bedreiging vormt voor de wilde orchideeënpopulaties.

Echt salepoeder kan lastig te vinden zijn buiten Turkije, maar meel van kleefrijst of een ander zetmeel kan dienen als vervanging voor het maken van een partij. Özlem Warren, auteur van Özlem’s Turkish Table, deelt haar recept hier.

Cola de Mono – Chile

De drank is afkomstig uit het noorden van Chili en bevat de smaken van kaneel, kruidnagel, vanille, koffie en soms citrusvruchten in zijn melkachtige basis. Een Chileense geest genaamd aguardiente gemaakt van druiven residu (voor degenen buiten Zuid-Amerika, vervang pisco, brandy of rum) voegt een alcoholische pit. De drank wordt traditioneel gekoeld bereid de dag voor hij wordt geserveerd, om de decemberhitte op het zuidelijk halfrond te weren. Het verhaal achter de naam van de koffie blijft enigszins duister, maar de meest gangbare versie gaat over Pedro Montt, die aan het begin van de 20e eeuw president van Chili was. Volgens twee varianten van het verhaal van folklorist Oreste Plath, cola de mono-“staart van de aap” in het Spaans-komt van Montt’s bijnaam onder vrienden (“El Mono”) en, afhankelijk van welk verhaal je onderschrijft, ofwel een inventieve ijssalon eigenaar wiens brouwsel Montt troostte na een electorale nederlaag of een late-night party waar Montt zijn Colt revolver meebracht.

Kok en cultureel antropologe Maricel Presilla gaf Food Network haar recept, dat pisco en zowel citroen- als sinaasappelschil gebruikt.

Maanzaadmelk – Litouwen

In Litouwen steelt de kerstavond de show. Gezinnen smullen van 12 gerechten – 12 voor het aantal apostelen van Jezus en het aantal maanden in een jaar – waarbij geen vlees, zuivel of alcohol wordt gebruikt. (De dieetbeperkingen vloeien voort uit de vroegere traditie van vasten voor Kerstmis, aangezien Litouwen grotendeels katholiek is). Samen met haring en paddestoelen heeft aguonų pienas, of maanzaadmelk, een plaats op de tafel voor Kerstmis, waar lege borden worden neergezet voor pas overleden familieleden. Om maanzaadmelk te maken, zegt Karile Vaitkute, die 25 jaar geleden vanuit Litouwen naar de VS emigreerde en nu de Lithuanian Museum Review uitgeeft, neemt men eerst maanzaad (een tuinboon in haar geboorteland) en schroeit het in bijna kokend water. Dan verpulvert de kok het maanzaad met een vijzel en stamper, vleesmolen of ander gereedschap. “Het begint witachtig water te geven, en daarom wordt het melk genoemd,” legt Vaitkute uit. Suiker of honing geeft de ongefilterde drank wat zoetigheid. De lactosevrije “melk” gaat vaak vergezeld van knapperige kerstkoekjes met maanzaad, bekend als kūčiukai. Hier zijn recepten voor zowel de melk als de koekjes van Draugas News.