Groothertogin Anastasia Nikolaevna van Rusland
Leven en jeugdEdit
Toen Anastasia werd geboren, was haar familie teleurgesteld. Zij hadden gehoopt op een zoon die troonopvolger zou zijn. Ter ere van haar geboorte vergaf haar vader de studenten die in de gevangenis waren gezet wegens deelname aan rellen in St. Petersburg en Moskou. Daarom betekent Anastasia’s naam “de breker van ketenen” of “de gevangenen opener”. Het kan ook “van de opstanding” betekenen. Men sprak hier vaak over als er verhalen waren dat zij niet gestorven was. Anastasia was een Groothertogin. Omdat dit Anastasia tot een “Keizerlijke Hoogheid” maakte, stond zij hoger in rang dan andere Prinsessen in Europa die “Koninklijke Hoogheden” waren.
De kinderen van de Tsaar leefden zeer eenvoudig. Ze sliepen op harde veldbedden zonder kussens als ze gezond waren, namen ’s morgens koude baden, en moesten hun kamers schoonmaken en soms naaien. De meeste bedienden noemden Anastasia meestal bij haar voornaam in plaats van “Hare Keizerlijke Hoogheid”. Soms noemden zij haar “Anastasie”, “Nastya”, “Nastas”, of “Nastenka”. Anastasia werd ook wel “Malenkaja” genoemd, wat “kleintje” betekent, of “sjvibzik”, het Russische woord voor “ondeugd”.
Anastasia was een helder, levendig kind. Mensen beschreven haar als kort en mollig, met blauwe ogen en blond haar. Margaretta Eagar, Anastasia’s gouvernante, zei dat iemand de jonge Anastasia eens het meest charmante kind had genoemd dat hij ooit had gezien. Lili Dehn zei dat Anastasia “knap” was, maar “meer een knap gezicht had, en haar ogen waren putten van intelligentie”.
Anastasia was slim, maar ze was nooit erg geïnteresseerd in studeren. Pierre Gilliard, Sydney Gibbes, en hofdames Lili Dehn en Anna Vyrubova zeiden dat Anastasia grappig was en goed kon acteren. Sommige mensen hielden niet van haar scherpe, snelle opmerkingen.
Anastasia’s speelse gedrag werd vaak bestraft. Volgens Gieb Botkin “was zij in ondeugendheid een waar genie”. Hij was de zoon van de hofarts Jevgeni Botkin, die later met de familie in Jekaterinenburg overleed. Anastasia liet de bedienden struikelen, misleidde haar leraren, klom in bomen en weigerde naar beneden te komen. Eenmaal bij een sneeuwballengevecht, rolde zij een steen in een sneeuwbal en gooide deze naar haar oudere zuster Tatiana. Prinses Nina Georgievna, Anastasia’s nicht, zei dat “Anastasia gemeen was op het punt van kwaadaardig te zijn”. Ze zei dat Anastasia boos werd als haar vrienden spelletjes wonnen, of als de jongere Nina groter was dan zij. Ze gaf ook minder om haar uiterlijk dan haar zusters. Hallie Erminie Rives, een Amerikaanse schrijfster, beschreef hoe Anastasia chocolaatjes at zonder haar witte operahandschoenen uit te trekken in het operahuis van St. Petersburg toen ze 10 jaar oud was.
Anastasia’s familie noemde Anastasia en haar oudere zus Maria “Het Kleine Paar”. Dit kwam omdat ze een kamer deelden, vaak dezelfde jurk droegen, en veel samen speelden. Hun oudere zussen Olga en Tatiana stonden bekend als “Het Grote Paar”, omdat zij ook een kamer deelden. De vier meisjes ondertekenden brieven soms met hun bijnaam, OTMA. Ze maakten deze bijnaam van de eerste letters van hun voornamen, Olga, Tatiana, Maria, en Anastasia.
Anastasia was erg energiek, maar ze was vaak ziek. Ze had hallux valgus (knobbels), die pijn deden aan haar beide grote tenen. Anastasia had ook een zwakke spier in haar rug. Hierdoor moest ze twee keer per week gemasseerd worden. Ze had hier een hekel aan, en als het tijd was om gemasseerd te worden, verstopte ze zich onder haar bed of in kasten. Anastasia’s oudere zuster, Maria, zou in december 1914 een bloeding hebben gehad tijdens een operatie om haar amandelen te verwijderen. De arts die de operatie uitvoerde was zo geschokt dat Maria’s moeder, Tsarina Alexandra, hem moest bevelen door te gaan. Olga Alexandrovna zei dat alle vier haar nichtjes meer bloedden dan normaal was. Ze geloofde dat ze het hemofilie-gen hadden, net als hun moeder. Sommige dragers van het gen zijn zelf geen hemofiliepatiënt, maar zij kunnen wel tekenen van hemofilie vertonen, zoals meer bloeden dan de meeste mensen. DNA-onderzoek op de overblijfselen van de koninklijke familie toonde in 2009 aan dat Alexei leed aan hemofilie B. Zijn moeder en een van zijn zussen waren dragers. De Russen dachten dat deze zus Maria was, en de Amerikanen dachten dat het Anastasia was. Als Anastasia was blijven leven, had zij de ziekte aan haar kinderen kunnen doorgeven. Anastasia hield, net als iedereen in haar familie, veel van “Baby” Tsarevitsj Alexei. Alexei had vaak aanvallen van hemofilie en stierf meerdere malen bijna.
Verband met Grigori RaspoetinEdit
Haar moeder vertrouwde Grigori Raspoetin, een Russische boer en rondzwervende “heilige man”. Zij dacht dat zijn gebeden haar zoon hadden gered toen hij vele malen ziek was. Anastasia en haar zusters moesten Raspoetin als “Onze Vriend” behandelen en hem hun geheimen vertellen. In de herfst van 1907 ging Anastasia’s tante Groothertogin Olga Alexandrovna van Rusland met de Tsaar naar de kinderkamer om Raspoetin te ontmoeten. Anastasia, haar zussen en broer Alexei droegen allemaal hun lange witte nachtjaponnen.
“Alle kinderen leken hem aardig te vinden,” zei Olga Alexandrovna later. “Ze voelden zich helemaal op hun gemak bij hem.” Raspoetin’s vriendschap met de keizerlijke kinderen blijkt uit enkele van de berichten die hij hen stuurde. In februari 1909 stuurde Raspoetin hen een telegram, waarin hij zei: “Heb de hele natuur van God lief, de hele schepping van Hem, in het bijzonder deze aarde. De Moeder Gods was altijd bezig met bloemen en handwerken.”
Maar in 1910 vertelde Sofia Ivanovna Tyutcheva aan andere mensen in de familie dat Raspoetin de vier meisjes mocht zien als ze hun nachtjaponnen aanhadden. Raspoetin’s bezoeken aan de kinderen waren volkomen onschuldig, maar de familie was geschokt en boos. Tyutcheva vertelde Nicolaas’ zuster, Groothertogin Xenia Alexandrovna van Rusland, dat Raspoetin de meisjes bezocht en met hen praatte terwijl zij zich klaarmaakten om naar bed te gaan, en hen omhelsde en aaide. Tyutcheva zei dat de kinderen niet met haar over Raspoetin spraken en zijn bezoeken geheim hielden. Tatiana schreef op 8 maart 1910 aan haar moeder dat ze “zo afr(aid) was dat S.I. (gouvernante Sofia Ivanovna Tyoetcheva) … over onze vriend iets slechts kan zeggen”. Xenia schreef op 15 maart 1910 dat zij “de houding (gedrag) van Alix en de kinderen tegenover die sinistere Grigorij” niet begreep. Nicolaas vroeg Raspoetin daarna niet meer in de kinderkamer te komen, en Alexandra ontsloeg later Toetanchova.
In het voorjaar van 1910 zei Maria Ivanovna Visjnjakova, een koninklijke gouvernante, dat Raspoetin haar had verkracht. De keizerin geloofde haar niet en zei dat “alles wat Raspoetin doet heilig is”. Groothertogin Olga Alexandrovna kreeg te horen dat men een onderzoek had ingesteld om te zien of het waar was wat Visjnjakova had gezegd, maar dat “men de jonge vrouw in bed had betrapt met een kozak van de Keizerlijke Garde”. Vishnyakova mocht Raspoetin niet meer zien nadat zij beweerd had dat hij haar verkracht had. Ze werd in 1913 ontslagen.
Maar de geruchten deden nog steeds de ronde. Er werd gesuggereerd dat Raspoetin de Tsarina en haar vier dochters had verleid. Raspoetin had warme, maar volkomen onschuldige brieven geschreven aan de tsarina en haar vier dochters. Hij gaf de brieven vrij, wat de mensen nog meer aan het roddelen bracht. “Mijn lieve, dierbare, enige vriend,” schreef Anastasia. “Hoe graag zou ik je weer willen zien. Je verscheen vandaag in een droom voor mij. Ik vraag mama steeds wanneer je komt… Ik denk altijd aan je, mijn liefste, omdat je zo goed voor me bent …”
Nadat er pornografische spotprenten waren afgedrukt over Raspoetin die relaties had met de Keizerin, haar vier dochters en Anna Vjoebovna. Na het schandaal vroeg Nicolaas Raspoetin een tijdlang St. Petersburg te verlaten. Raspoetin ging op pelgrimstocht naar Palestina. Alexandra was hier erg boos over. Maar hoewel de geruchten aanhielden, bleef de keizerlijke familie bevriend met Raspoetin tot hij op 17 december 1916 werd vermoord. “Onze Vriend is zo tevreden (gelukkig) met onze meisjes, zegt … dat hun zielen veel ontwikkeld zijn,” schreef Alexandra aan Nicholas op 6 december 1916.
Later meldde A.A. Mordvinov in zijn memoires dat de vier Groothertoginnen er “koud en zichtbaar vreselijk overstuur” uitzagen door Raspoetin’s dood. Hij voegde eraan toe dat ze “dicht tegen elkaar aan” op een bank zaten op de avond dat ze hoorden dat hij vermoord was. Mordvinov herinnerde zich dat ze bedroefd waren en het begin leken te voelen van grote politieke problemen. Raspoetin werd begraven met een icoon, op de rug ondertekend door Anastasia, haar moeder en haar zusters. Anastasia ging naar zijn begrafenis op 21 december 1916. Haar familie was van plan om een kerk over Raspoetin’s graf te bouwen. Nadat ze door de bolsjewieken waren vermoord, ontdekte men dat Anastasia en haar zussen allemaal amuletten droegen met de afbeelding van Raspoetin en een gebed erop.
Eerste Wereldoorlog en revolutieEdit
Tijdens de Eerste Wereldoorlog bezochten Anastasia en haar zus Maria gewonde soldaten in een ziekenhuis in Tsarskoje Selo. Omdat ze te jong waren om Rode Kruisverpleegster te worden, zoals hun moeder en oudere zussen, speelden ze dammen en biljarten met de soldaten en probeerden ze hen in plaats daarvan gelukkig te maken. Felix Dassel, die in het ziekenhuis werd behandeld, herinnerde zich dat Anastasia “lachte als een eekhoorn”, en snel liep “alsof ze struikelde.”
In februari 1917 legde Nicolaas II de troon neer. Anastasia en haar familie werden tijdens de Russische Revolutie onder huisarrest geplaatst in het Alexander Paleis in Tsarskoje Selo. Toen de bolsjewieken dichterbij kwamen, verhuisde Alexander Kerenski hen naar Tobolsk, Siberië. De bolsjewieken werden steeds machtiger. Anastasia en haar familie werden overgebracht naar het Ipatiev Huis (Huis voor Speciale Doeleinden), in Jekaterinenburg.
Anastasia voelde zich verdrietig over haar gevangenschap. “Vaarwel,” schreef ze aan een vriend in de winter van 1917. “Vergeet ons niet.” In Tobolsk schreef ze een droevig thema voor haar leraar Engels, vol met spelfouten, over Evelyn Hope, een gedicht van Robert Browning over een jong meisje. “Toen ze stierf was ze pas zestien jaar oud,” schreef Anastasia. “Er was een man die van haar hield zonder haar gezien te hebben, maar die haar heel goed (k)kende. En zij hield ook van hem. Hij heeft haar nooit kunnen zeggen dat hij van haar hield, en nu was ze dood. Maar toch dacht hij dat wanneer hij en zij het volgende leven zullen leven, wanneer het ook zal zijn dat …”
In Tobolsk naaiden zij en haar zussen juwelen in hun kleding. Dit was omdat Alexandra, Nicholas en Maria hun spullen hadden laten weghalen toen ze in Ekaterinburg aankwamen. Demidova schreef hierover aan Tegleva en gebruikte codewoorden voor de juwelen, zoals “medicijnen” en “Sednevs bezittingen”. Anastasia en haar zusters waren eenvoudig gekleed, en alle drie hadden ze hun haar kort geknipt. Het was geknipt toen ze ziek waren van de mazelen in 1917, en ze hadden het kort gehouden. Pierre Gilliard herinnerde zich zijn laatste aanblik van de kinderen: “De matroos Nagorny, die Alexei Nikolajevitsj verzorgde, passeerde mijn raam met de zieke jongen in zijn armen; achter hem kwamen de groothertoginnen, beladen met valiezen en kleine persoonlijke bezittingen. Ik probeerde uit te stappen, maar werd door de schildwacht ruw terug in de koets geduwd. Ik kwam terug bij het raam. Tatiana Nikolajevna kwam als laatste met haar hondje en een zware bruine tas die ze met moeite meesleepte. Het regende en ik zag haar voeten bij elke stap in de modder wegzakken. Nagorny probeerde haar te hulp te komen (helpen); hij werd ruw teruggeduwd door een van de commisars …” Ook barones Sophie Buxhoeveden sprak over haar laatste trieste herinnering aan Anastasia: “Toen ik eens op een paar treden bij de deur van een huis in de buurt stond, zag ik een hand en een arm met roze mouwen het bovenste (hoogste) ruitje openen. Volgens de blouse moest de hand ofwel van Groothertogin Marie ofwel van Anastasia geweest zijn. Zij konden mij door hun ramen niet zien, en dit was de laatste glimp, die ik van een van hen zou hebben!”
Maar zelfs in de laatste maanden van haar leven kon Anastasia gelukkig zijn. Zij en andere leden van haar familie voerden in het voorjaar van 1918 toneelstukken op voor hun ouders en anderen. Haar leraar Sydney Gibbes zei dat Anastasia’s acteren iedereen aan het lachen maakte. Op 7 mei 1918 schreef Anastasia een brief vanuit Tobolsk aan haar zus Maria in Jekaterinenburg. In de brief beschreef ze een moment van vreugde, ook al was ze verdrietig, eenzaam en bezorgd om haar zieke broer Alexei: “We speelden op de schommel, dat was het moment dat ik bulderde van het lachen (hardop lachte), de val was zo prachtig! Inderdaad! Ik heb de zusters er gisteren zo vaak over verteld dat ze het helemaal zat werden (moe)”, en voegde eraan toe: “Je kon wel schreeuwen van vreugde.” Alexander Strekotin, een van de bewakers van het Ipatiev-huis, noemde Anastasia in zijn memoires “zeer vriendelijk en vol plezier”. Een andere bewaker zei, dat Anastasia “een zeer charmante duivelin” was! Zij was ondeugend en, denk ik, zelden (niet vaak) moe. Ze was levendig, en was dol op (genoot van) het uitvoeren van komische mimespelers met de honden, alsof ze optraden in een circus.” Een andere bewaker noemde haar echter “aanstootgevend en een terrorist” en klaagde over sommige van haar scherpe opmerkingen. Anastasia en haar zusters leerden in het Ipatiev-huis hun eigen kleren te wassen en brood te bakken.
In de zomer werd de hele familie echter veel treuriger. Volgens sommige verhalen werd Anastasia eens zo ongelukkig van de gesloten, beschilderde ramen dat zij er een opende om frisse lucht te krijgen. Een bewaker zou haar hebben gezien en hebben geschoten, waarbij hij haar bijna raakte. Ze probeerde de ramen niet meer te openen.
Op 14 juli 1918 hielden plaatselijke priesters in Jekaterinenburg een besloten kerkdienst voor de familie. Later zeiden zij dat Anastasia en haar familie tijdens het gebed voor de doden op hun knieën vielen, wat zij niet eerder hadden gedaan. Ze merkten ook op dat de meisjes erg verdrietig waren geworden en niet reageerden op de dienst. Een van de priesters zei: “Er is iets met hen gebeurd daarbinnen.” Maar de volgende dag, op 15 juli 1918, leken Anastasia en haar zusters gelukkiger. Ze maakten grapjes en hielpen de bedden in hun gedeelde slaapkamer te verplaatsen, zodat de schoonmaaksters de vloeren konden schoonmaken. Terwijl ze de vrouwen hielpen de vloeren te schrobben, fluisterden ze tegen hen als de bewakers niet keken. Anastasia stak zelfs haar tong uit naar Jakov Joerovski, het hoofd van de bewakers, toen hij zich omdraaide en de kamer verliet.
Anastasia werd met haar familie door een vuurpeloton geëxecuteerd in de vroege ochtend van 17 juli 1918. Zij waren vermoord door de bolsjewistische geheime politie, onder leiding van Joerovski.
Gevangenschap en executieEdit
In oktober 1917 sloeg de bolsjewistische revolutie toe in Rusland. Kort daarna brak een burgeroorlog uit. Plannen om de Romanovs vrij te laten vertraagden. Naarmate de Witten (mensen die nog steeds trouw waren aan de tsaar en de autocratie) meer in de richting van Jekaterinenburg kwamen, voelden de Roden angst. Ze wisten dat het goed voorbereide Witte Leger zou winnen. Toen de Witten Jekaterinenburg bereikten, was de keizerlijke familie verdwenen. Men denkt dat de familie was geëxecuteerd.
De “Yurovsky Notitie” werd in 1989 gevonden en beschreven in Edvard Radzinsky’s boek The Last Tsar uit 1992. De “Yurovsky Note” was een beschrijving van de gebeurtenis door Yurovsky na de executie. Volgens de notitie werd de familie in de nacht van de moorden gewekt en werd hen verteld zich aan te kleden. Er werd hen verteld dat ze naar een nieuwe plaats zouden verhuizen voor hun veiligheid. Zij beweerden dat dit was vanwege het mogelijke geweld dat zou kunnen plaatsvinden wanneer het Witte Leger Jekaterinenburg zou bereiken. Toen ze aangekleed waren, werden de familie en de weinige bedienden naar een kleine kamer in de kelder van het huis gebracht. Er werd hen gezegd daar te wachten. Alexandra vroeg om stoelen voor haarzelf en Alexei, en ze ging naast haar zoon zitten. Na een korte tijd kwamen de beulen binnen, geleid door Joerovski. Joerovski vertelde de tsaar en zijn familie snel dat ze gingen sterven. De tsaar riep “Wat?” en draaide zich naar zijn familie, maar werd onmiddellijk gedood toen verscheidene kogels zijn borst raakten. De tsaar, de keizerin en twee bedienden werden gedood in de eerste schietronde. Maria, Dr. Botkin en Alexandra’s dienstmeisje Demidova raakten gewond. Dikke rook en stof vulden de kamer door het schieten, dus verlieten de schutters de kamer voor een paar minuten. Ze kwamen snel terug en schoten Dr. Botkin neer. Een schutter genaamd Ermakov probeerde Tsarevitsj Aleksej neer te schieten, maar de juwelen in de kleren van de jongen beschermden hem. Ermakov probeerde Alexei met een bajonet te doden, maar dat mislukte opnieuw. Tenslotte vuurde Joerovski twee schoten in het hoofd van de jongen. Tatiana en Olga waren bij de muur. Ze hielden elkaar vast en huilden om hun moeder. Tatiana werd gedood door een schot in haar hoofd. Olga stierf toen Ermakov haar in de kaak schoot.
Maria, Anastasia, en het dienstmeisje Demidova bevonden zich op de vloer onder het ene raam van de kamer. Ermakov zei dat hij Maria doodde door op haar hoofd te schieten. Ermakov probeerde vervolgens Anastasia neer te steken, mislukte, en zei dat hij haar doodde door op haar hoofd te schieten. Maria’s schedel vertoont echter geen schotwonden. Het is onduidelijk hoe ze stierf. Ermakov was dronken tijdens de moorden, en het is mogelijk dat zijn schot niet helemaal door haar hoofd ging. Ze kan bewusteloos geraakt zijn en hevig gebloed hebben, maar toch in leven gebleven zijn. Toen de lichamen werden weggevoerd, bewogen twee van de groothertoginnen. De ene ging overeind zitten en gilde, terwijl ze haar arm over haar hoofd gooide. De andere, bloedend uit de mond, kreunde en bewoog. Toen Olga en Tatiana werden neergeschoten, waren zij op slag dood, zodat Maria waarschijnlijk degene was, die gilde. Anastasia was misschien nog in staat te bewegen. Ermakov vertelde zijn vrouw dat Anastasia was gedood door een bajonet, en Joerovski schreef dat toen de lichamen naar buiten werden gedragen, één of meer van de meisjes schreeuwden en met een knuppel op het achterhoofd werden geslagen. De achterkant van Maria’s schedel vertoont echter geen sporen van een knokpartij. De overblijfselen van het verbrande lichaam van Anastasia vertonen geen details over hoe zij stierf.
Leave a Reply