Een nieuwe dinosaurussoort uit Zuidoost-Alaska heeft een Tlingit-naam gekregen

Een fossiel van een zeereptiel in het zuidoosten van Alaska is officieel tot een nieuwe soort verklaard. De 220 miljoen jaar oude Thalattosaurus is ouder dan de dinosaurussen. Tlingit-oudsten hebben het diertje genoemd naar een bekend wezen uit hun traditionele verhalen.

Negentig jaar geleden hielp Jim Baichtal, geoloog bij de U.S. Forest Service, bij het vinden van dit unieke fossiel. Hij en een groep anderen waren aan het wandelen langs het strand van de Keku eilanden. Het gebied staat bekend om fossielen die door tektonische activiteit van de tropen in de Stille Oceaan naar Zuidoost Alaska zijn verplaatst.

Het was eb toen ze zagen wat leek op een zwart rotsvisskelet op een lichtere grijze achtergrond. Baichtal wist dat het iets bijzonders was.

“We hebben geen dinosaurussen, we hebben zeereptielen uit de Trias,” zei Baichtal. “Dat is zo’n beetje ons fossiel hier in het zuidoosten van Alaska.”

Het fossiel, ongeveer anderhalve meter lang, toonde een reptiel met een grote staart, zoals een leguaan of alligator. Maar Baichtal had de mening van een expert nodig.

“Dus ging ik de rotswand op en leerde mezelf hoe ik een foto moest maken met mijn oude flip-telefoon,” zei Baichtal lachend. “Het is de allereerste keer dat ik een foto heb gemaakt om naar Pat te sturen en hem te beschrijven wat we zagen.”

Pat is Pat Druckenmiller, paleontoloog en directeur van het Museum van het Noorden aan de Universiteit van Alaska Fairbanks. Hij bekeek de foto’s en wist niet alleen dat het een Thalattosaurus was, maar merkte ook de unieke puntige vorm van de kop van het reptiel op.

“We wisten meteen zonder enige twijfel dat dit een nieuwe soort was, “zei Druckenmiller.

Maar dat was nog maar het begin van een zeer lang proces. Ze wachtten een maand om het omringende gesteente bij de volgende ebcyclus te verwijderen. Het duurde drie jaar om het fossiel in het lab uit de rots te halen. Daarna was het nog drie jaar om het te vergelijken met andere soortgelijke fossielen in de wereld om te bevestigen dat het in feite om een nieuwe soort ging.

“We moeten elk klein bloederig detail van elk bot vergelijken met dat van andere soorten die elders zijn gevonden,” zei Druckenmiller.

Dat betekende reizen naar China, waar de meeste Thalattosaurusspecimens worden bewaard. In totaal duurde het negen jaar voordat het fossiel was verwerkt en beoordeeld door vakgenoten, voordat het werd gepubliceerd als een nieuwe soort, 4 februari.

Het fossiel staat niet alleen bekend als de nieuwe Thalattosaurussoort. Het heeft de naam Gunakadeit gekregen.

“Gunakadeit komt uit onze orale traditie, dus het is al een bestaande naam,” zei Dr. Rosita Worl, President van het Sealaska Heritage Institute. Zij is Tlingit en antropologe.

Worl zegt dat clans meestal eigenaar zijn van namen, maar dat Gunakadeit het eigendom is van alle Tlingit als onderdeel van hun orale traditie. Het is een legende over een zeemonster die kinderen veilig hielp te blijven.

“Ik ben gewoon opgegroeid met het verhaal dat er Gunakadeit was, kijk uit, weet je,” zei ze. “We kregen deze verhalen te horen zodat we voorzichtig zouden zijn en ons niet alleen zouden afvragen en altijd in een groep zouden blijven, anders zou je gepakt worden door de Kushtaka of Gunakadeit.”

Worl zegt dat de wetenschappers de stam vroegen of het goed was om de naam te gebruiken. Zij zegt dat zij vervolgens overleg hebben gepleegd met hun raad van traditionele geleerden en met ouderen in Kake, in de buurt van waar het fossiel werd gevonden. Allen waren het er over eens dat Gunakadeit een goede naam was. Het is waarschijnlijk de eerste keer dat een fossiel een Tlingit-naam heeft gekregen.

“Ik denk dat dit deel uitmaakt van het groeiende bewustzijn en de toenemende gevoeligheid voor de Tlingit-cultuur, dus we stellen het zeer op prijs dat de wetenschappers naar ons toe zijn gekomen”, aldus Worl.

Een tweede deel van de naam, joseéae, werd door de wetenschappers toegevoegd ter ere van de moeder van Gene Primaky, die het fossiel samen met Baichtal voor het eerst zag.

Wat de Gunakadeit joseéae betreft, zegt Druckenmiller dat ze veel kunnen vertellen over wie hij of zij was, alleen al door naar de botten te kijken. Ze gebruikten hun puntige snuiten om in kleine scheuren en spleten in de riffen te peilen, op zoek naar prooien met zachte lichamen.

“Dit dier had een soort benijdenswaardige levensstijl”, zei Druckenmiller. “Het leefde in een ondiep zeemilieu, een kustmilieu dus, aan de rand van een tropisch vulkanisch eiland.”

Het fossiel behoort toe aan de staat Alaska omdat het in het intergetijdengebied is gevonden. Het is momenteel te zien in het Museum of the North in Fairbanks.

Negen jaar lijkt misschien lang om een fossiel als nieuw te verklaren. Maar vergeleken met 220 miljoen jaar… is het maar een oogwenk.