MSU Extension

Voor veel tuiniers zijn eind augustus en begin september de grote tijden voor het oogsten van rijpe tomaten uit hun thuistuinen. Zoals gebruikelijk hebben diezelfde opgewonden tuiniers te veel planten geplant en worden er bijna dagelijks een groot aantal tomaten geplukt. Wat veel van deze tuiniers merken is dat deze rijpe tomaten snel aan het rotten zijn. Toen de tuinders naar hun planten keken, zagen de bladeren en stengels er goed uit, de vruchten waren goed, maar wat gebeurde er met de mooie tomaten?

Het antwoord is anthracnose (Colletotrichum coccodes). Dit is een schimmel die fruit doet rotten en ook verantwoordelijk kan zijn voor een hoog schimmelgehalte in tomaten in blik. Tomaten hebben een relatief taaie schil, maar naarmate de vrucht rijpt, wordt het vruchtvlees van de tomaat onder de schil zachter. Op dit punt is het gemakkelijker de vrucht te beschadigen. Het is nog steeds mogelijk om groene tomaten te beschadigen, maar zij vertonen de ingevallen plekken pas wanneer zij rijp zijn. Hoe rijper de tomaat, hoe groter de kans op anthracnose.

Tomaten die aan de plant groeien of op het aanrecht staan, ontwikkelen kleine, licht gedeprimeerde, afgeronde vlekken. De vlekken worden groter en zakken dieper in. Vaak ontwikkelen de verzonken gebieden een patroon van concentrische ringen. De verzonken plekken worden donkerder en meestal ontstaan er kleine, donkere puntjes, de vruchtlichamen van de schimmel, in het midden van de verzonken plek. Bij vochtig, warm weer kunnen de plekken met de schimmel massa’s slijmerige, geelbruine of zalmkleurige sporen afgeven. Naarmate de plekken groeien, kunnen ze samengroeien en grotere gebieden ontwikkelen. Op rijpe vruchten kan zich in vijf tot zes dagen een vlek of laesie ontwikkelen.

Anthracnose is een ziekte van alleen de tomatenvrucht. De ziekte tast de bladeren of stengels niet aan – de plant is gezond. Laatrot (Phytophthora infestans) komt dit jaar in veel gebieden in de staat voor, en in tegenstelling tot anthracnose wordt de hele plant aangetast. De vruchten hebben bruine, bubbelachtige vlekken van leerachtige huid, zowel op groene als op rode tomatenvruchten. De bladeren vertonen bruine vlekken, vaak met een paarsachtige schijn. De aangetaste delen worden doorweekt met water, worden donkerbruin tot paarszwart, verschrompelen en sterven af. Stengels van planten kunnen worden aangetast. Als de stengels door de donkere, paarsbruine laesies worden omwikkeld, zakt de plant snel in elkaar en is binnen enkele dagen tot een week dood. Rottende wijnstokken hebben een vieze, beschimmelde geur en de plant sterft snel af. Voor foto’s van de symptomen van late meeldauw, om de symptomen niet te verwarren met anthracnose, zie “Tomato late blight pressure is high” van Michigan State University Extension.

Twee tomatenvruchten met de ziekte anthracnose. Foto door Paul Bachi, University of Kentucky Research and Education Center, Bugwood.org

Hoe is de huid van de tomaat dan beschadigd geraakt? Het kan gebeuren door een hagelbui. Het kan gebeuren door het opwaaien van zand in een ongemaaide tuin, waardoor de vrucht in wezen wordt gezandstraald. Het kan gebeuren door tomaten te plukken en ze in een zak of mand te stoppen. Het kan gebeuren door contact van mens of dier met de planten. Met andere woorden, het kan op vele manieren gebeuren.

Dit is een vochtige zomer geweest. De sporen zijn daar, wachtend op een tomatenverwonding. De “tomaten-meter” loopt. Dus als anthracnose zich binnen vijf tot zeven dagen ontwikkelt, weet u nu hoe lang die zoete, robijnkleurige vrucht kan zitten voordat hij wordt gegeten of verwerkt. Laat anthracnose uw tomatenfeestje niet verpesten.