De wondere wereld van de Chinese hifi

Wanneer de meeste mensen een nieuw paar oordopjes nodig hebben, kiezen ze uit een vrij klein aantal merken, meestal gekozen via Amazon of, erger nog, de Apple Store. Dan zijn er de buitenbeentjes, degenen die rondspoken op forums als Head-Fi, die met kennis van zaken spreken over gebalanceerde armatuur versus dynamische drivers, die hun apparatuur testen en frequentiegrafieken produceren. In toenemende mate zijn deze buitenbeentjes – een subgroep van de audiofiele cultuur – geobsedeerd door een grote verscheidenheid aan merkloze Chinese merken die oordopjes verkopen die vaak minder dan $ 25 kosten. De buitenbeentje-obsessieven kopen deze per dozijn van de achterpagina’s van AliExpress, schrijven of voeren uitputtend onderzochte recensies uit op blogs en YouTube, en debatteren eindeloos over de voors en tegens van hoofdtelefoons die ongeveer evenveel kosten als een grote pizza.

Online staat het fenomeen bekend als “Chi-fi” – een mashup van “Chinees” en “high-fidelity.” Het wordt meestal gebruikt om te verwijzen naar draagbare audioapparatuur – het zijn bijna altijd oordopjes, die buiten de gehoorgang zitten zoals AirPods, of in-ear monitors (IEM’s), die squishy tips hebben en eigenlijk in de gehoorgang gaan – die afkomstig zijn van in wezen anonieme Chinese bedrijven. Het is een variant op de vreemde schaduwmarkt waarop je terechtkomt als je op Amazon naar iets basaals zoekt (“iPhone hoesje”, “boxershort”) en pagina’s vol Chinese merken vindt waar je nog nooit van hebt gehoord. De namen van de bedrijven zijn vloeibaar, de prijzen zijn ongelooflijk goedkoop, en de lijsten zijn kaal of verwarrend. Als redelijke consument ga je ervan uit dat niets dat voor zes dollar is geprijsd, goed kan zijn. Maar Chinese hi-fi biedt de best mogelijke versie van die wereld. Wat als de merken onbekend waren en de prijzen bizar laag – maar het product was eigenlijk goed?

“Ik hoorde Chi-Fi voor het eerst als een term ongeveer twee tot drie jaar geleden, het is een soort meme,” zegt Lachlan Tsang, een audio YouTuber die ook werkt bij een high-end audio winkel in Sydney, Australië.

“Rond 2010 waren ze alleen op Taobao, wat een soort Amazon of eBay voor China is,” zegt Alfred Lee, een Hongkonger die met een paar vrienden een op China gerichte site beheert met de naam Accessible Audio.

De term duikt eind 2015 voor het eerst op op Reddit, maar het concept bestond al een paar jaar daarvoor. Deze merken hebben namen als Tin Audio, Yinyoo, Revonext, en verschillende verzamelingen van letters (KZ, BQEYZ, QDC). De prijzen variëren, maar veel van de obsessie concentreert zich rond het zeer goedkope spul, variërend van $10 tot $50. De kwaliteit is soms slecht of inconsistent; de accessoires zijn beperkt; de service is onbestaande.

De meeste audiofabrikanten van bekende merken maken hun producten in China, dus is het logisch dat bedrijven van eigen bodem een prijsvoordeel zouden hebben. De concentratie van apparatuur, expertise en grondstoffen heeft geleid tot vele hotspots van semi-DIY elektronica productie, het meest bekend in Shenzhen. Dit is een van de weinige plaatsen op aarde, en zeker de grootste, waar je een zeecontainer vol plastic oordopjes, kabels, drivers, en alle andere onderdelen die nodig zijn om oordopjes te maken, kunt kopen. Shenzhen en andere Chinese steden zoals deze zijn de perfecte geboorteplaats voor deze bedrijven. Toch is de ontstaansgeschiedenis van elk individueel merk een beetje anders. Sommige beginnen als original equipment manufacturers, of OEM’s, wat betekent dat ze dat merkmateriaal maken voor Beats of Shure of wie dan ook. “Sommigen zijn gewoon handelsbedrijven, sommigen zijn ingenieurs die een andere fabriek hebben verlaten, het is elke mogelijke variatie,” zegt Mike Klasco, een audio-engineeringconsultant die al 35 jaar fabrieken in heel Azië scout.

Dit soort kwaliteit is mogelijk omdat de relevante componenten – de kabels, de behuizing, de drivers, de bedrading – allemaal relatief goedkoop zijn, zelfs in de hoogste kwaliteit. Het diafragma van de piepkleine luidspreker in een oordopje kost soms maar vijf cent, of zelfs vier dollar voor een met diamant beklede versie. En bij oordopjes en IEM’s vertaalt de kwaliteit van de onderdelen zich direct in de kwaliteit van het product. Als je drivers en schakelingen van topkwaliteit hebt, zal je product erg goed klinken, zelfs als de bouwkwaliteit een beetje te wensen overlaat. (Dit is anders dan bij bijvoorbeeld een paar schoenen, waar de beste kwaliteit leer en schuim zich niet noodzakelijk vertaalt in een comfortabele pasvorm.)

Mensen geven ook om audio-apparatuur op een manier die ze niet geven om zoveel van de andere elektronica die in die Chinese tech-hubs wordt gefabriceerd. Niemand zal een week besteden aan het onderzoeken van de beste draagbare batterijlader, USB-kabels, of smartphone mount voor hun auto. Dat zijn binaire gebruiksvoorwerpen: ze werken of ze werken niet. Audio is anders. Er is een veel breder scala tussen goed en slecht; er zijn mode- en designoverwegingen, verschillende gebruikssituaties, verschillende merkoriëntaties. Een Bose persoon is anders dan een Grado persoon. En omdat de meeste klanten niet de tijd of het geld hebben om elk merk uit te testen, vertrouwen de meesten van ons uiteindelijk op bekende merken waarvan je erop kunt rekenen dat ze een behoorlijk goede ervaring leveren.

Natuurlijk betekent premium branding ook premium winst. “Best Buy kan een 50 procent winstmarge krijgen,” zegt Klasco. Voor naam-merk audio bedrijven, de kosten komt met uitgebreide testen, ontwerp, marketing, personeel overhead, verpakking, verzending, en meerdere delen van de taart van fabrikant naar groothandelaar naar retailer.

Chinese merken gesneden uit al die dingen. Alleen de grootste en meest ambitieuze van deze bedrijven zelfs de moeite met een website; de meeste van hen hebben niet veel meer dan een leverancier pagina op AliExpress. Sommige van deze bedrijven kopen hun drivers – de eigenlijke luidsprekers – bij dezelfde fabrieken die Sennheiser en Beats van hun drivers voorzien. Tin Audio gebruikt Knowles balanced armature drivers voor zijn T3 model; die zijn het belangrijkste in dit product. Diezelfde drivers, of op zijn minst zeer vergelijkbare drivers, zijn ook te vinden in Ultimate Ears IEMs die honderden of zelfs duizenden dollars kosten. De fabrieken die de drivers maken, maakt het niet uit aan wie ze verkopen; ze handhaven een bepaald kwaliteitsniveau omdat hun klanten daarvan afhankelijk zijn. En als je eenmaal de onderdelen hebt gevonden, is het helemaal niet duur om ze in elkaar te zetten. “Als je een busje en een fles lijm hebt,” zegt Klasco, “kun je in de business zitten.”

Wat je soms krijgt, is een hoofdtelefoon met schokkend high-end internals, wat een uitstekende geluidskwaliteit betekent, van een bedrijf dat in wezen geen overhead heeft. Die bedrijven kunnen nog steeds een solide winst maken – als iemand hun spullen kan vinden.

Het is moeilijk te zeggen hoeveel diefstal van intellectueel eigendom in de mix zit. Er is ongebreidelde namaak gaande in deze zelfde Chinese tech-hub steden, en je kunt vaak Chinese merken van eigen bodem vinden die naast nagemaakte westerse producten zitten op de markten en conventies in China (en op AliExpress en Amazon, voor die kwestie). Klasco vertelde me dat hij verkopers op deze conventies vaak gewoon om een rondleiding door hun faciliteiten vraagt. Als ze excuses verzinnen waarom hij niet op bezoek kan komen, doet het bedrijf misschien iets wat ze stil willen houden – doorverkopen, of namaak, of erger.

Maar Klasco zegt dat de meeste bedrijven hem met plezier een rondleiding geven, en hij komt er vaak achter dat ze hetzelfde doen als grote bedrijven: onderdelen kopen van de fabrieken die onderdelen maken, ze assembleren, en het resultaat verkopen. Er zijn zeker een aantal semi-betwistbare ontwerpinspiraties daar – de laatste tijd is er een trend van cyberpunk-uitziende metalen gevallen, waarschijnlijk geïnspireerd door Campfire Audio – maar dat gebeurt ook met grote bedrijven, en is niet echt diefstal.

Soms kan wat begint als een anonieme fabrikant genoeg aanhang opbouwen om over te steken naar conventionele retailkanalen: het inhuren van klantenservicepersoneel, websiteontwerpers, kwaliteitscontrolepersoneel en alle andere dingen die meer gevestigde bedrijven hebben. Het meest opmerkelijke voorbeeld is Anker, dat begon met het maken van vervangende laptopbatterijen voordat het zich ging toeleggen op draagbare batterijopladers. Binnen een paar jaar waren ze een wereldwijd erkend merk geworden.

Een paar Chinese hifi-bedrijven hebben dit potentieel. Zowel Lee als Tsang noemden Fiio en HiFiMan, die beide echte websites voor hun producten hebben. Klasco was eigenlijk verbolgen over de opname van HiFiMan in deze lijst van no-name merken, hoewel het eigenlijk gewoon een grotere, iets oudere, en meer succesvolle versie van de scrappier bedrijven is. HiFiMan begon als een zeer kleine Chinese fabrikant, vond onverwacht succes met een paar producten, en ging snel vooruit. “HiFiMan is helemaal geen merk zonder naam,” zegt Klasco. “Ze maken heel duur en geavanceerd spul.” Ook Fiio heeft lof geoogst van mainstream bronnen (waaronder The Verge).

Maar voor de meeste liefhebbers van Chinese hifi zit de spanning in de jacht, niet in de mogelijkheid van crossover-succes. Ze houden ervan om door de rotzooi te zeven – en er is een behoorlijke hoeveelheid rotzooi – in de hoop dat juweeltje te vinden: een $ 25 paar hoekige rode metalen IEM’s met een ontwerp dat rijkelijk is geïnspireerd door een of ander groter bedrijf, maar dat ongelooflijk klinkt als een paar IEM’s van $ 500. “Het zijn producten die uit deze anonieme fabrieken komen,” zegt Tsang. “Het merkverhaal wordt vervangen door dit algemene verhaal over Chinese productie en je gevoel dat je iets soort geheim krijgt.”

De release van een nieuw paar hifi-oordopjes van eigen bodem kan een felle (zij het gelokaliseerde) hype-cyclus op fora ontketenen. De bedrijven, voor het grootste deel, lijken totaal onvoorbereid op het hebben van een hit product op hun handen. Het is niet zo dat ze denken dat ze een waardeloos product uitbrengen, het is gewoon zo dat er zoveel concurrentie is, en ze hebben zo weinig middelen, dat het ongelooflijk onwaarschijnlijk lijkt dat hun verkoop plotseling zal pieken in Nederland, de VS, of Duitsland.

Er zijn diepgaande review sites die zich uitsluitend richten op Chinese hi-fi merken, zoals AudioBudget. De langste thread op het audioforum Head-Fi gaat over Chinese hifi, met meer dan 48.000 posts. Natuurlijk is dat niet echt een eerlijke metriek, want er zijn ook aparte threads over dezelfde merken die nog eens zo’n 100.000 reacties toevoegen. De gemeenschap is levendig en obsessief, met verschillende facties debatteren over zaken als V-vormige versus U-vormige respons curves, hoe de kleine openingen in bepaalde IEMs het beste aangesloten kunnen worden voor versterkte bas, of welke aftermarket siliconen tips het beste zijn. Audiofielen houden van discussiëren; er is een inherente strijd tussen subjectieve en objectieve gegevens, en als je probeert het een in het ander te proppen, wordt het uiteindelijk gewoon een onoplosbare oneindige warboel. Dat is geen kritiek; die puinhoop is leuk voor audiofielen.

En met een eindeloze aanvoer van verse, betaalbare producten, hebben Chinese hifi-merken iets totaal nieuws om over te debatteren. Voor veel van deze forumgebruikers is de klassieke audiofiele apparatuur hopeloos buiten hun bereik. De best gerangschikte audiofiele hoofdtelefoon van CNET kost $2.400, wat in vergelijking niet eens zo slecht is. High-end luidsprekers kosten vaak meer dan $10.000. Dat soort apparatuur is voor de meeste mensen totaal onbereikbaar, zelfs voor mensen die een obsessie hebben voor hun audiokwaliteit. De Chinese hifi-hausse heeft hen een manier gegeven om daadwerkelijk te winkelen, te kopen, te vergelijken en audioapparatuur te analyseren die aan hun normen voldoet, wat nooit eerder echt is gebeurd.

Zelfs de apparatuur die deze frequentiegrafieken produceert is betaalbaarder geworden. MiniDSP maakt een product voor ongeveer 200 dollar – het is een paar kunstoren met microfoons, in principe – dat een volledig adequate job doet. Dat soort apparatuur kostte vroeger tienduizenden dollars. Dat doet het nog steeds, en het is nog steeds beter, maar net als de stroom van goedkope high-end oordopjes, is de MiniDSP capabel, een beetje vreemd, en betaalbaar voor iedereen.

Gezien al die goedkope nieuwe speeltjes, is een beetje obsessie wel begrijpelijk. Een eigenaar van een Chinese hifi-website weigerde een interview en zei dat hij “eigenlijk een hiaat in de hobby nam om tijd met mijn gezin door te brengen.”

“Het is gewoon zo gemakkelijk om erin te komen, en je wilt gewoon meer en meer en meer proberen,” zegt Lee. “Voor Chi-Fi is het zo van, oh, het is maar 20 dollar extra, dus waarom niet?”

Vox Media heeft affiliate partnerschappen. Deze hebben geen invloed op de redactionele inhoud, hoewel Vox Media commissies kan verdienen voor producten die via affiliate links zijn gekocht. Voor meer informatie, zie ons ethisch beleid.

Bekijk alle verhalen in Beleid