Geoffrey z Monmouth

Ustrukturyzowanie i ukształtowanie przez Geoffreya mitów Merlina i Artura przyczyniło się do ich ogromnej popularności, która trwa do dziś, a on sam jest powszechnie postrzegany przez uczonych jako główny twórca kanonu arturiańskiego. Wpływ Historii na legendę o królu Arturze był tak wielki, że dzieła arturiańskie zostały skategoryzowane jako „przed-galfridiańskie” i „post-galfridiańskie”, w zależności od tego, czy były pod jego wpływem, czy nie.

Historia Regum BritanniaeEdit

Geoffrey napisał kilka dzieł w języku łacińskim, języku nauki i literatury w Europie w okresie średniowiecza. Jego głównym dziełem była Historia Regum Britanniae (Historia królów Brytanii), dzieło najbardziej znane współczesnym czytelnikom. Opowiada ona rzekomą historię Brytanii, od jej pierwszego zasiedlenia przez Brutusa z Troi, potomka trojańskiego bohatera Eneasza, do śmierci Cadwaladra w VII wieku, obejmując najazdy Juliusza Cezara na Brytanię, królów Leira i Cymbelina oraz jedną z najwcześniej opracowanych narracji o królu Arturze.

Geoffrey twierdzi w swojej dedykacji, że książka jest tłumaczeniem „starożytnej książki w języku angielskim, która opowiadała w uporządkowany sposób o czynach wszystkich królów Brytanii”, podarowanej mu przez Waltera, Archidiakona Oksfordu, ale współcześni historycy odrzucili to twierdzenie. Jest jednak prawdopodobne, że Archidiakon dostarczył Geoffreyowi pewne materiały w języku walijskim, które pomogły zainspirować jego dzieło, jako że pozycja Geoffreya i jego znajomość z nim nie pozwoliłyby mu na sfabrykowanie takiego twierdzenia. Wiele z nich opartych jest na Historia Britonum, walijsko-łacińskiej kompilacji historycznej z IX w., Ecclesiastical History of the English People Bedy i polemice De Excidio et Conquestu Britanniae Gildasa z VI w., poszerzonych o materiał z bardyjskiej tradycji ustnej i traktatów genealogicznych oraz ubarwionych własną wyobraźnią Geoffreya. W ramach wymiany materiałów rękopiśmiennych do własnych historii Robert z Torigny podarował Henrykowi z Huntingdon kopię Historii, którą zarówno Robert, jak i Henryk bezkrytycznie uznali za autentyczną historię, a następnie wykorzystali we własnych dziełach, dzięki czemu fikcje Geoffreya weszły do historii powszechnej.

Historia królów Brytanii jest obecnie zwykle uważana za literackie fałszerstwo zawierające niewiele wiarygodnej historii. To doprowadziło wielu współczesnych uczonych do zgodzenia się z Williamem z Newburgha, który napisał około 1190 roku, że „jest całkiem jasne, że wszystko co ten człowiek napisał o Arturze i jego następcach, a nawet o jego poprzednikach od Vortigerna począwszy, zostało zmyślone, częściowo przez niego samego, a częściowo przez innych.”

Inni współcześni byli podobnie nieprzekonani do Historii Geoffreya. Na przykład Giraldus Cambrensis relacjonuje doświadczenie człowieka opętanego przez demony: „Jeśli złe duchy gnębiły go zbyt mocno, kładziono mu na łonie Ewangelię św. Jana, kiedy, jak ptaki, natychmiast znikały; ale kiedy książka była usuwana, a w jej miejsce wstawiano Historię Brytów Geoffreya Arthura, natychmiast pojawiały się ponownie w większej ilości i pozostawały dłużej niż zwykle na jego ciele i na książce.”

Główne dzieło Geoffreya było jednak szeroko rozpowszechnione w całej średniowiecznej Europie Zachodniej; Acton Griscom wymienił 186 zachowanych manuskryptów w 1929 roku, a od tego czasu zidentyfikowano kolejne. Cieszył się znaczącym życiem pozagrobowym w różnych formach, w tym w tłumaczeniach i adaptacjach, takich jak Anglo-Norman Roman de Brut Wace’a, Middle English Brut Layamona i kilka anonimowych wersji środkowowalijskich znanych jako Brut y Brenhinedd („Brut of the Kings”). gdzie był ogólnie akceptowany jako prawdziwa relacja.

W 2017 roku Miles Russell opublikował wstępne wyniki projektu Lost Voices of Celtic Britain założonego na Uniwersytecie Bournemouth. Głównym wnioskiem z badania było to, że Historia Regum Britanniae wydaje się zawierać znaczące, możliwe do udowodnienia fakty archeologiczne, mimo że została skompilowana wiele wieków po okresie, który opisuje. Wydaje się, że Geoffrey zgromadził rozbieżną masę materiałów źródłowych, w tym folklor, kroniki, listy królewskie, tablice dynastyczne, ustne opowieści i bardowskie poematy pochwalne, z których część została nieodwracalnie zniekształcona lub uszkodzona. Czyniąc to, Geoffrey sprawował znaczną kontrolę redaktorską, maskując informacje i wygładzając pozorne niespójności w celu stworzenia jednej wielkiej narracji, która wpasowywała się w preferowaną narrację normańskich władców Brytanii. Wiele z informacji, które wykorzystał, można wykazać jako pochodzące z dwóch źródeł:

• ustnie przekazywane, heroiczne opowieści Catuvellauni i Trinovantes, dwóch zasadniczo przedrzymskich plemion zamieszkujących środkową, południowo-wschodnią Brytanię pod sam koniec epoki żelaza;
• listy królów ważnych post-rzymskich dynastii, które rządziły terytoriami w zachodniej Brytanii.

Rozciągając ten materiał źródłowy, siekając, zmieniając i reedytując go w procesie, Geoffrey dodał nie tylko swoje własne fikcje, ale także dodatkowe informacje zaczerpnięte z późniejszych rzymskich historii, a także tych z Ciemnego Wieku i wczesnych średniowiecznych pisarzy, takich jak Gildas i Beda.

Inne pismaEdit

Najwcześniejszym pismem Geoffreya było prawdopodobnie Prophetiae Merlini (Proroctwa Merlina), które napisał przed 1135 r., a które pojawia się zarówno niezależnie, jak i włączone do Historii królów Brytanii. Składa się ona z serii niejasnych proroczych wypowiedzi przypisywanych Merlinowi, które, jak twierdził, przetłumaczył z nieokreślonego języka.

Trzecim dziełem przypisywanym Geoffreyowi jest heksametrowy poemat Vita Merlini (Życie Merlina), oparty bardziej na tradycyjnych materiałach o Merlinie niż inne dzieła. Tutaj jest on znany jako Merlin z Lasu (Merlinus Sylvestris) lub Szkocki Merlin (Merlinus Caledonius) i jest przedstawiony jako stary człowiek żyjący jako szalony i pogrążony w smutku wyrzutek w lesie. Akcja opowiadania rozgrywa się długo po czasach Merlina z Dziejów, ale autor stara się je zsynchronizować, odwołując się do wcześniejszych kontaktów szalonego proroka z Vortigernem i Arturem. Vita nie była szeroko rozpowszechniona, a przypisanie jej Geoffreyowi pojawia się tylko w jednym manuskrypcie z końca XIII wieku, ale zawiera ona rozpoznawalne elementy galfridiańskie w swojej konstrukcji i treści, a większość krytyków uznaje ją za jego dzieło.

.