Galicja

Geografia

Teren Galicji jest pagórkowaty i stosunkowo jednolity pod względem wysokości, z ponad połową obszaru leżącego na wysokości od 1300 do 2000 stóp (400 do 600 metrów) i mniej niż jedną piątą na wysokości niższej niż 650 stóp (200 metrów). Góry otaczają wnętrze, izolując region od hiszpańskich prowincji Asturia, León i Zamora na wschodzie i od Portugalii na południu. Wnętrze jest zdominowane przez silnie rozczłonkowane góry, które stopniowo ustępują miejsca przybrzeżnym równinom litorynów Atlantyku i Zatoki Biskajskiej. Liczne rzeki i ich dopływy spływają w kierunku morza przez Galicję, umożliwiając regionowi eksport energii hydroelektrycznej do reszty Hiszpanii. Roczne opady są umiarkowanie wysokie, przekraczają 40 cali (1000 mm) w większości miejsc, ale przynoszą jedynie ograniczone korzyści, ponieważ silnie zerodowana gleba zatrzymuje niewiele wilgoci.

Wsie są zazwyczaj małe i odizolowane, a parafia stanowi wspólny mianownik wśród rozproszonych wiosek danej miejscowości. Ukształtowanie terenu przedkłada hodowlę zwierząt nad uprawę, a ta pierwsza jest główną działalnością rolniczą; niemniej jednak populacja rolników jest duża i dość równomiernie rozproszona, co powoduje podział wsi na małe gospodarstwa rolne, czyli minifundios. Niezdolność tych gospodarstw do utrzymania rosnącej liczby ludności spowodowała ponadprzeciętną emigrację z Galicji od XVIII wieku. Emigracja zagraniczna była szczególnie wysoka w latach 1920-1935. Od czasu II wojny światowej emigracja odbywa się nie tylko do uprzemysłowionych krajów Europy, ale także do hiszpańskich prowincji Madryt, Vizcaya i Barcelona. Emigracja była szczególnie wysoka wśród mężczyzn, co spowodowało poważne zaburzenia równowagi demograficznej i gospodarczej, wśród nich starzenie się społeczeństwa i spadek wydajności gospodarczej.

Rolnictwo niskotowarowe przeważa wśród minifundios, z ziemniakami i kukurydzą (kukurydza) wśród głównych upraw i bydła wśród głównych zwierząt gospodarskich. Bezrobocie jest plagą sektora rolniczego, a duża liczba robotników migrujących okresowo opuszcza Galicję w poszukiwaniu pracy sezonowej w innych częściach Hiszpanii. W górach produkuje się znaczne ilości drewna (sosna), a tartaki są bardzo rozpowszechnione. Port Vigo jest jednym z wiodących portów rybackich Hiszpanii.

Sektor produkcyjny w Galicji jest dobrze rozwinięty. Szczególne znaczenie ma przetwórstwo ryb i budowa statków; w Ferrol i Vigo znajdują się duże zakłady stoczniowe. Przemysł tekstylny, samochodowy i spożywczy są również znaczące gospodarczo. Produkcja części do turbin jest ważna przy budowie turbin wiatrowych; Galicja posiada dziesiątki farm wiatrowych w swoich prowincjach, które generują około jednej trzeciej całkowitej produkcji energii w Hiszpanii. Złoża węgla brunatnego są wykorzystywane do produkcji energii termoelektrycznej. Instalacja rafinerii ropy naftowej w A Coruña pobudziła rozwój przemysłu w tej prowincji. Usługi stanowią nieco mniej niż jedną dziesiątą gospodarki; turystyka wzrosła na początku XXI wieku.

Kultura i język Galicji rozwinęły się we względnej izolacji, wykazując większe pokrewieństwo z kulturą i językiem portugalskim niż z kulturą i językiem Hiszpanii, aż do ostatecznego rozdzielenia obu krajów w 1668 roku. Literackie użycie galicyjskiego osiągnęło szczytowy punkt w XIII i XIV wieku, kiedy to jego metrum, oparte na metrum prowansalskim, okazało się bardziej wyrafinowane i wszechstronne niż stosunkowo słabo rozwinięte wówczas metrum kastylijskie. Inne godne uwagi okresy literackie to Rexurdimento („odrodzenie”) końca XIX wieku, a także lata 20. i 30. Rosalía de Castro (1837-85) była czołową postacią odrodzenia. Jej Cantares gallegos (1863; „Pieśni galicyjskie”) były pierwszym poważnym dziełem napisanym w języku galicyjskim od stuleci. Reprezentowała odrodzenie galicyjskiego jako języka literackiego i inspirowała rosnącą świadomość regionalną. W latach tuż przed dojściem Franco do władzy, grupa galicyjskich pisarzy urodzonych w latach 80-tych XIX wieku stworzyła rdzeń galicyjskiego ruchu kulturalnego. Znani jako Xeración Nós („Pokolenie My”), pisarze ci promowali swoje cele w piśmie literackim i artystycznym Nós (1920; „My”), poświęconym konsolidacji kultury galicyjskiej.

Innymi wybitnymi postaciami kultury galicyjskiej XX wieku byli Ramón Menéndez Pidal (1869-1968), uczony, którego prace koncentrowały się na filologii i kulturze hiszpańskiej; Ramón Otero Pedrayo (1888-1976), który publikował wiele o kulturze galicyjskiej i pisał prawie wyłącznie po galicyjsku; pisarz Camilo José Cela (1916-2002), laureat literackiej Nagrody Nobla; malarz Luis Seoane (1910-79), który promował kulturę galicyjską na wygnaniu w Argentynie; i Urbano Lugrís (1902-73), malarz surrealistyczny, który używał morza jako stałego elementu w swojej twórczości.

Od końca XX wieku nastąpił stopniowy i stały wzrost publikacji tekstów galicyjskich, jak również produkcji filmów w języku galicyjskim. Niektóre hiszpańskojęzyczne gazety mają działy w języku galicyjskim, istnieją galicyjskie stacje radiowe i telewizyjne.