Hijab, De Moslim Vrouwen Jurk, Islamitisch of Cultureel?

Een van de vele vragen die men mij heeft gesteld is waarom de Islam de hijab verplicht stelt voor vrouwen? De Islam heeft de hijab ingevoerd als onderdeel van het fatsoen en de bescheidenheid in de omgang tussen leden van het andere geslacht. Het eerder geciteerde vers 59 van hoofdstuk 33 geeft een zeer goede reden; het zegt,

“Dit is meer gepast, zodat zij gekend worden en dus niet worden lastig gevallen.”

Mannen, of zij het nu bekennen of niet, zijn slaven van lust en begeerte.

De hijab beschermt vrouwen tegen zulke mannen; het symboliseert dat zij geheiligd is voor slechts één man en off-limit is voor alle anderen.

-Hijab draagt bij tot de stabiliteit en de instandhouding van het huwelijk en het gezin door de kans op buitenechtelijke affaires te elimineren.

-Eindelijk dwingt het mannen zich te concentreren op de ware persoonlijkheid van de vrouw en haar fysieke schoonheid te de-accentueren. Het geeft de vrouw controle over de reactie van vreemden op haar.

In een commentaar op de klederdracht van vrouwen in Noord-Afrika en Zuidoost-Azië schreef Germaine Greer, een van de pioniers van de vrouwenbevrijdingsbeweging:

“Vrouwen die cortes of huipiles of sari’s of jellaba’s of salwar kameez of andere ruimvallende kledingstukken dragen, kunnen daarin opzwellen en verkleinen zonder zich te schamen of zich ongemakkelijk te voelen. Vrouwen met sjaals en sluiers kunnen overal borstvoeding geven zonder de aandacht op zich te vestigen, terwijl de baby beschermd is tegen stof en vliegen. In de meeste niet-westerse samenlevingen vieren de kleding en de versieringen van vrouwen de moederfunctie. De onze ontkennen die. “1

Merk op dat zij ook specifiek de salwar, kameez en jellaba’s noemt die door moslimvrouwen in het Oosten worden gebruikt.

Feministen en de Westerse media schilderen de hijab vaak af als een symbool van onderdrukking en slavernij van de vrouw. Deze seksistische kijk op de hijab weerspiegelt de invloed van westerse feministen die onbewust reageren op het joods-christelijke concept van de sluier — “het symbool van de onderwerping van de vrouw aan haar man”.2

Kijken naar de eigen religieuze of culturele geschiedenis en dan een oordeel vellen over een andere religie is, op zijn zachtst gezegd, een intellectuele misrekening, en, op zijn hardst gezegd, regelrecht cultureel imperialisme! Mijn vader maakte een interessante opmerking in een artikel over het feit dat toen de Europeanen een eeuw geleden de binnenlanden van Afrika binnendrongen, zij een aantal stammen aantroffen die naakt rondliepen. Ze dwongen de stammen kleren te dragen als teken van beschaving. “Nu ontdoen de voorstanders van ‘beschaving’ zich zelf van hun kleren. Men vraagt zich vaak af of de ‘primitieve stammen’ van de vorige eeuw niet meer beschaafd waren dan de rest van de wereld. Per slot van rekening is het de rest van de wereld die nu de manieren van de zogenaamde primitieve samenleving imiteert.” 3

Ik ben verbaasd over de samenleving die tolerantie toont ten opzichte van hen die topless willen rondlopen, maar het moeilijk vindt om een dame te tolereren die uit eigen keuze een hijab wil dragen! Volgens Naheed Mustafa, een Canadese moslim, “is in de westerse wereld de hijab symbool komen te staan voor ofwel gedwongen zwijgen ofwel radicale, gewetenloze strijdbaarheid. Eigenlijk is het geen van beide. Het is gewoon de verklaring van een vrouw dat het oordeel over haar fysieke persoon geen enkele rol mag spelen in de sociale interactie. Het dragen van de hijab heeft mij de vrijheid gegeven van constante aandacht voor mijn fysieke ik. Omdat mijn uiterlijk niet wordt onderzocht, is mijn schoonheid, of misschien het gebrek daaraan, verwijderd uit het domein van wat legitiem kan worden besproken. “4

Hijab is geen symbool van onderdrukking. Vrouwen worden om sociaal-economische redenen onderdrukt, zelfs in landen waar vrouwen nog nooit van hijab hebben gehoord. Integendeel, de praktijk van het tonen van foto’s van bijna naakte vrouwen in de reclames, op billboards en in de amusementsindustrie in het westen is een waar symbool van onderdrukking.

Ook weerhoudt de hijab een vrouw er niet van kennis te verwerven of bij te dragen aan de verbetering van de menselijke samenleving. Historisch gezien hebben vrouwen ook een grote bijdrage geleverd aan de Islam. Lady Khadijah, de eerste vrouw van de Profeet, speelde een belangrijke rol in de vroege geschiedenis van de Islam. Als succesvolle zakenvrouw was zij de eerste die de boodschap van Profeet Mohammed (s.a.w.) aanvaardde. Haar aanvaarding en geloof waren een grote bron van emotionele steun voor de Profeet. Zij stond haar man bij in de moeilijke dagen van de vroege islam, en gaf haar rijkdom uit voor de bevordering van de nieuwe godsdienst.

De eerste moslima die in de moslimgeschiedenis de marteldood stierf, was een vrouw met de naam Sumayya, de vrouw van Yasir en de moeder van ‘Ammar. Zij werd samen met haar man gedood omdat zij weigerde de Islam af te zweren.

Vrouw Falimatu ‘z-Zahra’, de dochter van Profeet Mohammed, was een baken van licht en een bron van leiding voor de vrouwen van haar tijd. Zij stond trouw aan de zijde van haar echtgenoot, Imam ‘Ali, in zijn strijd voor zijn recht op het kalifaat, en protesteerde krachtig tegen de eerste schending van het erfrecht voor dochters in de Islam.

Een van de belangrijkste gebeurtenissen in de vroege geschiedenis van de Islam was de gebeurtenis van Karbala, die een protest was onder leiding van Imam Husayn tegen de tirannie van Yazid. Tijdens dat protest vermoordden de soldaten van Yazid Husayn en ongeveer tweeënzeventig van zijn aanhangers. Het was Husayn’s zuster, Zaynab, die het sociale protest voortzette en zeer invloedrijk was in het bewerkstelligen van de bewustwording onder het volk om op te staan tegen de tirannie van de heersers. Zaynab droeg in hoge mate bij tot de factoren die uiteindelijk de ondergang van de Umayyaden teweegbrachten.

• 1. Greer, Sex & Destiny: The Politics of Human Fertility (Londen: Picador, 1985) p. 14.
• 2. Zie Aid to Bible Understanding, p. 468.
  Voor het bijbels-christelijk perspectief, zie wat Paulus zegt: “Maar ik wil dat u weet, dat het hoofd van iedere man Christus is; en het hoofd van de vrouw is de man; en het hoofd van Christus is God. Een ieder, die bidt of profeteert, zijn hoofd bedekt hebbende, onteert zijn hoofd. Maar iedere vrouw, die bidt of profeteert met onbedekt hoofd, onteert haar hoofd… Oordeelt onder uzelven: is het betamelijk, dat een vrouw onbedekt tot God bidt?” (1 Korintiërs 11:3-5, 13) In eenvoudig Nederlands betekent dit dat als een man zijn hoofd bedekt houdt in gebed, hij Christus niet respecteert; en als een vrouw haar hoofd onbedekt houdt in gebed, dan respecteert zij haar man niet. Voor het bijbels-joodse concept, zie Genesis 24:65.
• 3. S. Saeed Akhtar Rizvi, “On Modesty,” in Sunday News (Dar-es-salaam) 27 november 1966.
• 4. Mustafa, “My Body Is My Own Business,” Globe & Mail, 29 juni 1993.