Fremen

Fremen in stillsuits, uit Dune (1984) van David Lynch

In de serie leven de “inheemse” Fremen van Arrakis in gemeenschappen die sietches worden genoemd, elk met zijn eigen naib-leider die tot deze positie is opgeklommen door zijn voorganger uit te dagen en te bewijzen dat hij de sterkste van de stam is. Het rechtssysteem van de Fremen berust hoofdzakelijk op een proces door gevechten, en individuen kunnen elkaar uitdagen tot duels tot de dood over zaken van etiquette, wet of eer. De overwinnaar van deze gevechten wordt verantwoordelijk voor de vrouw, kinderen en bepaalde bezittingen van de verslagene. De Fremen betalen enorme specerij steekpenningen aan het Spacing Gilde om de atmosfeer van Arrakis vrij te houden van spionagesatellieten, en zij hebben een plan op lange termijn om de planeet te terraformen.

Elke sietch heeft ook een Sayyadina, een wijze vrouw opgeleid in de spirituele tradities van haar volk die kan dienen als een spirituele leider of als een acoliet van een heilige vrouw die de Fremen versie is van een Bene Gesserit Moeder Overste. Een belangrijk deel van de mythologie van de Fremen is gecreëerd door de Bene Gesserit Missionaria Protectiva, een tak van het matriarchaat die aan “religieuze engineering” doet door verzonnen mythen, profetieën en bijgeloof te introduceren bij de bevolkingen van het Keizerrijk met de bedoeling deze later uit te buiten in het voordeel van een individuele Bene Gesserit of de gehele orde. In het geval van de Fremen is er een messias legende in het leven geroepen die in Dune door Paul Atreides wordt gebruikt om de veiligheid van hemzelf en zijn moeder Jessica veilig te stellen. De Fremen hebben een unieke taal, maar gebruiken ook Chakobsa voor rituele doeleinden.

De Fremen aanbidden de reusachtige zandwormen van Arrakis als manifestaties van de aardgodheid die zij Shai’Hulud noemen. Hoewel zij de woestijn te voet doorkruisen in een specifiek niet-ritmisch patroon om trillingen te vermijden die de dodelijke en vernietigende wezens zouden aantrekken, zijn de Fremen ook in staat om de wormen te berijden door ze op een geritualiseerde, gecontroleerde manier “op te roepen” en te bestijgen. Als onderdeel van de levenscyclus van de sandworm, is de kruiden-drug melange overal op Arrakis aanwezig, en het dieet van de Fremen is er rijk aan. Een dergelijke mate van blootstelling aan het kruid kleurt de sclera, het hoornvlies en de iris van de gebruiker tot een donkere tint blauw, “blauw in blauw” genoemd of “de ogen van Ibad.”

Water conservatieEdit

Herbert illustreert dat het leven in de woestijn zonder natuurlijke bronnen van water de Fremen ertoe heeft aangezet om hun samenleving te ritualiseren en op te bouwen rond het verzamelen, opslaan, en conservatief gebruik van alle vocht. Zij bewaren het water dat uit hun doden wordt gedistilleerd, beschouwen spuwen als een teken van respect, en hebben een grote culturele eerbied voor tranen. Water wordt uit de atmosfeer opgevangen in windvallen die de vochtigheid condenseren en toevoegen aan ondergrondse watervoorraden in elke sietch. Water kan ook worden verzameld bij dode mensen en dieren, met behulp van een doodstille om het water uit een lijk te halen en aan de watervoorraad van de sietch toe te voegen. Persoonlijk bezit van vocht wordt aangeduid met “waterringen”, die worden gebruikt als een vorm van valuta. Buiten hun sietch dragen Fremen een stillsuit, een speciaal lichaam omhullend pak ontworpen om al het vocht dat het lichaam afgeeft door transpiratie, urine, uitwerpselen, en zelfs de uitademing van waterdamp in de adem op te vangen en te recycleren. De speciale stof is een micro-sandwich die ontworpen is om warmte af te voeren en afvalstoffen te filteren terwijl het vocht wordt teruggewonnen. Het water wordt dan opgevangen in opvangzakken en beschikbaar gemaakt om te drinken via een buis. Een Fremen in een goed onderhouden pak kan weken in de woestijn overleven zonder enige andere bron van water. Herbert suggereert in Dune zelfs dat de Fremen zich fysiologisch hebben aangepast aan de omgeving, waarbij hun bloed bijna onmiddellijk kan stollen om waterverlies te voorkomen.

CombatEdit

Een crysknife uit Frank Herbert’s Dune (2000)

De gevaarlijke omstandigheden op Arrakis, die ervoor zorgen dat alleen de sterksten overleven, hebben de Fremen ook gesmeed tot superieure hand-tot-hand strijders. In Dune traint Paul zijn Fremen strijdkrachten in het gebruik van de “weirding way”, de Fremen naam voor de gespecialiseerde Bene Gesserit gevechtskunst die hij van zijn moeder leerde. De Mentat moordenaar Thufir Hawat is later geschokt als hij hoort dat Fremen niet alleen enkele van Shaddam IV’s woeste en voorheen onstuitbare Sardaukar soldaten hebben overwonnen, maar het onmogelijke hebben gedaan en er ook enkele gevangen hebben genomen. Herbert schrijft ook dat “Paul zich de verhalen van de Fremen herinnerde – dat hun kinderen even woest vochten als de volwassenen.” In de roman merkt Shaddam op: “Ik stuurde slechts vijf troepentransporters met een lichte aanvalsmacht om gevangenen op te halen voor ondervraging. We konden maar net wegkomen met drie gevangenen en één transporteur. Let wel, Baron, mijn Sardaukar werden bijna overweldigd door een strijdmacht die voornamelijk bestond uit vrouwen, kinderen en oude mannen.”

In het fictieve universum van Herbert hebben persoonlijke lichaamsschilden alle vormen van projectielwapens semi-onbruikbaar gemaakt. Alleen een langzaam bewegend wapen kan een schild doorboren, waardoor messen en soortgelijke wapens algemeen in gebruik zijn. De straal van energiewapens die lasguns worden genoemd reageren heftig met een schild, waarbij een onvoorspelbare explosie ontstaat die vergelijkbaar is met sub-atomaire fusie en die de aanvaller, de drager van het schild en de omringende personen kan doden. Fremen gebruiken geen schilden omdat ze ook de inheemse reuzensandwormen van Arrakis aantrekken en hen tot moordrazernij drijven. Als gevolg hiervan hebben de Fremen het voordeel dat ze niet getraind zijn om hun messen te vertragen bij het aanvallen, zoals degenen die vechten met een tegenstander die een schild draagt dit wel doen. Fremen gebruiken verschillende archaïsche wapens zoals maulapistolen, lansen en kruisbogen met groot effect, maar het meest dodelijke en gewaardeerde bezit van een Fremen krijger is het crysknife. Een crysknife is een persoonlijk afgesteld lemmet geslepen uit de kristallen tand van een zandworm, en is het officiële en heilige wapen van de Fremen. Het is een melkwit, tweesnijdend gekromd mes, het lemmet is ongeveer 20 centimeter lang. Het crysknife bestaat in twee vormen, vaste en onvaste. Onvaste messen moeten worden bewaard in de nabijheid van een elektrisch veld dat door het menselijk lichaam wordt opgewekt, anders vallen zij na enige tijd uit elkaar. Vaste cryskmessen ondergaan een chemisch proces om ze permanent intact te houden. In Kinderen van Duin, merkt Leto II op dat “Het crysknife oplost bij de dood van zijn eigenaar.” Alle jonge Fremen moeten een ritueel ondergaan om hun volwassenheid te bevestigen, die wordt bezegeld met de schenking van een crysknife aan de adolescente krijger. Volgens de religieuze overtuigingen van de Fremen mag een getrokken crysknife niet worden geschept voordat het bloed heeft opgezogen. De Fremen verbieden ook buitenstaanders om een crysknife te bezitten, en in Dune verwijst Lady Jessica naar “het legendarische crysknife van Arrakis, het mes dat nog nooit van de planeet was meegenomen, en alleen bekend was door geruchten en wilde roddels”. Wanneer de Shadout Mapes er een aan Jessica geeft, waarschuwt de Fremen vrouw: “Wie dat mes ziet moet gereinigd of gedood worden!”