Fenghuang

Fenghuang, Wade-Giles romanisering feng-huang, ook wel feng of (misleidend) Chinese feniks genoemd, in de Chinese mythologie een onsterfelijke vogel waarvan de zeldzame verschijning wordt gezien als een voorteken dat harmonie voorspelt bij het bestijgen van de troon van een nieuwe keizer. Net als de qilin (een eenhoornig wezen), wordt de fenghuang vaak beschouwd als een symbool van zowel mannelijke als vrouwelijke elementen, een yin-yang harmonie; zijn naam is een combinatie van de woorden feng die het mannelijke aspect vertegenwoordigen en huang het vrouwelijke. Het wordt reeds vermeld in orakelsteeninscripties uit de Shang-dynastie. Volgens de overlevering verscheen de fenghuang vóór de dood van de legendarische Gele Keizer (Huangdi), die in de 27e eeuw v. Chr. over China heerste. Tijdens de Zhou-dynastie werd de fenghuang geassocieerd met politieke voorspoed en harmonie. In het eerste hoofdstuk van de Shanhaijing (3e eeuw v.Chr.- 1e eeuw n.Chr.; “De Klassieker van Bergen en Rivieren”), lijkt de fenghuang een symbool van Confuciaanse waarden, met op verschillende delen van zijn lichaam de karakters die staan voor deugd, plicht, ritueel, mededogen en vertrouwen. Als hij gezien wordt, is het een teken van wereldvrede. Zijn laatste verschijning zou hebben plaatsgevonden in de provincie Anhui bij het graf van de vader van Hongwu, stichter van de Ming-dynastie in 1368. Er wordt gezegd dat het lied van de fenghuang uitzonderlijk mooi en betekenisvol is en dat het dier een bijzondere waardering heeft voor menselijke muziek.

De Shuowen jiezi (1e of 2e eeuw ce; “An Explication of Written Characters”) beschrijft de vogel als hebbende de borst van een gans, de achterhand van een hert, de nek van een slang, de staart van een vis, het voorhoofd van een hoen, de dons van een eend, de trekken van een draak, de rug van een schildpad, het gezicht van een zwaluw, en de snavel van een haan. Hij is naar verluidt ongeveer 2,7 meter lang. Zijn staart is rood, blauw, geel, wit en zwart – de vijf heilige kleuren. In de systematische mythologie wordt hij als vrouwelijk beschouwd en vormt hij een paar met de draak (mannelijk); samen symboliseren de twee wezens de harmonie van het huwelijk.