Sign In

Donato Bramante (UK: /bræˈmænteɪ/ bram-AN-tay, US: /brəˈmɑːnteɪ, -ti/ brə-MAHN-tay, -tee, włoski: ; 1444 – 11 kwietnia 1514), urodzony jako Donato di Pascuccio d’Antonio i znany również jako Bramante Lazzari, był włoskim architektem. Wprowadził architekturę renesansową do Mediolanu i styl wysokiego renesansu do Rzymu, gdzie jego plan Bazyliki św. Piotra stał się podstawą projektu wykonanego przez Michała Anioła. Jego Tempietto (San Pietro in Montorio) wyznaczyło początek wysokiego renesansu w Rzymie (1502), kiedy papież Juliusz II wyznaczył go do budowy sanktuarium nad miejscem pochówku Piotra.
Bramante urodził się pod nazwiskiem Donato d’Augnolo, Donato di Pascuccio d’Antonio, lub Donato Pascuccio d’Antonio w Urbania koło Urbino. Tutaj, w 1467 roku, Luciano Laurana dodawał do Palazzo Ducale arkadowy dziedziniec i inne renesansowe elementy do książęcego pałacu Federico da Montefeltro. Architektura Bramantego przyćmiła jego umiejętności malarskie: dobrze znał malarzy Melozzo da Forlì i Piero della Francesca, którzy byli zainteresowani zasadami perspektywy i iluzjonistycznymi cechami w malarstwie Mantegny.
Około 1474 roku Bramante przeniósł się do Mediolanu, miasta o głębokiej gotyckiej tradycji architektonicznej, i zbudował kilka kościołów w nowym stylu antycznym. Książę, Ludovico Sforza, uczynił go praktycznie swoim nadwornym architektem, poczynając od 1476 roku, z zamówieniami, których kulminacją był słynny chór w stylu trompe-l’oeil w kościele Santa Maria presso San Satiro (1482-1486). Przestrzeń była ograniczona, więc Bramante wykonał teatralną apsydę w płaskorzeźbie, łącząc malarskie sztuki perspektywy z rzymskimi detalami. Jest tam ośmiokątna zakrystia, zwieńczona kopułą. W Mediolanie Bramante zbudował także trybunę Santa Maria delle Grazie (1492-99); inne wczesne prace to krużganki Sant’Ambrogio w Mediolanie (1497-1498) i kilka innych konstrukcji w Pawii i prawdopodobnie w Legnano. Jednak w 1499 r., gdy jego patron Sforza został wyparty z Mediolanu przez najeżdżającą armię francuską, Bramante udał się do Rzymu, gdzie był już znany potężnemu kardynałowi Riario.
W Rzymie został wkrótce doceniony przez kardynała Della Rovere, który wkrótce miał zostać papieżem Juliuszem II. Dla Ferdynanda Aragońskiego i Izabeli Kastylijskiej lub prawdopodobnie dla Juliusza II, Bramante zaprojektował jeden z najbardziej harmonijnych budynków renesansu: Tempietto (1510) San Pietro in Montorio na Janiculum. Pomimo niewielkich rozmiarów, budowla posiada wszystkie rygorystyczne proporcje i symetrię klasycznych struktur, otoczona smukłymi doryckimi kolumnami, zwieńczona kopułą. Według późniejszej ryciny Sebastiana Serlio, Bramante planował umieścić ją w obrębie kolumnadowego dziedzińca. W listopadzie 1503 roku Juliusz zaangażował Bramantego do realizacji największego europejskiego zlecenia architektonicznego XVI wieku, całkowitej przebudowy Bazyliki Świętego Piotra. Kamień węgielny pod pierwszy z wielkich filarów przeprawy został uroczyście położony 17 kwietnia 1506 roku. Zachowało się bardzo niewiele rysunków Bramantego, choć kilka wykonanych przez jego asystentów świadczy o wielkości zespołu, który został skompletowany. Piotra, centralny plan krzyża greckiego, który dla niego i jego pokolenia symbolizował wzniosłą doskonałość (porównaj Santa Maria della Consolazione w Todi, na którą wpływ wywarło dzieło Bramantego), został zasadniczo zmieniony przez przedłużenie nawy po jego śmierci w 1514 roku. Plan Bramantego przewidywał cztery wielkie kaplice wypełniające narożne przestrzenie między równymi transeptami, każda z nich zwieńczona mniejszą kopułą otaczającą wielką kopułę nad skrzyżowaniem. Tak więc oryginalny plan Bramantego był o wiele bardziej romańsko-bizantyjski w swoich formach niż bazylika, która została faktycznie zbudowana. (Zobacz Bazylika św. Piotra, aby uzyskać więcej szczegółów.)

To jest część artykułu z Wikipedii używana na licencji Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Unported License (CC-BY-SA). Pełny tekst artykułu znajduje się tutaj →

Więcej …