Articles /

Naukowcy znaleźli złośliwy nowotwór kości w skamielinach dinozaurów Centrosaurus

Centrosaurus Drawing by Fred Wierum.
Centrosaurus Drawing by Fred Wierum. Credit: McMaster University

Nawet w czasach prehistorycznych choroby nowotworowe były uciążliwe, a dinozaury również musiały sobie z nimi radzić.

Badacze z McMaster University i Royal Ontario Museum (ROM) poinformowali o odkryciu i zdiagnozowaniu agresywnego złośliwego nowotworu kości – osteosarcoma – po raz pierwszy w historii u dinozaura.

Rak został odkryty w kości strzałkowej lub dolnej kości nogi Centrosaurus apertus, dinozaura rogatego, który żył 76 do 77 milionów lat temu. Skamielina została pierwotnie odkryta w Dinosaur Provincial Park w Albercie w 1989 roku. Do tej pory naukowcy uważali, że mocno zniekształcony koniec skamieliny był wynikiem regeneracji po złamaniu, ale bardziej dogłębna analiza doprowadziła do wniosku, że dinozaur miał raka.

Złe zniekształcenie końca tej skamieniałości Centrosaurus apertus było pierwotnie uważane za wynik gojącego się złamania -- ale naukowcy ustalili teraz, że był to złośliwy guz.
Złe zniekształcenie końca tej skamieniałości Centrosaurus apertus było pierwotnie uważane za wynik gojącego się złamania. Credit: Danielle Dufault, Royal Ontario Museum

Zespół badaczy zdał sobie sprawę z niezwykłych właściwości kości podczas wizyty w Royal Tyrrell Museum w 2017 roku i postanowił zbadać sprawę przy użyciu nowoczesnych technik. Zespół ponownie ocenił kość i podszedł do diagnozy podobnie do tego, jak mógłby podejść do diagnozy nieznanego guza u ludzkiego pacjenta.

Kość została zbadana, wykonano odlewy i przeprowadzono tomografię komputerową (CT) o wysokiej rozdzielczości. Następnie naukowcy dokonali cienkiego przekroju skamieniałej kości i zbadali ją pod mikroskopem, aby ocenić ją na poziomie kostno-komórkowym. Do wizualizacji progresji nowotworu w kości użyto zaawansowanych narzędzi do rekonstrukcji 3D.

Główna masa guza znajduje się na szczycie kości i jest widoczna na rekonstrukcji 3D w kolorze żółtym; kolor czerwonoszary to normalna kość, a czerwony oznacza jamę śródkostną.
Główna masa guza znajduje się na szczycie kości i jest widoczna na rekonstrukcji 3D w kolorze żółtym; kolor czerwonoszary to normalna kość, a czerwony oznacza jamę śródkostną. Credit: Royal Ontario Museum/McMaster University

Korzystając z tego rygorystycznego procesu, naukowcy byli w stanie postawić diagnozę osteosarcoma. Do porównania i potwierdzenia diagnozy użyto ludzkiej kości strzałkowej z potwierdzonym przypadkiem osteosarcoma oraz normalnej kości strzałkowej z dinozaura tego samego gatunku.

„Kość goleni wykazuje agresywny nowotwór w zaawansowanym stadium. Rak miałby wyniszczające skutki dla osobnika i uczyniłby go bardzo podatnym na groźne drapieżniki ówczesnych tyranozaurów” – mówi Evans, ekspert od tych rogatych dinozaurów. „Fakt, że ten roślinożerny dinozaur żył w dużym, ochronnym stadzie, mógł pozwolić mu przetrwać dłużej, niż normalnie miałby przy tak wyniszczającej chorobie.”

„Jest to zarówno fascynujące, jak i inspirujące, aby zobaczyć podobny multidyscyplinarny wysiłek, który wykorzystujemy w diagnozowaniu i leczeniu osteosarcoma u naszych pacjentów, prowadzący do pierwszej diagnozy osteosarcoma u dinozaura”, mówi Seper Ekhtiari, rezydent chirurgii ortopedycznej na Uniwersytecie McMaster.

Żaden nowotwór złośliwy (rodzaj guza, który może rozprzestrzeniać się w całym ciele i mieć poważne konsekwencje zdrowotne) nie został wcześniej udokumentowany u dinozaurów. Ustalenie powiązań między chorobami ludzkimi a chorobami z przeszłości pomoże naukowcom lepiej zrozumieć ewolucję i genetykę różnych chorób.

.

Leave a Reply