Jackie Kennedy- Współczesna Madonna Andy’ego Warhola

Oscary zainspirowały mnie do obejrzenia najnowszego filmu o Jackie Kennedy w reżyserii Pablo Larraina z Natalie Portman w roli głównej:

Natalie Portman jako Jackie w jej słynnym różowym garniturze Chanel. Źródło: IMDb

Podczas oglądania moje myśli pobiegły do jednej z najsłynniejszych, częściowo ze względu na swoją kontrowersyjność, serii Andy’ego Warhola przedstawiającej zdjęcia Jacqueline Bouvier Kennedy, Pierwszej Damy, która w latach 1961-1963 była żoną 35. prezydenta Stanów Zjednoczonych.

Andy Warhol, Sixteen Jackies, 1964. Private Collection, New York., © The Andy Warhol Foundation for the Visual Arts, Inc.

Seria datuje się na tygodnie po zamachu na prezydenta Johna F. Kennedy’ego w Dallas 22 listopada 1963 roku i początki eksperymentów Warhola z techniką sitodruku. Warhol, oszołomiony oszałamiającą ilością relacji prasowych z tego wydarzenia, przyznał: „To, co mnie zaniepokoiło, to sposób, w jaki telewizja i radio zaprogramowały wszystkich na odczuwanie takiego smutku. Wyglądało na to, że bez względu na to, jak bardzo się starałeś, nie mogłeś od tego uciec.”

Andy Warhol, Nine Jackies. 1964, The Sonnabend Collection, on long-term loan to Ca’ Pesaro, International Gallery of Modern Art, Venice, Italy, Nina Sundell and Antonio Homem,© 2014 The Andy Warhol Foundation for the Visual Arts, Inc.

Seryjny charakter portretów, których liczba wynosi ok. 300 różnych sztuk, jest komentarzem Warhola do mechanizmów działania mediów, które, rażąc odbiorców zestawem obrazów i słów, programują ich do myślenia i odczuwania w określony sposób. Komentarz do mediów i współczesnego społeczeństwa poprzez wykorzystanie tego, co znane i popularne w nowy sposób, był jedną z cech charakterystycznych twórczości Warhola.

Andy Warhol, „Jackie,” 1964. © 2014 The Andy Warhol Foundation for the Visual Arts, Inc. / Artists Rights Society (ARS), New York.

Warhol, zahipnotyzowany twarzą Pierwszej Damy, zbierał z prasy jej fotografie i drukował je na małych płótnach o niebiesko-złotych podłożach. Kolory te mają tu fundamentalne znaczenie, gdyż nawiązują do wielowiekowej tradycji malarstwa religijnego, w którym błękit i złoto są najcenniejszymi pigmentami, a więc służą podkreśleniu wagi, czy też świętości przedstawianej postaci. Jak stwierdził bliski współpracownik Warhola, Bob Colacello, „Andy tworzył sztukę religijną dla świeckiej kultury”, a wraz z jego portretami Marilyn i gwiazdy filmowej Elizabeth Taylor, „trylogia świętych – dwóch Magdalen i Świętej Dziewicy – była kompletna”. Przez Świętą Dziewicę Colacello rozumiał Jackie, współczesną Madonnę, która była świadkiem śmierci swoich bliskich, cierpiała, ale pozostała silna i czczona przez wielu.