Cochrane

Co to jest odmrożenie?

Odmrożenie to uraz skóry i znajdujących się pod nią tkanek spowodowany wystawieniem skóry na działanie ujemnych temperatur. Mroźne temperatury powodują tworzenie się kryształków lodu w tkance, co powoduje zmniejszenie dopływu krwi do tkanki i jej uszkodzenie. Części ciała najczęściej dotknięte chorobą to palce u rąk i nóg, nos, uszy i policzki. Objawy obejmują utratę czucia w dotkniętych obszarach, w połączeniu z bladym, woskowym odbarwieniem skóry, a następnie pęcherzami i obrzękiem. Jeśli dotknięte obszary nie zostaną ogrzane, a narażenie na zimno będzie kontynuowane, może dojść do uszkodzenia głębszych warstw tkanki, co może ostatecznie doprowadzić do utraty tkanki, czyli usunięcia palców u rąk lub nóg (amputacji).

Ogrzewanie (ponowne ogrzewanie) odmrożonych obszarów może powodować silny ból. Obecnie leczenie polega na:

– szybkim ogrzaniu dotkniętego obszaru w wannie z hydromasażem o temperaturze 37°C do 39°C;

– podaniu pacjentowi leków przeciwbólowych w postaci aspiryny i ibuprofenu; oraz

– jeżeli dotknięty obszar nie powróci do normalnego stanu po ogrzaniu, przewiezieniu pacjenta do szpitala w celu dalszego leczenia.

W szpitalach można zastosować wiele różnych specjalistycznych metod leczenia, w tym lek o nazwie „iloprost”, który może zwiększyć przepływ krwi do odmrożonych miejsc. Istnieje nadzieja, że iloprost może odwrócić uszkodzenia odmrożonych tkanek.

Jak aktualne są dowody?

Dowody w tym przeglądzie obejmują badania opublikowane do 25 lutego 2020 r.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań, w których porównywano leki działające na całe ciało, lub zabiegi stosowane na skórę (terapie miejscowe), lub techniki ponownego ogrzewania stosowane w leczeniu odmrożeń z innym leczeniem odmrożeń, lub leczeniem „pozorowanym” (placebo), lub brakiem leczenia. Poszukiwaliśmy randomizowanych badań kontrolowanych, w których otrzymane leczenie było ustalane losowo, ponieważ te badania zwykle dają najbardziej wiarygodne dowody na temat efektów leczenia.

Byliśmy zainteresowani:

– ryzyko amputacji;

– poważne i nieciężkie niepożądane skutki leczenia (zdarzenia niepożądane);

– intensywny ból, zwłaszcza po ponownym ogrzaniu;

– długotrwały ból;

– jak dobrze osoby, które miały odmrożenia, mogły wykonywać czynności życia codziennego;

– jakość życia doświadczana przez ludzi, którzy mieli odmrożenia;

– liczba ludzi, którzy wycofali się z leczenia z powodu problemów spowodowanych terapią;

– czas, przez jaki ludzie nie uczęszczali do pracy z powodu odmrożeń;

– czas do pełnego powrotu do pracy; oraz

– liczba zgonów.

Co znaleźliśmy?

Znaleźliśmy jedno randomizowane badanie kontrolowane (RCT) z udziałem 47 osób, które zostały uratowane przez zespoły ratownictwa górskiego we francuskich Alpach. Wszyscy byli leczeni dawką dwóch leków, aspiryny i buflomedilu, a następnie przydzieleni do jednej z trzech grup w celu dalszego leczenia.

Grupa 1 otrzymywała dodatkowo buflomedil (od czasu przeprowadzenia tego RCT buflomedil został wycofany ze stosowania z powodu doniesień o ciężkich zdarzeniach niepożądanych związanych z jego stosowaniem);

Grupa 2 otrzymywała inny lek o nazwie iloprost;

Grupa 3 otrzymywała iloprost oraz substancję biorącą naturalny udział w rozkładzie skrzepów krwi (rekombinowany tkankowy aktywator plazminogenu (rtPA)).

Jakie są wyniki naszego przeglądu?

Ludzie, którzy otrzymali iloprost lub iloprost w połączeniu z rtPA mieli mniej amputacji niż ci, którzy otrzymali buflomedil. Nie było różnicy między liczbą amputacji u osób, które otrzymały iloprost w porównaniu z osobami, które otrzymały iloprost w połączeniu z rtPA.

W badaniu odnotowano działania niepożądane, ale nie przypisano ich do różnych metod leczenia. Działania niepożądane obejmowały uderzenia gorąca, złe samopoczucie (mdłości), kołatanie serca i wymioty. Nie wycofano się z badania z powodu niepożądanych skutków leczenia i nie było zgonów.

W tym badaniu RCT nie opisano intensywnego bólu, długotrwałego bólu, czynności życia codziennego, jakości życia, czasu wolnego od pracy ani czasu do pełnego powrotu do pracy.

Wysokiej jakości badania RCT są potrzebne, aby potwierdzić wyniki tego badania i ustalić najlepszy sposób leczenia obrażeń spowodowanych odmrożeniami.

Jak wiarygodne są te wyniki?

Ponieważ uwzględniliśmy tylko jedno, słabo zrelacjonowane badanie RCT z możliwymi problemami w jego projekcie i bardzo małą liczbą uczestników, nasze zaufanie do jego wyników jest bardzo niskie.