„Ciasteczka” z Żaby i Ropucha Razem..

Wskazówki do dyskusji filozoficznej

Czy kiedykolwiek powiedziałeś przyjacielowi, żeby zabrał ze sobą ostatni kawałek deseru z dala od ciebie? Albo jeszcze lepiej, czy kiedykolwiek powiedzieliście sobie, że lepiej po prostu doprawić ten ostatni kawałek ciasta, żeby go już nie było i żeby nie przeszkadzał? Być może oba byli próbami robić ten sam rzecz: podkopywać twój swój brak siły woli. Więc co chcesz zrobić, zjeść ciasto, czy nie zjeść ciasta? Problem polega na tym, że w takich momentach wydaje nam się, że chcemy jednego i drugiego! W opowiadaniu „Ciasteczka” Arnolda Lobela, Żaba i Ropuch stają przed podobnym dylematem. Chcą przestać jeść ciasteczka przed zachorowaniem, ale ciasteczka smakują tak dobrze, że po prostu nie może wydawać się przestać je jeść.

Żaba uświadamia sobie, że problem polega na tym, że potrzebują siły woli, aby przestać jeść ciasteczka. Definiuje siłę woli jako „usilne staranie się, aby nie zrobić czegoś, co naprawdę chcesz zrobić”. Czyniąc to, Żaba podnosi interesującą kwestię filozoficzną. Czy posiadanie siły woli oznacza po prostu staranie się, by czegoś nie robić, czy też oznacza faktyczne nierobienie tego? Co więcej, czy nie zrobienie czegoś, co naprawdę chcesz zrobić, zawsze wymaga posiadania siły woli, czy tylko czasami? Tego typu pytania inspirują filozoficzną dyskusję na temat natury siły woli.

„Ciasteczka” eksplorują temat siły woli w zabawny i lekki sposób. Ale za tym kryje się interesująca zagadka. Zagadka pojawia się, gdy uświadomimy sobie, że definicja siły woli Żaby wydaje się prowadzić do absurdalnego wniosku. Rozważmy to w następujący sposób. Po pierwsze, Żaba deklaruje, że chce skończyć z jedzeniem ciastek, zanim zachoruje. Dlaczego? To proste, rzecz jasna: Żaba nie chce zachorować. Jednak Żaba mówi również, że siła woli to usilne staranie się, aby nie zrobić czegoś, co naprawdę chce się zrobić. Skoro Żaba potrzebuje siły woli, żeby przestać jeść ciastka, a biorąc pod uwagę jego definicję, można śmiało powiedzieć, że Żaba naprawdę chce nadal jeść ciastka. Jednak Żaba wie, że jeśli nadal będzie jadła ciastka, to na pewno zachoruje… i to szybko! Więc jeśli to wszystko jest prawdą, to Żabka ma sprzeczne przekonania. Naprawdę chce nie zachorować. Ale również bardzo chce zachorować. I tu pojawia się prawdziwy problem: jeśli posiadanie siły woli oznacza konieczność wierzenia w dwie sprzeczne rzeczy w tym samym czasie, to wygląda na to, że posiadanie siły woli jest niemożliwe! Ale to po prostu nie wydaje się słuszne.

Co więc mamy zrobić? To co Frog mówi o sile woli ma sens, ale coś musi być nie tak, bo jeśli ma rację, to posiadanie siły woli wymaga od nas robienia rzeczy niemożliwych. Ale wielu z nas może sobie wyobrazić przykłady z własnego życia, w których ktoś miał siłę woli nad czymś, co sprawia, że wierzymy, że siła woli jest możliwa. Jak więc mamy rozwiązać tę zagadkę?

Jednym ze sposobów, w jaki możemy zrozumieć tę zagadkę, jest uznanie, że Żaba tak naprawdę nie pragnie sprzecznych rzeczy. Aby to zrobić, spróbujmy rozdzielić pragnienia Żaby tak, aby żadna z jego części nie była w sprzeczności. Część Żaby, możemy powiedzieć, chce nie być chora. Inna część Żaby chce nadal jeść ciasteczka, nawet jeśli oznacza to zachorowanie. Aby to zrozumieć, trzeba jednak zrozumieć, co to znaczy mówić o części Żaby, która czegoś chce. Czy różne aspekty tej samej osoby (lub Żaby!) mogą chcieć różnych rzeczy? Platon tak uważał. Mówi on o częściach duszy w swoim dziele „Republika”. Tutaj Platon teoretyzuje, że dusza ma trzy części: (1) pragnienie, (2) emocje i (3) rozum. Platon powiedziałby, że część Żaby, część pożądania, zawsze będzie chciała więcej ciasteczek, lub cokolwiek innego, na co ma ochotę. Zadaniem innych części duszy jest upewnienie się, że pragnienie nie pozostanie bez kontroli. Tak więc rozumna część Żaby, można by rzec Platona, zdaje sobie sprawę, że zbyt wiele ciasteczek = ból brzuszka, a część emocjonalna ma pracować nad tym, by utrzymać pragnienie na dystans tak bardzo, jak to konieczne. Z tej perspektywy to, ile ktoś ma siły woli, zależy od tego, jak dobrze dana osoba trzyma pożądanie pod kontrolą. Tak więc Żabie brakuje siły woli, ponieważ nie ma siły ani emocji, ani rozumu, ale ma bardzo silne pragnienie. Platon mógłby powiedzieć Żabie, że gdyby naprawdę rozumiał, że kolejne ciasteczka sprawią, że będzie chory, łatwo byłoby ich nie jeść.

Oczywiście istnieją również inne sposoby rozwiązania tej zagadki, a każde potencjalne rozwiązanie z pewnością wywoła ożywione dyskusje filozoficzne.

.