What is the correct pronunciation of the word “processes”?

Wrapping up in advance (due to the long text)

“process-eez” might come from the rare plural long u “-us” ending of the Latin u-declension of “processus” (which is just an intransitive participle converted to a noun). In het algemeen kunnen “eez”-gevallen gewoon iets speciaals aanduiden. Tenslotte zou het ook gewoon de klank van e/i-ss-es-uitgangen kunnen verbeteren.

Ik heb ooit van een Britse universitair docent Business English geleerd dat process-eez juist is, lang geleden. Toen ik het een tijdje geleden gebruikte, was een moedertaalspreker van het Engels uit de VS er niet dol op en gebruikte daarna process-es. Daarom heb ik er wat tijd in gestoken.

Intransitief “processus”

Latijnse “processus” kan zowel transitief als intransitief zijn, het kan bijna alles betekenen van een soort passieve beweging van hier naar daar en andersom. Terzijde, het lijkt mij een beetje op de flexibiliteit van het Engelse “please”. Het Latijnse “processus” kan ook een mannelijk bijvoeglijk naamwoord zijn, wat waarschijnlijk zelfs voor de Latijnse moedertaalspreker verwarrend was. Maar wat is de betekenis ervan in het Engels als we het over “processes” hebben? Het is duidelijk intransitief, en het deelwoord wordt opgevat als een nieuw soort “intransitief” zelfstandig naamwoord. In het Duits zou je het “Vorgaenge” noemen, wat puur voor zichzelf staat, het werkwoord “vorgehen” zinspeelt niet op een mogelijk object in dat zelfstandig naamwoord. Je kunt “verder die kant op gaan”, maar niet als dat al gedaan is of gedaan wordt en je probeert er een zelfstandig naamwoord van te maken zoals “het verder gaan van de weg”. Ik weet niet zeker of dit voorbeeld helpt, maar het lijkt me vrij duidelijk dat het zelfstandig naamwoord “processen” gebruik maakt van een intransitief werkwoord, en afkomstig van een deelwoord, is het passief. (Van dezelfde oorsprong is er ook “processio”, wat leidde tot het Engelse “procession” / “process”.)

u-declension

Latijnse “processus” is hetzelfde in zowel nominatief als accusatief enkelvoud en meervoud, en de zeer zelden voorkomende u-declension benadrukt het passieve karakter van een deelwoord (en misschien zelfs de intransitieve kern, daar ben ik niet zeker van), zelfs in meervoud met de “u” afkomstig van het deelwoord-einde “-us”.

De woorden “proces / processen” laten zien dat iemand de Latijnse u-declensie niet heeft begrepen. Als “proces” “processus” is, is “processen” “processuses”, dus moet “processen” zelf ter discussie worden gesteld. Maar aangezien de vraag gaat over hoe je “processes” uitspreekt, is dit slechts een terzijde.

Singulier vs. meervoud

Van het Latijn nam het Frans zowel “processus” over als het verkorte Franse woord “procès” (sg. = pl.) dat het woord is dat het Engels uiteindelijk overnam. “procès” is bedoeld als “processus”. Het Engelse “process” moet dus gemeten worden met het Latijnse “processus”.

Het Latijnse “processus” werd zelfs volledig aangepast door het Frans: “processus m (meervoud processus)”. Het zou zelfs de Franse “-us”-uitgang kunnen zijn die het idee opwekte om pro-cess-eez in het Engels te zeggen, aangezien het Engels geen umlauten heeft en een lange “i” zou kunnen gebruiken in plaats van “ue”.

In het Latijn wordt het meervoud uitgesproken met een lange “u”, waardoor een verschillende klank tussen enkelvoud en meervoud mogelijk is, ook al is dat niet in het Latijnse schrift terug te vinden.Het verkorte “process” als enkelvoud en meervoud in het Engels is dus ook geen goede oplossing, omdat het op een of andere manier de kans verliest om de klank te veranderen tussen enkelvoud en meervoud. Een meervoudig zelfstandig naamwoord als “the prossessed” zou in strijd zijn met het bestaande Engelse gebruik van het werkwoord en klinkt als de overgankelijke betekenis van het werkwoord; bovendien lijkt het vanuit Latijns oogpunt op een dubbel deelwoord “processused”, hoewel dat te overzien is omdat het Engels de uitgang “-us” niet kent en het misschien gewoon vervangen heeft door “-ed”. Het “-ed” wordt niet gebruikt in het zelfstandig naamwoord, wat in de eerste plaats een verlies van een passief karakter betekent. Tegelijkertijd is het duidelijk dat “verwerkt” geen zin heeft voor een intransitief werkwoord, omdat het zou klinken alsof iets verwerkt kan worden. En intransitieve werkwoorden kunnen geen object hebben zoals iets.

“pro-cess-eez”

“pro-cess-eez” toont op de een of andere manier het passieve karakter en klinkt op het tweede gezicht niet zo verkeerd, omdat het voldoet aan de noodzakelijke verandering van enkelvoud naar meervoud samen met een hint dat de “es”-uitgang niet hetzelfde is als de normale Engelse “-es”-uitgang. Het proces “processee” noemen en het meervoud “processees” zou zelfs meer in overeenstemming zijn met het Latijn dan het “proces” / “processen” van vandaag.

“processee” bestaat niet in het Engels, dus er is wat ruimte, en hoewel “-ee” normaal bedoeld is voor een persoon (ik heb onlangs een tech blog gelezen die zei “process who” maar dat was waarschijnlijk een vergissing ;)?!), zou het een gerechtvaardigde uitzondering kunnen zijn om de passieve betekenis te behouden bij gebrek aan andere naamwoord-einden (“processed” is transitief, dat zou erger zijn dan gewoon “process” / “processen” gebruiken). Let wel dat “geadresseerde” kan bestaan gewoon omdat het transitief is.

Een workaround zou kunnen zijn om het in het algemeen “processus” te noemen (korte -us in enkelvoud, lange -us in meervoud) net zoals de Romeinen deden. Dat zal wel “arrogant opgevoed” klinken. Toch moet het misschien overwogen worden, omdat het een nieuw woord zou zijn, wat gemakkelijker is dan een bestaand woord te veranderen. Ik zou nog steeds zeggen dat “eez” beter klinkt, en dat is het belangrijkste.

Nu, wat voor woorden zijn er beschikbaar die we kunnen vergelijken met processus en die zouden rechtvaardigen dat we zeggen “pro-cess-eez”, samenvattend wat hierboven is gezegd?

Je kunt “processus” niet vergelijken met woorden als adres, jurk, stress (overgankelijke werkwoorden) of prinses (in het geheel geen werkwoord).

Hoe zit het met andere Latijnse u-declension woorden?

• situs

“situs” (Latijn en Engels) is Latijnse u-declension, afkomstig van sinere (“zetten, leggen, neerzetten, gewoonlijk laten, ondergaan, toestaan”) en is dus een transitief woord dat hier niet past. Het meervoud is gewoon “sites” en niet “situs” in het Engels, maar als overgankelijk woord kan dat op zich geen kwaad.

• status

Met het Latijnse meervoud dat ook status is (zelfs als zodanig gebruikt in het Duits), zou Status (Latijn stare = staan) in het Engels theoretisch kunnen worden omgezet in iets als “stoods” (meervoud), hoewel het Engels er “states” van heeft gemaakt. Het passieve karakter gaat niet volledig verloren in het meervoud omdat de “t” op de een of andere manier een deel van het deelwoord in stand houdt. Het gebruik van “sites” lijkt geen probleem te zijn, een hint dat “pro-cess-eez” niet nodig is, maar het is een woord dat eindigt op “t-us” en is dus niet direct vergelijkbaar met “-ess” waar de “us” is weggevallen.

• abscess en elk ander woord dat eindigt op “cess” uit cedere met u-declensie zou dezelfde uitspraak moeten hebben als process.

• fetus: Er is geen echt werkwoord als basis, afkomstig uit het Proto-Indo-Europees. Het lijkt erop dat ook hier “foetus-eez” de tendens is, wat in overeenstemming zou zijn met de u-declensie en wellicht de zeer oude oorsprong.

Latijnse overgankelijke woorden zonder u-declensie

• premissen/beloften: Dit krijgt een “-eez” misschien omdat zijn overgankelijk deelwoord verandert van “-missus” in “-mise”, wat een regel lijkt te volgen. “missus” is ook niet ver van “cessus”, beide hebben de “ss”, misschien is dat zelfs de hele regel. Of de “-eez” benadrukt dat het deelwoord wordt overgenomen als zelfstandig naamwoord door de “-us” te vervangen door “-e”, wat ook een regel zou kunnen zijn.

“Los Angeleez” komt misschien van de Spaanse achtergrond die het als speciaal markeert. Het uitspreken van het Engelse “Angel” in Angeles is in strijd met de Spaanse oorsprong, en de “eez” is misschien slechts een markering dat er iets anders is veranderd tegen de oorsprong in. Bovendien is de uitgang “-es” het Spaanse “-es”, niet het Engelse, dat zelf al “gemarkeerd” zou kunnen zijn.

West-Germaanse intransitieve woorden

“sit – sat – zat –> seat / seats” laat zien dat een verandering van deelwoord in zelfstandig naamwoord normaal is.Als je een denkbeeldige “processee / processees” toelaat, zelfs voor items, om het passieve karakter aan te tonen, en als je de algemeen bekende schrijfwijze van “proces / processen” als gegeven aannam, lijkt het veranderen van de klank althans voor het meervoud naar een lange uitgang geen slecht idee.

Het einde van dit alles

Veel tekst voor een gokje van 50 %, dat als volgt luidt. “process” van het Latijnse “processus” werpt alleen maar licht op een trend met een mogelijke regel erin.

“-eez” heeft dit licht passieve karakter in de uitspraak van sommige uitgangen van vrij zeldzame Latijnse woorden (u-declension, -cess, -miss) en lijkt te werken als een vlag voor specialiteit als zodanig.Het gebruik ervan zal de gedachte oproepen dat er iets aan de hand is en niemand zou weten wat het was. Wat “proces-eez” zou kunnen verklaren, en wat het in mijn ogen zelfs zou kunnen rechtvaardigen. Of het nu humor is over een overname uit een fout Frans overname uit een vaag Latijns woord dat nu misschien weer beïnvloed is door het juiste Latijn-Frans of niet. De Engelse taal schijnt zoveel chaos te hebben van zijn toegevoegde Italische woorden en is zoveel anders in uitspraak dan wat werkelijk geschreven wordt dat zulke nieuwe trends niet verwonderlijk zijn.

Het is misschien ook gewoon goede mode om “eez” te gebruiken als vlag om onnormale veranderingen van geleende woorden te markeren, niet belangrijk of die vlag verkeerd klinkt / is in de geleende of Engelse taal. Het belangrijkste is dat er geen conflict is met gevallen als “geadresseerden”. Bovendien klinkt een zwakke “es” aan het eind minder melodieus dan een korte middenstem en een lange “eez” aan het eind.