Wanneer moet u naar de dokter voor maagpijn?

Buikpijn is een veelvoorkomend gezondheidsprobleem bij kinderen en volwassenen. Wat mensen vaak ‘buikpijn’ noemen, kan het gevolg zijn van talloze verschillende problemen, die niet allemaal door het maagorgaan worden veroorzaakt. Pijn die uit de maag komt, wordt meestal gevoeld als een pijn in het midden van de bovenbuik, en wordt nauwkeuriger ‘maagpijn’ genoemd.

Wat veroorzaakt maagpijn?

Van een doffe pijn tot een kloppende pijn, kan maagpijn het gevolg zijn van kleine problemen zoals flatulentie (winderigheid) en indigestie, of wijzen op een ernstiger probleem zoals galstenen of darmobstructie. Hier volgen enkele onderliggende problemen die maagpijn kunnen veroorzaken:

• Flatulentie (gas)

Gas komt van nature voor in het spijsverteringskanaal als gevolg van de spijsverteringsprocessen. Soms veroorzaakt gasophoping een gevoel van opgeblazenheid, druk, volheid en lichte pijn. Meestal komt de pijn in golven, en de buik kan opzwellen. Verhoogde winderigheid na het eten van bepaalde voedingsmiddelen is normaal, en gaat gepaard met boeren of het laten ontsnappen van gas. Veel voorkomende winderigheidveroorzakende voedingsmiddelen zijn bonen, knoflook en bloemkool.

Pijn door winderigheid is vaak van voorbijgaande aard en niet ernstig. Als het onaangenaam is, verlichten sommige vrij verkrijgbare medicijnen de pijn en het opgeblazen gevoel meestal vrij snel. Gaat het echter gepaard met koorts, aanhoudend braken of diarree, of ondraaglijke pijn, dan is een bezoek aan de huisarts aan te bevelen.

• Geest

Het volle, onaangename, branderige gevoel in de bovenbuik kort na het eten wordt vaak bestempeld als indigestie. Soms kan de pijn of het branderige gevoel ook in de mond, keel of borst worden gevoeld. Indigestie, ook bekend als ‘dyspepsie’, is meestal het gevolg van een ophoping van zuur in de maag. Het kan worden veroorzaakt door bepaalde voedingsmiddelen, of door te snel eten.

In sommige gevallen kan terugkerende indigestie een teken zijn van onderliggende problemen zoals zure reflux (bv. GERD) of een maagzweer. Als indigestiesymptomen vaak voorkomen en gepaard gaan met ernstige pijn of gewichtsverlies, kan advies van een arts nodig zijn om de diagnose te stellen en de aandoening onder controle te krijgen.

• Maagvirus (buikgriep)

Hoewel het ‘buikgriep’ wordt genoemd, is het maagvirus strikt genomen geen soort griep. Het wordt ook wel ‘gastro-enteritis’ genoemd en uit zich meestal in misselijkheid, braken, diarree en maagpijn. Sommige mensen kunnen ook last hebben van lusteloosheid, hoofdpijn of spierpijn. De meeste gevallen van gastro-enteritis herstellen binnen een paar dagen zonder medisch ingrijpen.

Het belangrijkste is uitdroging te voorkomen. Daarom wordt patiënten meestal aangeraden op ijs-chips te zuigen, regelmatig water te drinken of een elektrolytendrankje te nemen. Mensen met een maag-darmontsteking moeten ook zware maaltijden vermijden en geleidelijk aan weer gaan eten met licht verteerbare voedingsmiddelen, zoals gewone crackers, bananen en toast.

• Galstenen

Wanneer cholesterol of bilirubine vaste deeltjes in de galblaas vormt, worden dit galstenen genoemd. Galstenen die klein in omvang en aantal zijn, hoeven geen problemen te veroorzaken. Grote of talrijke galstenen kunnen echter leiden tot symptomen als pijn, braken en vermoeidheid.

De problemen die door galstenen worden veroorzaakt, ontstaan wanneer zij een blokkade in de galblaas vormen. Dit kan leiden tot verminderde functies in de lever en alvleesklier, evenals geelzucht. In sommige gevallen worden galstenen op natuurlijke wijze door het lichaam uitgescheiden. Maar in andere gevallen zijn medicijnen nodig om de stenen op te lossen, of kan een arts een operatieve verwijdering van de galblaas aanbevelen.

• Lever- of pancreasproblemen

Soms ontstaat maagpijn door problemen in de lever of pancreas. Ontsteking van de lever (hepatitis) of alvleesklier (pancreatitis) leidt vaak tot buikpijn, belemmerde orgaanfuncties en andere symptomen. Hoewel dit minder vaak het geval is, kan pijn in de bovenbuik ook het gevolg zijn van leverkanker of alvleesklierkanker.

Andere begeleidende symptomen van lever- of alvleesklierproblemen zijn gelige ogen of huid (geelzucht), misselijkheid, braken, ongewoon donkere urine, en bleke of vette ontlasting. Afhankelijk van de diagnose kunnen lever- of alvleesklierproblemen worden aangepakt met aanpassingen van de levensstijl, medicatie of een chirurgische behandeling.

• Darmobstructie

Darmobstructie treedt op wanneer weefsel het darmkanaal blokkeert, waardoor de doorgang van spijsverteringsafval wordt belemmerd of volledig geblokkeerd. Dit kan worden veroorzaakt door een ontstoken darmwand, vezelig littekenweefsel of tumorgroei (bv. darmkanker). Naast hevige pijn en constipatie kan darmobstructie leiden tot braken van gal, zwelling van de buik en snel gewichtsverlies. De pijn is meestal erger na het eten.

Vanwege het risico dat de darmwand scheurt of geïnfecteerd raakt, wordt darmobstructie beschouwd als een medische noodsituatie. Een onmiddellijk bezoek aan het ziekenhuis is vereist voor medische interventie, pijnbestrijding en, indien nodig, een spoedoperatie om de obstructie te verwijderen.

Wanneer moet u een arts bezoeken voor maagpijn?

Weliswaar lossen milde en occasionele gevallen van maagpijn zichzelf meestal op, maar de meer ernstige en terugkerende gevallen vereisen een bezoek aan de arts om het probleem te diagnosticeren en behandelingen aan te bevelen. Hier zijn enkele voorbeelden van maagpijn die niet genegeerd mogen worden:

• Gastrische pijn vergezeld van:
• Aanhoudende veranderingen in de stoelgang, bv. bleke, zwarte of bloederige ontlasting
• Aanhoudende diarree of braken gedurende meer dan 12 uur zonder verbetering
• Koorts
• Snel gewichtsverlies
• Gastrische pijn bij personen met een verzwakt immuunsysteem, bijv. jonge kinderen, ouderen, personen met auto-immuunziekten zoals HIV, en personen met kanker
• Gastrische pijn die ontstaat na verwonding of medicijngebruik
• Gastrische pijn die extreem intens en slopend is

Bij de arts kan de diagnose bestaan uit een onderzoek van uw voeding en levensstijl, beeldvormende methoden zoals een gastroscopie, colonoscopie of CT-scan. Alleen dan kan de arts de oorzaak van uw maagpijn vaststellen en behandelingen voorschrijven om het probleem bij de wortel aan te pakken.