Tijdsverandering 2017: het einde van de zomertijd (aanstaande zondag om 3:00 uur is het 2:00 uur)

Aanstaande zondag, 29 oktober, om 3:00 uur, verandert de tijd in Spanje voor de tweede keer in 2017. De klokken worden een uur teruggezet naar 2 uur ’s nachts, zodat we een uur langer kunnen slapen. Dit betekent het einde van de zomertijd, die op 31 maart begon.

De tijdsverandering is geregeld in een richtlijn van de Europese Unie die voor alle EU-lidstaten geldt. Het belangrijkste doel ervan is efficiënter gebruik te maken van het daglicht, om zo elektriciteit te besparen.

Deze veranderingen vinden gewoonlijk plaats in het laatste weekend van maart, voor het begin van de zomertijd, en het laatste weekend van oktober, voor het einde van de zomertijd. In de herfst worden de klokken een uur teruggezet en in de lente een uur vooruit.

Geschiedenis van de tijdsverandering

Volgens het tijdschrift National Geographic was Benjamin Franklin de voorvader van de zomertijd. Toen hij als Amerikaans ambassadeur in Frankrijk werkte, merkte Franklin dat de zon vroeger opkwam dan hij gewend was en realiseerde hij zich dat er veel olie – van het soort dat toen in lampen werd gebruikt – kon worden bespaard als de mensen vroeger opstonden.

Het duurde echter tot de Eerste Wereldoorlog voordat Duitsland de tijdsverandering goedkeurde als een manier om energie te besparen. In 1918 stelden de Verenigde Staten het begin en einde van de zomertijd vast via een federale wet voor de staten die deze wilden volgen. Later, tijdens de Tweede Wereldoorlog, verplichtten de VS alle staten om de zomertijd te volgen, om energie te besparen – een maatregel die Europese landen overnamen.

Is Spanje in de juiste tijdzone?

Wanneer Spanje de tijd wijzigt, stellen de Spanjaarden zich deze vraag. Het dateert uit de Tweede Wereldoorlog toen Spanje en andere Europese landen – met uitzondering van Portugal en Zwitserland – hun klokken een uur vooruit zetten. Aanvankelijk was het bedoeld als een tijdelijke verandering, maar in Spanje werd het permanent.

Als gevolg hiervan is Spanje in de winter nooit meer teruggegaan naar de corresponderende tijdzone, Greenwich Mean Time (GMT). Daarom volgt het Iberisch schiereiland de Midden-Europese tijd (CMT) in plaats van de West-Europese tijd (WET). Spanje loopt dus in de winter één uur voor op de zon en in de zomer twee uur.

Energiebesparing

De belangrijkste reden om de tijd te veranderen is energiebesparing. Het Instituut voor energiediversificatie en -besparingen (IDAE) schat dat deze besparingen kunnen oplopen tot 5% van het energieverbruik voor verlichting – ter waarde van ongeveer €300 miljoen. Van dit bedrag komt echter slechts 90 miljoen euro overeen met de potentiële besparingen voor huishoudens. Het grootste deel van de besparingen – ongeveer 210 miljoen euro – is afkomstig van gebouwen in de industrie en de dienstensector.

Waar vindt de tijdsverandering plaats?

Hoewel de zomertijd een vrij gangbare praktijk is, zijn de landen die de tijd veranderen, hieronder per continent opgesomd. Zoals uit de lijst blijkt, wordt de zomertijd vooral door westerse landen gebruikt.

Mexico is een van de weinige uitzonderingen op de regel van de tijdsverandering. Het grootste deel van het land zal deze laatste zondag van oktober de klok terugzetten. Een groep gemeenten langs de grens met de VS wacht echter tot de eerste zondag van november met het verzetten van de klok, om in de pas te lopen met de Verenigde Staten.

– In Europa verzetten alle landen op het continent, met uitzondering van Wit-Rusland en het Europese deel van Rusland, hun klok in de herfst en de lente.
– In Noord-Amerika volgen de Verenigde Staten, Canada en Mexico de zomertijd, behalve in Arizona en Hawaï in de Verenigde Staten; de staat Sonora in Mexico; en Saskatchewan in Canada.
– In Latijns-Amerika gebruiken Paraguay, Uruguay, Chili en het zuiden van Brazilië de zomertijd. Andere landen op het continent deden dat vroeger ook, hoewel Venezuela, Suriname, Guyana en Frans Guyana de zomertijd nooit hebben gevolgd.
– In Azië is Rusland een speciaal geval, omdat de zomertijd daar verschillende keren is ingevoerd en vervolgens weer afgeschaft. Ook China heeft de zomertijd ingevoerd, maar later weer afgeschaft, net als Zuid-Korea. De landen in het Midden-Oosten die de zomertijd gebruiken zijn Irak, Azerbeidzjan, Israël, Palestina, Syrië, Libanon en Jordanië.
– In Afrika volgen Libië, Namibië, Marokko en een deel van de Westelijke Sahara de zomertijd, maar het grootste deel van het continent heeft er nooit gebruik van gemaakt.
– In Oceanië gebruiken het Australische Capital Territory en de staten New South Wales, Victoria, Tasmanië en South Australia de zomertijd, maar samen vormen zij minder dan de helft van het Australische grondgebied. Nieuw-Zeeland en Papoea-Nieuw-Guinea volgen ook de zomertijd.