The False Narrative

Een vals verhaal is een verhaal waarin in een bepaalde situatie een compleet narratief patroon wordt waargenomen, maar het niet een werkelijk narratief is dat in de situatie aan het werk is. De perceptie van een vals narratief kan het gevolg zijn van onvoldoende of onjuiste informatie of van een onvoldoende of onjuiste beoordeling. Het ontstaan van een vals verhaal kan het gevolg zijn van natuurlijk voorkomende narratieve patronen, voorbijgaande contextuele framing, onbedoelde presentatie of opzettelijke misleiding.

Perceptie van valse verhalen:

Onvoldoende informatie:

Net als een ijsberg zijn veel van de elementen van een verhaal in de werkelijkheid vaak verborgen onder de oppervlakte of om de hoek. Omdat verhalen fractaal van aard zijn, kan een deel van een groter verhaal op zichzelf compleet lijken, net zoals een hoekje uit een hologram nog steeds een compleet beeld geeft, alleen niet vanuit alle hoeken die in het geheel beschikbaar zijn. Dus, hoewel het patroon van een verhaal aanwezig kan zijn, wordt het misschien niet gedreven door zijn eigen interne dynamiek, maar door die van een groter verhaal waarvan het deel uitmaakt.

Onjuiste informatie:

Narratieven bestaan niet in een vacuüm. Integendeel, een oneindig aantal narratieven beweegt zich voortdurend door dezelfde narratieve ruimte, soms scharnierend, soms botsend, soms elkaar aftekenend waar door hun contextuele invloed, soms elkaar passerend zonder effect.

Wanneer er enig contextueel effect is, worden alle verhaallijnen die bij deze verbinding betrokken zijn vervormd door de aanwezigheid van de andere, hetgeen leidt tot een lensachtig fenomeen waarin sommige elementen worden benadrukt of juist gedemphatiseerd, of in de ergste gevallen volledig worden verborgen of in het geheel niet echt bestaan omdat zij niet meer zijn dan virtuele beelden zonder substantie, uitsluitend tot stand gekomen door de collectieve invloed van de elementen uit andere omringende verhaallijnen.

Onvoldoende beoordeling:

In de sociale psychologie beschrijft de term fundamentele attributiefout een cognitieve vooringenomenheid waarbij een individu de handelingen van een ander interpreteert als hoofdzakelijk gedreven door intentie, terwijl hij alle externe of omgevingsomstandigheden die van invloed kunnen zijn geweest op zijn handelingen, demotiveert of veronachtzaamt.

Nauwkeurige beoordeling:

De tegenovergestelde bias is de actor-waarnemer fout waarin een individu de invloed van externe factoren op zijn of haar eigen acties overbelicht. Deze twee variëteiten van het menselijk verlangen om betekenis te vinden illustreren dat betekenis niet zozeer wordt gevonden als wel wordt opgelegd. In feite genereert elk van deze vooringenomenheden een vals narratief.

Creatie van valse narratieven

Natuurlijk voorkomende narratieve patronen:

De menselijke geest zoekt betekenis in zijn omgeving door sjablonen op te leggen aan zijn waarneming totdat een patroon is gevonden dat, voor de gewenste doeleinden, voldoende aansluit bij de waarneming. Een bijproduct van deze eigenschap is dat wij dieren in wolken zien, goden in sterrenbeelden, beelden in inktvlekken en verhalen in willekeurige elementen. Als gevolg hiervan creëren we voortdurend valse verhalen die lijken te worden ondersteund door de ons omringende situaties, en verwerpen we ze alleen wanneer de loop der gebeurtenissen afwijkt van de narratieve voorspelling.

Transient Contextual Framing:

Geen enkel verhaal is voor altijd. Zolang het zichzelf handhaaft als een intern gedreven samenvloeiing van structuur en dynamiek, kan het worden opgevat als een gesloten systeem, constant in zijn functie. Met andere woorden, een echt verhaal houdt zijn identiteit in stand door interne mechanismen. Omgekeerd kan een vals verhaal intern gedreven lijken, terwijl het in feite van buitenaf in stand wordt gehouden door krachten buiten het schijnbare verhaal, als een marionet aan een touwtje. Zo’n schijnvertelling geeft noch een nauwkeurige beschrijving van de aard van de elementen die ze bevat, noch een nauwkeurige voorspelling van het verloop dat ze feitelijk zullen hebben.

Inadvertente presentatie:

Elk verhalend element kan op zichzelf een oneindig aantal betekenissen hebben. Pas wanneer het in combinatie met andere elementen wordt gebruikt, wordt het scala van mogelijke betekenissen voor dat element beperkt. Uiteindelijk kunnen voldoende onderlinge verbanden tussen elementen tot stand worden gebracht om de mogelijke betekenissen te beperken tot het enkelvoud.

Als echter het aanvankelijke element verkeerd wordt geïnterpreteerd in betekenis, dan kan elk volgend element door de waarnemer in een andere verkeerde interpretatie worden gegoten in een poging om het te laten passen bij de aanvankelijke interpretatie. Personen die niet voortdurend voldoende opheldering verschaffen, kunnen onopzettelijk een vals verhaal vertellen. Personen die niet de intentie hebben om een narratief te presenteren kunnen onbedoeld informatie presenteren die als een narratief kan worden opgevat.

Opzettelijke misleiding:

Een vals narratief kan worden gecreëerd met de intentie om te misleiden door het aantal verstrekte narratieve elementen te beperken zodat de waarnemer het grootste deel van het narratief zelf invult en daarmee eigenaar wordt van het narratief door het te personaliseren. Dit kan worden bereikt door de hoeveelheid beschikbare informatie te beperken en/of de tijd om erover na te denken. Op deze manier creëert de auteur een beperkte narratieve ruimte waarin zowel inhoud als context controleerbaar zijn tot een gewenst effect.

In Conclusie

Uiteindelijk is geen enkel verhaal ooit helemaal waar of helemaal onwaar, behalve binnen de beperkingen van een gespecificeerde tijdspanne en reikwijdte van het verhaal. Zoals de filosoof David Hume de waarheid definieerde: terwijl het werkt, is het waarheid, wanneer het niet werkt is het niet langer waarheid. De oosterse filosofie stelt dat de Tao die gesproken kan worden niet de eeuwige Tao is, hetgeen betekent dat geen enkele waarheid ooit zo volledig gedefinieerd kan worden dat zij de universele Waarheid is. Zen beweert dat je niet twee keer in dezelfde rivier kunt stappen, en Amerikaanse straattaal verkondigt “dat was toen, dit is nu.”

Ultimately, rather than focusing solely on truth, awareness of the value and function of false narratives opens new perspectives by which one may become liberated from a singular point of view so that any consideration might be more flexible in the knowledge that while one narrative may appear to be definitive, there may be others which, even if in complete apparent contradiction with one another, may all, in fact, be equally and simultaneously both true and false.

Deze observaties en technieken voor het werken met valse narratieven komen uit onze Dramatica Narrative Structuring Software. Klik hier om het 90 dagen lang risicovrij uit te proberen.

Melanie Anne Phillips ~ Medebedenker, Dramatica