Studie vindt aanwijzingen voor leven op Doggerland na verwoestende tsunami’s

Het zich losmaken van Europa is nooit eenvoudig geweest.

Achtduizend jaar geleden trok een reeks enorme tsunami’s door de Noordzee en trof de kust van wat nu Groot-Brittannië is, met verwoestende gevolgen.

De landmassa was eerder verbonden geweest met het vasteland van Europa door een enorme uitgestrektheid bekend als Doggerland, die vroege Mesolithische jager-verzamelaars in staat had gesteld noordwaarts te migreren, maar de stijgende zeespiegel had al een groot deel van het verbindingsland overstroomd. De tsunami was zo groot dat veel wetenschappers dachten dat Doggerland definitief was weggevaagd.

Nu suggereert een nieuwe analyse van de zeebodem en de sedimenten dat sommige delen van Doggerland de golven hebben overleefd als een verspreide archipel van eilanden.

Dat is van belang, stellen de Britse en Estse wetenschappers achter het onderzoek, omdat het overgebleven land een halteplaats zou kunnen zijn geweest voor de eerste neolithische boeren die zich duizenden jaren later in Groot-Brittannië vestigden, en mogelijk nog steeds de archeologische sporen dragen van hun vroege nederzettingen, zelfs als die nu ook onder zee liggen.

Het onderzoek, hopen de wetenschappers, zou ook kunnen bijdragen aan de planning tegen soortgelijke gebeurtenissen in de toekomst als de Noordzee steeds meer wordt ontwikkeld.

“Als je op die dag, 8.200 jaar geleden, aan de kustlijn stond, zou het zonder twijfel een slechte dag voor je zijn geweest,” zei Vincent Gaffney, hoogleraar landschapsarcheologie aan de Universiteit van Bradford. “Het was een catastrofe. Veel mensen, mogelijk duizenden, moeten zijn omgekomen.”

De cataclysmische gebeurtenis, bekend als de Storegga glijbanen, vond plaats rond 6150 v. Chr. en werd veroorzaakt door enorme onderwater aardverschuivingen voor de kust van Noorwegen. Hoewel de datum en de oorzaak goed zijn vastgesteld, is de verwoesting die zij hebben aangericht niet volledig begrepen omdat veel van het bewijsmateriaal zich nu diep onder water bevindt.

Na 15 jaar van uitgebreide kartering van het gebied, waren de onderzoekers in staat om voormalige riviervalleien en meren in heel Doggerland te identificeren, en sedimentaire kernen diep in de zeebodem te laten zinken. Eén kern, verkregen voor wat nu de noordkust van Norfolk is bij de monding van de Wash, bevatte sedimentaire bewijzen van de overstroming – de eerste van dit soort bewijzen uit de zuidelijke Noordzee.

Het onderzoek van het team toonde aan dat de tsunami’s op sommige plaatsen tot 40 km landinwaarts hadden gejaagd langs valleien en laaggelegen gebieden, maar dat dichte bossen en heuvels andere delen van het gebied kunnen hebben beschermd. Terwijl het grootste deel van Doggerland werd overspoeld, overleefde de archipel millennia lang, totdat ook zij werd verzwolgen door de stijgende zeespiegel als gevolg van klimaatverandering.

Als sedimentair bewijs voor de periode al moeilijk te vinden is, zijn archeologische resten van de vroege bewoners van Doggerland nog ongrijpbaarder. Gaffney zei echter dat de mensen in het gebied mogelijk meer gevestigd waren dan vaak wordt aangenomen van jager-verzamelaar samenlevingen.

Dergelijke veronderstellingen zijn onvermijdelijk gebaseerd op het bewijsmateriaal dat is gevonden op (het huidige) land, zei hij, “maar dit is niet het optimale gebied om in te leven. Het is aan de kusten, op de grote vlaktes, waar er zoveel meer hulpbronnen zijn en waar bewoning misschien een beetje anders is geweest.”

In plaats van permanent onderweg te zijn “met een levensstijl die kort, bruut en smerig is”, zei hij, hebben de mensen van Doggerland zich misschien semi-permanent kunnen vestigen in kustgebieden die rijker waren aan hulpbronnen.

Gaffney voegde daaraan toe: “We kunnen het niet zien, omdat het gebied enorm is, en het wordt bedekt door tientallen meters zee en zeeslib.” Door gebruik te maken van topografische en seismische gegevens konden de wetenschappers echter voorspellen waar de nederzettingen zich hoogstwaarschijnlijk bevonden, en mogelijk ook waar de eerste boeren later contact maakten.

“Dat is een wereldwijde primeur. Er is niets, waar ook ter wereld, zoals de hoeveelheid werk die de afgelopen tien jaar in de Noordzee is gebeurd,” zei Gaffney.

Plannen voor grootschalige ontwikkeling van het gebied, met name in offshore windmolenparken, bieden een “fenomenale kans” om meer te weten te komen, voegde hij eraan toe. “Ik ben er zeker van dat veel archeologen zullen samenwerken met windmolenparken om meer te weten te komen over deze absoluut unieke archeologische bron, vlak voor onze kust.

{#ticker}}

{topLeft}}

{{bottomLeft}}

{topRight}}

{{bottomRight}}

{{#goalExceededMarkerPercentage}}

{{/goalExceededMarkerPercentage}}

{{/ticker}}

{{heading}}

{{#paragraphs}}

{{.}}

{{/paragrafen}}{highlightedText}}

{#cta}{{text}{{/cta}}

Remind me in mei

• Delen op Facebook
• Delen op Twitter
• Delen via E-mail
• Delen op LinkedIn
• Delen op Pinterest
• Delen op WhatsApp
• Delen op Messenger