Pulmonaal oedeem

Wat is pulmonaal oedeem?

Symptomen

Symptomen van longoedeem kunnen zijn:

• Het ophoesten van bloed of bloederig schuim (haemoptoë).
• Moeilijk kunnen ademen wanneer u ligt en niet in staat zijn om in volzinnen te spreken door kortademigheid. Het kan nodig zijn dat u moet slapen met uw hoofd gestut met extra kussens.

Andere symptomen kunnen zijn: angst of rusteloosheid, een verlaagd bewustzijnsniveau en overmatig zweten. U kunt een blauwe tint op uw lippen of vingers hebben.

Oorzaken

Pulmonaal oedeem wordt meestal veroorzaakt door hartfalen (in dat geval wordt het cardiogeen longoedeem genoemd). Het kan echter ook worden veroorzaakt door andere aandoeningen die niet direct het hart betreffen (niet-cardiogeen longoedeem).

Pulmonaal oedeem kan door de volgende oorzaken ontstaan:

• Een drukverhoging in de bloedvaten in de longen. Dit komt vaak voor bij hartfalen, waarbij het hart het bloed minder efficiënt rondpompt.
• Schade aan de zeer kleine bloedvaatjes (haarvaten) in de longen, waardoor meer vocht in de longen kan stromen. Dit komt voor bij longletsel – bijvoorbeeld door rookinhalatie of longontsteking.
• Storing van de vaten (lymfevaten) om vocht uit de longen te verwijderen.

Cardiogeen hartfalen: longoedeem wordt vaak veroorzaakt door hartfalen. Wanneer het hart niet in staat is het bloed efficiënt naar het lichaam te pompen, neemt de hoeveelheid bloed toe die in de aderen blijft zitten die het bloed via de longen naar de linkerkant van het hart brengen. Als de druk in deze bloedvaten toeneemt, wordt er vloeistof in de luchtruimten (alveoli) in de longen geduwd. Dit vocht vermindert de normale zuurstofverplaatsing door de longen, wat kan leiden tot kortademigheid. Zie de folders Anatomie van het hart en Het ademhalingsstelsel. Hierin wordt de functie van het hart en de longen uitgelegd en de wisselwerking tussen beide, waardoor het vochtgehalte normaal gesproken stabiel blijft.

Hartfalen dat tot longoedeem leidt, kan een aantal verschillende oorzaken hebben. Deze kunnen zijn:

• Een hartaanval.
• Een ziekte van het hart die de hartspier verzwakt of verstijft (hypertrofische cardiomyopathie of gedilateerde cardiomyopathie).
• Lekkende of vernauwde hartkleppen (mitralis- of aortakleppen).
• Een afwijkend ritme.
• Een plotselinge, ernstige hoge bloeddruk (hypertensie).

Lees meer over hartfalen in de aparte folder Congestief hartfalen.

Niet-cardiogeen pulmonaal oedeem: pulmonaal oedeem kan ook worden veroorzaakt door andere aandoeningen dan hartaandoeningen, waaronder:

• Blootstelling aan hoge hoogten.
• Acuut (volwassen) respiratoir distress syndroom (ARDS).
• Accute nierschade of chronische nierziekte.
• Longschade door giftig gas of ernstige infectie.
• Pulmonale embolie.
• Na een zware verwonding.

Hoe wordt longoedeem vastgesteld?

Een onderzoek door een arts omvat:

• Het meten van de snelheid en het ritme van uw hartslag (polsslag).
• Het meten van uw bloeddruk.
• Kijken hoe snel u ademt.
• Luisteren met een stethoscoop naar abnormale geluiden in de longen, wat erop wijst dat er abnormaal vocht aanwezig is.
• Luisteren naar hartruis, wat wijst op een probleem met de hartkleppen.

Mogelijke onderzoeken

Deze omvatten:

• Bloedonderzoek, dat wordt uitgevoerd om te kijken naar:
• Bloedarmoede.
• Nierfunctie
• Hoog gehalte aan zouten in het bloed.
• Of longoedeem is veroorzaakt door een hartaanval.
• Een stof genaamd natriuretisch peptide, die de neiging heeft verhoogd te zijn bij mensen met hartfalen.
• Monitoring van het zuurstofgehalte in het bloed, met behulp van pulsoximetrie, waarbij een sensor wordt geplaatst op een dun stukje huid, zoals een vingertop.
• Röntgenfoto van de borst om te kijken naar tekenen van hartfalen of een ander probleem in de longen, zoals longontsteking.
• Een echografie van het hart (een echocardiogram) om te zien of er problemen zijn met de hartspier (zoals zwakte, dikte, niet goed ontspannen, lekkende of nauwe hartkleppen, of vocht rond het hart).
• Een ‘harttracing’ (elektrocardiogram, of ECG) om te kijken of er tekenen zijn van een hartaanval of problemen met het hartritme.

Hoe wordt longoedeem behandeld?

Mensen met een plotseling optredend longoedeem moeten meestal met spoed in een ziekenhuis worden opgenomen. Zij moeten worden behandeld met zuurstof (als het zuurstofgehalte in het lichaam laag is), medicijnen om het overtollige vocht uit de longen te verwijderen (diuretica) en andere medicijnen om het hart beter te laten werken. Deze medicijnen worden meestal via de aderen toegediend (intraveneus, of IV).

Volgende behandeling hangt af van de oorzaak van het longoedeem. Zie ook de aparte folder Congestief hartfalen.

Er is ook spoedbehandeling nodig voor de oorzaak van het longoedeem, zoals behandeling van een hartinfarct, hoogteziekte of acuut nierletsel.

Als zuurstof en medicijnen het longoedeem niet met succes behandelen, kan het nodig zijn een beademingsmachine of andere methoden te gebruiken om te helpen bij de ademhaling totdat het longoedeem verbetert.

Zijn er complicaties?

Als het longoedeem aanhoudt, kan dit een verhoogde druk in de rechterkant van het hart veroorzaken en er uiteindelijk toe leiden dat de rechterhartkamer faalt. Falen van de rechterhartkamer kan leiden tot vochtzwelling in de benen (oedeem), vochtzwelling in de buik (abdomen), ascites genoemd, en stuwing en zwelling van de lever.

Vooruitzichten

De vooruitzichten (prognose) hangen af van de oorzaak van het longoedeem. Pulmonaal oedeem kan snel of langzaam beter worden. Het kan echter ook levensbedreigend zijn, vooral zonder dringende medische behandeling.