Pink Floyd speelt in Venetië op een enorm drijvend podium in 1989; dwingt de burgemeester en gemeenteraad tot aftreden

Toen Roger Waters Pink Floyd verliet na The Final Cut uit 1983, hadden de overgebleven leden goede redenen om aan te nemen dat de band echt, zoals Waters’ verkondigde, “een uitgeputte kracht” was. Na het uitbrengen van solo-projecten in de komende jaren, ontdekten David Gilmour, Nick Mason, en Richard Wright al snel dat ze als individu nooit zouden bereiken wat ze als band hadden bereikt, zowel muzikaal als commercieel. Gilmour ging in 1986 aan de slag om nieuw solomateriaal te ontwikkelen tot het 13e Pink Floyd studioalbum, het eerste zonder Waters, A Momentary Lapse of Reason.

Of de plaat “verkeerd begrepen, of gewoon slecht” is, is een kwestie voor fans en critici om uit te spitten. In die tijd, zoals Ultimate Classic Rock schrijft, “zou het hun toekomstige vermogen om te toeren en op te nemen zonder” Waters maken of breken. Richard Wright, die alleen officieus kon bijdragen om juridische redenen, gaf later toe dat “het helemaal geen band album is,” en vooral diende als een showcase voor Gilmour’s nummers, ondersteund bij de opname door verschillende sessiespelers.

Still A Momentary Lapse of Reason “overtrof de viervoudige platina status in de VS,” aangedreven door de single “Learning to Fly.” De Russische bemanning van de Sojoez TM-7 nam de schijf mee op hun expeditie in 1988, “waardoor Pink Floyd de eerste rockband was die in de ruimte werd gespeeld,” en het album “leidde tot de grootste tour van het jaar en een begeleidend live-album.”

Onzeker of het album zou verkopen, plande de band aanvankelijk slechts een kleine reeks shows in 1987, maar arena na arena vulde zich, en de tournee breidde zich uit in de volgende twee jaar, met massale shows over de hele wereld en de gebruikelijke extravaganza van lichten en rekwisieten, waaronder “een grote discobal die zich opent als een bloem. Lasers en lichteffecten. Vliegende ziekenhuisbedden die op het podium neerstorten, Telescan Pods en natuurlijk het 32-voet ronde scherm.” Net als in het verleden leken de overprikkelende podiumshows gerechtvaardigd door het enorme, quadrofonische geluid van de live band. Toen ze in 1989 in Venetië aankwamen, werden ze opgewacht door meer dan 200.000 Italiaanse fans. En door een aanzienlijk deel van de Venetianen die de show helemaal niet wilden zien gebeuren.

Dit omdat het gratis concert op het San Marcoplein had moeten plaatsvinden, samenvallend met het alom gevierde Feest van de Verlosser, en een bedreiging vormend voor de kwetsbare historische kunst en architectuur van de stad. “Een aantal gemeentebestuurders,” schrijft Lea-Catherine Szacka in The Architects’ Newspaper, “beschouwden het concert als een aanval op Venetië, zoiets als een barbaarse invasie van de stedelijke ruimte”. De inspecteur voor cultureel erfgoed van de stad “sprak drie dagen voor de datum van 15 juli zijn veto uit over het concert”, “op grond van het feit dat het versterkte geluid de mozaïeken van de Basiliek van San Marco zou beschadigen, terwijl het hele piazza wel eens zou kunnen verzakken onder het gewicht van zoveel mensen.”

Eindelijk werd een akkoord bereikt toen de band aanbood het decibelniveau te verlagen van 100 naar 60 en op te treden op een drijvend podium 200 meter van het plein, dat zich zou voegen bij “een lange geschiedenis… van drijvende efemere architecturen” op de kanalen en lagunes van Venetië. Het spektakel, gefilmd door de staatstelevisie RAI, werd uitgezonden “in meer dan 20 landen met een geschat publiek van bijna 100 miljoen.”

De show werd uiteindelijk een groot schandaal, dat de traditionalisten in het stadsbestuur en de progressieven in de gemeenteraad verdeelde, die vonden dat Venetië “open moest staan voor nieuwe trends, waaronder rockmuziek” (die in 1989 als “nieuw” werd beschouwd). Het trok meer dan 150.000 mensen meer dan er binnen de stadsgrenzen woonden, en hoewel “de meeste fans zich naar verluidt voorbeeldig gedroegen,” merkt Dave Lifton op, en slechts één groep standbeelden lichte schade opliep, beweerden de ambtenaren dat ze “300 ton vuilnis en 500 kubieke meter lege blikjes en flessen achterlieten. En omdat de stad niet voorzag in mobiele toiletten, deden de concertgangers hun behoefte op de monumenten en muren.”

Woedend schreeuwden de bewoners burgemeester Antonio Casellati naar beneden, die twee dagen later een publieke toenaderingspoging deed met kreten als “neem ontslag, neem ontslag, je hebt Venetië in een toilet veranderd.” Casellati deed dat, samen met de hele gemeenteraad die hem aan de macht had gebracht. Was het evenement – waarvan u hierboven een verslag kunt zien in verschillende Italiaanse nieuwsuitzendingen – dit onhygiënische ongemak en deze politieke beroering waard? De band heeft dan wel de regering van de stad ten val gebracht, maar ze hebben een geweldige show opgevoerd, die de Italiaanse fans en de miljoenen die het thuis hebben gevolgd, nooit meer zullen vergeten. Zie de voorste rijen van de menigte in de rij en rusteloos op schuiten en boten in beelden hierboven, en bovenaan het bericht, zie de band hun afsluiter spelen in hun 90 minuten durende set op het water, “Run Like Hell” van The Wall, met bassist Guy Pratt als invaller voor de vertrokken Waters. Luister hier naar een opname van de volledige show.

Wilt u de missie van Open Culture steunen? Overweeg dan een donatie aan onze site. Het is moeilijk om 100% afhankelijk te zijn van advertenties, en uw bijdragen zullen ons helpen door te gaan met het verstrekken van de beste gratis culturele en educatieve materialen aan leerlingen overal.

Ook overwegen om Open Cultuur te volgen op Facebook en Twitter en intelligente media te delen met uw vrienden. Of schrijf u in voor onze dagelijkse e-mail en ontvang een dagelijkse dosis van Open Cultuur in uw inbox.

Gerelateerde inhoud:

Pink Floyd’s “Echoes” levert een soundtrack voor de eindscène van Kubrick’s 2001: A Space Odyssey

Hoor hoe Clare Torry’s zang op Pink Floyds “The Great Gig in the Sky” het nummer van redelijk goed tot verbluffend maakte

Pink Floyd adapteert George Orwells Animal Farm in hun conceptalbum uit 1977, Animals (een kritiek op het late kapitalisme, niet op Stalin)

Josh Jones is schrijver en muzikant en woont in Durham, NC. Volg hem op @jdmagnessd