Perianale fistel bij honden

Wat is perianale fistel?

Perianale fistel, ook wel anale furunculose genoemd, is een ernstige medische aandoening die meestal voorkomt bij Duitse Herdershonden, maar ook bij andere rashonden of honden van gemengde rassen. Perianaal verwijst naar het gebied direct rond de anus of het einde van het spijsverteringskanaal. Een fistel is een abnormale verbinding of tunnel die zich vormt tussen twee weefsels, organen of vaten die normaal niet met elkaar in verbinding staan. Bij aangetaste honden gaat de aandoening meestal gepaard met een infectie in het perianale gebied en zijn er meestal een of meer afvoerkanalen aanwezig.

Wat zijn de klinische verschijnselen van anale furunculose?

In de vroege stadia van ontwikkeling kunnen er weinig klinische verschijnselen zijn en kan de aandoening onopgemerkt blijven. Sommige gevallen worden ontdekt tijdens een routine lichamelijk onderzoek of wanneer de hond in bad gaat of wordt geborsteld.

Naarmate de ziekte vordert, zal de zieke hond zich meestal inspannen tijdens de ontlasting, en zal er bloed in de ontlasting zitten. Een verminderde eetlust (anorexia) is gebruikelijk bij honden met perianale fistels. Meestal likt de hond overmatig aan zijn staart en rectale delen. Sommige honden gaan niet graag zitten, sommige kwispelen niet meer normaal, en sommige worden agressief als de staart of de achterhand wordt aangeraakt. Gedragsveranderingen komen vaak voor. Sommige honden worden teruggetrokken of gedeprimeerd, en andere kunnen geagiteerd of zelfs agressief overkomen. Als uw hond een van deze tekenen vertoont, neem dan contact op met uw dierenarts.

Welke weefsels worden aangetast door perianale fistels?

Perianale fistels worden gekenmerkt door chronische, purulente (pus producerende), stinkende, zwerende, sinus tractaten (tunnels) in de anale regio en de omliggende huid. De aandoening kan worden vergeleken met een karbonkel – een abces met vele koppen. Dit is de reden waarom sommige dierenartsen de voorkeur geven aan de term furunculosis – een huidaandoening die wordt gekenmerkt door de ontwikkeling van terugkerende steenpuisten.

Waardoor ontstaan perianale fistels?

De oorzaak wordt niet volledig begrepen, hoewel impactie of infectie van de anaalzakken (anaalklieren) en aangrenzende sinussen en crypten is gesuggereerd. Slechte luchtcirculatie rond de anale regio is lang voorgesteld als een belangrijke bijdragende factor.

Meer recente studies geven aan dat de aandoening waarschijnlijker wordt veroorzaakt door een auto-immuunziekte. Er lijkt ook een genetische component aan de aandoening te zitten, aangezien sommige families van Duitse Herdershonden bijzonder vatbaar lijken. Eén studie geeft aan dat ongeveer 80% van de gevallen voorkomt bij Duitse Herders.

Is er een predispositie voor geslacht of leeftijd?

Ja. Perianale fistels komen vaker voor bij intacte reuen en voornamelijk bij honden van middelbare leeftijd.

Hoe wordt de aandoening behandeld?

Chirurgische behandeling van perianale fistels was vroeger de behandeling van keuze. Medische behandeling met immuunmodulerende medicijnen heeft nu echter de voorkeur. Verbetering kan vaak snel worden waargenomen; het kan echter verscheidene maanden van behandeling vergen om de ziekte onder controle te krijgen. Medische behandeling is verdeeld in een inductiefase en een onderhoudsfase met geneesmiddelen zoals tacrolimus (merknaam Protopic®), een plaatselijk geneesmiddel en cyclosporine (merknaam Atopica®), een oraal geneesmiddel. Antimicrobiële stoffen worden ook vaak voorgeschreven om secundaire bacteriële infecties te behandelen. Een hypoallergene voedingsproef kan worden aanbevolen omdat veel gevallen in verband zijn gebracht met een onderliggende allergie. Verhogen van de ventilatie van de perianale regio door het gebied te knippen, vooral bij langharige honden, gecombineerd met zorgvuldig systematisch baden en schoonmaken is een nuttige palliatieve maatregel.

In ernstige gevallen kan een operatie om zoveel mogelijk geïnfecteerd weefsel te verwijderen, met of zonder gelijktijdige cryotherapie (of bevriezing), gunstig zijn. Dit zal de hoeveelheid infectie verminderen en kan een betere genezing stimuleren. Chirurgie heeft een hoog risico op mogelijke complicaties en wordt alleen toegepast in gevallen waar medische behandeling faalt.

Is behandeling curatief?

Vele gevallen zullen genezen na langdurige behandeling. Ongeacht of medische of chirurgische behandeling wordt gevolgd, zijn deze gevallen vaak frustrerend voor de eigenaars van het huisdier en oncomfortabel voor het huisdier.

Tot 20% van de gevallen reageert niet en vereist levenslange behandeling. In deze gevallen, behandeling, hoewel niet curatief, is zeker palliatief en vermindert de pijn en het ongemak dat de hond ervaart.