Midden-Duitsland (cultuurgebied)
Historisch omvatte de regio ook het grootste deel van Hessen, delen van Franken en het zuiden van Nedersaksen, en wordt beschreven als een gebied ten zuiden van de taalkundige Benrath-lijn waar Midden-Duitse dialecten werden gesproken. Het gold eeuwenlang als een van de meest ontwikkelde gebieden van Duitsland, een centrum van zowel de protestantse reformatie als de 19e-eeuwse industriële revolutie. Grote delen van het gebied werden ooit bestuurd door een van de takken van het Huis Wettin, met uitzondering van Anhalt en Reuss en, afhankelijk van de geografische definitie, het keurvorstendom Hessen. Zij waren dus op de een of andere manier dynastisch verbonden met het keurvorstendom Saksen, in die tijd een belangrijke macht in het Duitse keizerrijk. Vanaf de 19e eeuw kreeg Pruisen achtereenvolgens de controle over de noordelijke delen van Midden-Duitsland.
19e eeuw tot Tweede WereldoorlogEdit
Tot de Tweede Wereldoorlog werd dit gebied gezien als het midden van Duitsland, omdat het ongeveer halverwege tussen Aken en Königsberg lag. De Midden-Duitse Chemische Driehoek was de centrale regio van de drie belangrijkste Duitse industriegebieden tussen het Roergebied en Opper-Silezië. In 1929 kwamen de Vrijstaat Pruisen en de Heilige Stoel in het Pruisische concordaat overeen verschillende katholieke bisdommen samen te voegen tot de nieuwe kerkprovincie Midden-Duitsland, die zich uitstrekte over Oost-Westfalen, Noord-Hessen, het grootste deel van Thüringen, het huidige Saksen-Anhalt en kleine delen van Saksen.Tijdens de conferentie van Jalta werd als onderdeel van het Roosevelt-plan voorgesteld een Midden-Duitse staat te stichten die ruwweg de gebieden zou omvatten die vroeger onder de Saksische deelstaten van Midden-Duitsland vielen.
Na 1945, toen Duitsland zijn oostelijke gebieden verloor, viel het grootste deel van Midden-Duitsland in de Sovjet-bezettingszone en werd daarmee het nieuwe oosten van Duitsland. Daarom wordt de in 1949 opgerichte Duitse Democratische Republiek (DDR) vaak Oost-Duitsland genoemd.
Tegen decennia lang, tot kanselier Willy Brandt in 1969 met zijn Ostpolitik begon, werd in het officiële West-Duitse gebruik gesproken van “Midden-Duitsland” om de Duitse Democratische Republiek aan te duiden. De term werd gebruikt door zowel de Christen-Democratische Unie als de Sociaal-Democratische Partij van Duitsland, en door een groot aantal West-Duitse inwoners die uit de oostelijke provincies waren verdreven, en die er een breed scala aan politieke standpunten op na hielden. Nadat de West-Duitse federale regering in 1970 de vaste oostgrens met Polen had aanvaard, werd de suggestie dat delen van Polen nog steeds “Oost-Duitsland” waren, echter alleen geassocieerd met extreem-rechtse en revanchistische standpunten.
Na de hereniging
Na de Duitse hereniging van 1990 beweerden activisten (bijv. Aktion Mitteldeutschland e.V.) dat het grotere gebied Leipzig-Halle er baat bij zou hebben om een economische identiteit te verwerven, los van de andere meer landelijke nieuwe deelstaten van het voormalige Oost-Duitsland. Het gebruik van de term “Midden-Duitsland” was bedoeld om de ligging in Midden-Europa te onderstrepen en om de industriële glorie van het gebied in vroegere tijden in herinnering te brengen. De term wordt vooral gebruikt in het bedrijfsleven en in de media.
In 1991 richtten de deelstaten Saksen, Saksen-Anhalt en Thüringen de openbare regionale omroep Mitteldeutscher Rundfunk (Midden-Duitse omroep) op, die deel uitmaakt van het ARD-net. Particuliere bedrijven in de regio Leipzig, Halle en Dessau gebruiken vaak de term “Midden-Duitsland”, evenals de Evangelische Kirche in Midden-Duitsland en sommige sportcompetities, zoals de Mitteldeutsche Meisterschaften (Midden-Duitse kampioenschappen).
De Midden-Duitse metropoolregio omvat een regionale ontwikkelingszone in het Europese METREX-netwerk (zie hieronder).
Hoewel de meeste methoden voor het bepalen van het geografische centrum van Duitsland resulteren in een punt in “Midden-Duitsland” (bijvoorbeeld Niederdorla in West-Thüringen), omvat het drielandengebied ook Görlitz, de meest oostelijke stad van Duitsland, die op de grens met Polen ligt. Dit oostelijke deel behoort weliswaar tot de deelstaat Saksen, maar maakt geen deel uit van de Midden-Duitse cultuurregio, omdat de regio Lausitz historisch gezien een eigen geschiedenis en eigen tradities heeft (zie o.a. de Lausitzer Liga) en nauw verbonden is met Bohemen. Hetzelfde geldt voor Maagdenburg en de omliggende gebieden (d.w.z. de gebieden ten noorden van Anhalt), aangezien zij noch tot de Midden-Duitse dialectgroep behoren, noch een nauwe culturele band hebben met de meer zuidelijke delen, die van oudsher verbonden waren met Brandenburg en Pruisen.
Leave a Reply