Liefde en nalatenschap: Uit de memoires van Faridkot Prinses Amrit Kaur

Roopinder Singh

Moedig, zachtaardig en alert is de 86-jarige Amrit Kaur, Rajkumari van Faridkot, vorstelijk, zoals ze hoort te zijn. De oudste dochter van Raja Harinder Singh van Faridkot bracht haar jeugd door in de paleizen van haar vader. Uiteraard werd zij opgevoed door gouvernantes, die ervoor zorgden dat zij naast het reguliere onderwijs ook leerde zingen, borduren en piano spelen. De prinses herinnert zich vooral haar gouvernante, de Australische Miss Foley, die elke dag pap als ontbijt wilde. “Voor de scheiding ging ze naar Lahore en zag daar geweld en moordpartijen. Ze kwam terug en pakte haar koffers”.

De broer van Amrit Kaur, Harmohinder Singh, en haar zussen Deepinder Kaur en Maheepinder Kaur, woonden allen hun vroege leven in de paleizen van Faridkot van hun vader. Amrit Kaur heeft dierbare herinneringen aan haar vader.

Een prinses herinnert zich

“Mijn vader was een zachtaardig persoon. Als hij wilde dat je iets deed, ging hij zitten en praatte met je. Aan de andere kant was mijn moeder, Rani Narinder Kaur, een strenge tuchtmeester. Kleren moesten zo opgevouwen en bewaard worden! Ze controleerde de kasten om er zeker van te zijn dat dit werd gedaan!”

Haar vader zorgde ervoor dat ze leerde paardrijden. Zoals zoveel beginners viel ze, en werd prompt weer in het zadel gezet! Al snel werd ze een goede ruiter.

Raja Harinder Singh had ook een legendarische collectie auto’s, en hij leerde haar rijden, in de Raj Mahal, natuurlijk. “Hij zat naast me in een kleine auto en zei: ‘Rijden.’ Ik zag dat mijn grootmoeder en moeder net naar buiten waren gegaan voor een wandeling, en ik begon naar hen te kijken om te zien of ze naar mij keken. Ik ramde bijna tegen een muur! Ik kreeg een reprimande, herstelde, en uiteindelijk, leerde ik rijden. Ik had geen rijbewijs. Uiteindelijk kreeg ik er een van mijn man.”

De ouders zorgden ervoor dat hun kinderen na de thuisscholing een conventionele opleiding kregen. Ze deed haar Matric, en vervolgens ingeschreven voor FA en BA aan St Bede’s, Shimla. De nonnen waren streng op dit meisjesschool. De kostgangers hadden een hechte band, vooral haar groep vriendinnen. “We waren met z’n vijven en we zaten aan één tafel voor al onze maaltijden.” Ze hielden contact met elkaar. Twee van hen, Gursmat Sandhawalia en Ajit Sanghera, wonen in Chandigarh.

Op een keer glipten ze uit het hostel, huurden fietsen en gingen naar het landgoed Mashobra van haar grootmoeder, waar “de tuinman erg aardig was. Hij gaf ons een bos rozen.” Haar massi (tante), die toen ook op de universiteit zat en hen had vergezeld, zei dat ze de bos op haar fiets zou bewaren. Helaas viel ze van de fiets, het handvat raakte haar zo erg dat ze bijna stopte met ademen. Haar vrienden Ajit en Surjit, die dochters van dokters zijn, namen de leiding en pompten op haar borst. Het werkte, en al snel waren ze in staat om hun reis te voltooien, de fietsen terug te brengen, en terug te zijn op de universiteit voor het ontbijt. “Het was zondag, dus het was een half uur later, om 8 uur”, herinnert ze zich. Ze speelde piano en deed aan extra-curriculaire activiteiten. Op haar 18de studeerde ze af met een BA diploma.

Een nieuw begin

In 1952 zou ze trouwen met majoor Harpal Singh. We verwijzen naar de Faridkot Gazetteer van 1915 voor zijn achtergrond: “De Sardars van Machaki zijn Sekhon Jats…. Kolonel Sardar Harnam Singh, die commandant is van de Faridkot IS Sappers, is nu met de compagnie aan het Front….”

Col Harnam Singh had lauwerkransen behaald in de Eerste Wereldoorlog. Zijn zoon, majoor Harpal Singh, diende in de Tweede Wereldoorlog aan het Birma Front. Hij kwam bij de Faridkot Politie in 1946, en ten tijde van hun huwelijk, was hij Raja Harinder Singh’s adjudant-kampioen. Amrit Kaur’s familie was het er niet mee eens.

“Dat duurde niet lang. Mijn moeder had altijd hartelijke betrekkingen met haar broer en zusters, en we verbleven in Kenilworth (in het Mashobra landgoed van Raja Harinder Singh) bij onze grootvader, in Faridkot en Delhi bij de familie en woonden familiebruiloften bij,” zegt Gurveen Kaur, de dochter van Amrit.

Harpal Singh werd in 1954 ingelijfd bij de Indiase Politie Dienst (IPS). Het echtpaar bracht de daaropvolgende jaren door in Jalandhar, Patiala, Kapurthala en Shimla, waar hij ook werd gestationeerd. Hij was achtereenvolgens AIG Traffic, adjunct-directeur National Police Academy, Border Security Force (BSF), plaatsvervangend inspecteur-generaal (DIG) Haryana Police, diplomaat in de VS en directeur-generaal van de Vigilance, Haryana State Electricity Board.

Beginnend met Faridkot als een staat in het door de Britten geregeerde India, zag hij de verdeling, de oprichting van Pepsu, dat opging in Punjab, en vervolgens de driedeling van Punjab in Himachal Pradesh, Punjab en Haryana. Hij werd ingedeeld in het Haryana-kader. Prof. Karuna Goswamy herinnert zich hoe hij een hechte band had met haar oom, Ashwani Kumar, de gevierde politieman. “Hij was een man vol energie, en mijn oom vertrouwde op hem,” zegt ze.

Als Amrit Kaur over hem praat, komt haar liefde en genegenheid voor haar man met volle kracht door. Ze herinnert zich de posten, en vertelt met trots over zijn professionele prestaties en verwezenlijkingen. We kijken naar de foto van een zitting van de Algemene Vergadering van de VN op 13 augustus 1958, waarop hij opvalt met zijn tulband. De Indiase delegatie werd geleid door permanent vertegenwoordiger Arthur S Lall. “De Amerikaanse president ‘Ike’ Eisenhower sprak de Algemene Vergadering toe. Later werd opgemerkt dat ‘voor een multinationale bijeenkomst, de afgevaardigden (met uitzondering van een bebaarde Sikh) allemaal vreselijk op elkaar leken in saaie mantelpakjes’,” herinnert zij zich met liefde. Aanleiding voor de bijeenkomst was de Amerikaanse interventie in Beiroet in juli van dat jaar en de verslechterende veiligheidssituatie in Libanon en Jordanië. Ze woonden op een chique adres in 84 Street, vlakbij Central Park in Manhattan, New York.

Een jaar later waren ze in Rohtak! “We hadden daar drie-vier goede vrienden, en een jaar later namen we verlof en gingen naar Kashmir.” De prinses navigeerde door veel van dergelijke wisselvalligheden in haar leven. Van paleizen tot overheidsverblijven, de familie maakte het beste van de omstandigheden. “Zij is een persoon van groot raffinement en heeft het vermogen om situaties met elan te managen,” beweert Prof Karuna Goswamy.

Hun kinderen kregen de best mogelijke opleiding en deden het goed. Hun zoon, Jaskaran Singh, werd in 1954 in Ambala geboren. Hij schreef zich in voor Wiskunde Honours aan St Stephen’s, Delhi. Hij was ingeschreven voor de LLB-opleiding toen hij een examen aflegde en met twee studiegenoten bij de SBI ging werken. Nu gepensioneerd en gevestigd in Loughton, Essex, heeft hij gewerkt bij Barclays en Lloyds banken.

Dochter Simar Negi, die ook met pensioen ging als Principal Chief Commissioner of Income Tax, Delhi, werd in 1955 in Ambala geboren. De jongste Gurveen Kaur werd geboren in 1962. Zij is advocate en was aanvullend advocaat-generaal in Punjab. Zij woont bij haar moeder en herinnert zich dat haar eerste camera haar door haar grootvader werd geschonken.

“Amrit Kaur staat bekend als zeer goed opgemaakt. Ze is chique, niet huiddiep, maar buitengewoon aardig,” zegt prof Karuna Goswamy. De recente lockdown gaf de familie nog een kans om samen te zijn. De dochters waren bij hun moeder, terwijl Jaskaran, die vlak voor de lockdown vanuit India naar het Verenigd Koninkrijk was teruggekeerd, nu bij zijn familie daar is. Het landgoed van de Raja van Faridkot is echter nog steeds afgesloten. Er wordt over geprocedeerd en Amrit Kaur weigert beleefd om de zaak te bespreken, omdat de zaak onder de rechter is.

Erfeniskwestie

“Ik vecht niet voor geld, ik vecht voor mijn eer, om te laten zien dat mijn vader mij niet kon onterven,” herinnert Senior Advocaat Manjit Singh Khaira zich, dat Amrit Kaur zei. “Ze vocht 28 jaar lang om haar vaders liefde voor haar te bewijzen. Het testament was vervalst, en wij hebben dat bewezen,” zegt Khaira, die de zaak van het gerechtshof tot aan het hooggerechtshof leidde.

Amrit Kaur is de enige overlevende van haar generatie. Haar broer, de troonopvolger, stierf in 1981. Haar zus, Maheepinder Kaur, stierf in 2002. Beiden waren niet getrouwd. Deepinder Kaur, die in Kolkata woonde en voorzitter was van de Maharawal Khewaji Trust, overleed in 2018. Ze wordt overleefd door een dochter en zoon. De laatste staat nu aan het hoofd van de trust.

Amrit Kaur’s familie heeft lange tijd in Chandigarh doorgebracht. Zij maken deel uit van het sociale leven en houden zich discreet. In de woorden van haar studievriend Ajit Sanghera: “Zij is een bescheiden, vrijgevig persoon die klaar staat om iedereen te helpen.”

Een leven van ervaringen en decennia van procesvoering rusten licht op de schouders van de zachtaardige dame die een plaats voor zichzelf heeft veroverd in een wereld die drastisch is veranderd sinds haar geboorte als oudste kind van kolonel H.H. Farzand-i-Saadat-i-Nishan-i-Hazrat-i-Kaiser-i-Hind Raja Sir Harinder Singh, Brar Bans Sahib Bahadur, Raja van Faridkot, KCSI.

VECHT VOOR ROYALE ERFGOED

DATELINE

1989: Raja van Faridkot, Harinder Singh Brar overlijdt. Zijn vermeende testament wordt openbaar gemaakt, waarbij hij zijn bezittingen nalaat aan de Maharawal Khewaji Trust, waarvan zijn jongere dochter Deepinder Kaur de leider is.

1992: Zijn oudere dochter Amrit Kaur, die buiten het testament is gehouden, daagt de rechtbank voor het gerecht tegen het testament.

2013: Civiele rechtbank verklaart het testament frauduleus. Maharawal Khewaji Trust en een neef gaan in beroep.

2020: Het Hooggerechtshof van Punjab en Haryana bekrachtigt het vonnis van de burgerlijke rechtbank, kent 37,5% aandeel in het geschatte bezit van Rs20.000-crore toe aan Amrit Kaur en Deepinder Kaur; 25% van het aandeel gaat naar de nakomelingen van Manjit Inder Singh, broer van Raja Harinder Singh.