Kon het geheugenverlies van Drew Barrymore in 50 First Dates echt gebeuren?

(Gevraagd door Nikki Long uit Waltham, Massachusetts)

In de romantische komedie 50 First Dates (2004) met Drew Barrymore en Adam Sandler in de hoofdrollen, lijdt het personage van Barrymore aan geheugenverlies op korte termijn als gevolg van een hoofdwond bij een verkeersongeluk. Elke ochtend wordt ze wakker zonder enige herinnering aan wat er ook maar gebeurd is na haar ongeluk. Sandlers personage wordt verliefd op Barrymore. Elke dag moet hij haar overhalen verliefd op hem te worden.

In de film krijgt Barrymore van haar neuroloog, gespeeld door Dan Aykroyd, te horen dat ze lijdt aan het “Goldfield’s Syndroom”. Het probleem is dat er geen “Goldfield’s Syndroom” bestaat. Hollywood heeft de naam verzonnen, hoewel deze vorm van korte-termijn geheugenverlies wel degelijk bestaat. Volgens Dr. Catherine Myers van het Memory Disorders Project aan de Rutgers University in New Jersey, worden in de film twee echte syndromen van geheugenverlies door elkaar gehaald.

De eerste is Organische Amnesie (OA). Dit is korte-termijn geheugenverlies als gevolg van hersenletsel. Het meest duidelijke symptoom is snel vergeten. Nieuwe informatie verdwijnt binnen een paar minuten uit het geheugen. Oude herinneringen, zoals die uit de kindertijd, blijven even goed bewaard als bij normale mensen. Bij OA is de hersenbeschadiging blijvend, dus het syndroom ook.

Het tweede is Psychogene Amnesie (soms ook Traumatische Amnesie genoemd) (PA). Dit is het verlies van iemands identiteit en persoonlijke geschiedenis zonder duidelijk hersenletsel. Aangenomen wordt dat PA het gevolg is van psychologische stress (bijvoorbeeld traumatische gebeurtenissen). PA is uiterst zeldzaam. Sommige onderzoekers vragen zich af of het überhaupt wel bestaat, gezien het feit dat sommige patiënten amnesie veinzen om persoonlijke moeilijkheden te vermijden en veel patiënten plotseling al hun vroegere herinneringen terugkrijgen. Sommige patiënten krijgen echter nooit herinneringen uit het verleden terug en moeten een nieuw leven beginnen met een nieuwe identiteit.

Dr Myers wijst erop dat er een derde “algemene klasse van amnesie” is die soms “Limited Retrograde Amnesia” (LRA) wordt genoemd. LRA is een tijdelijk verlies van het vermogen om nieuwe herinneringen op te slaan als gevolg van hersenletsel. Zo kan iemand bij een auto-ongeluk zijn hoofd stoten en herinneringen verliezen aan de paar minuten voor en na het ongeluk. Dit gebeurt vaak bij boksers, voetballers en anderen die contactsporten beoefenen waarbij zij een klap op het hoofd kunnen krijgen. Dr Myers zegt dat LRA niet bijzonder levensbedreigend is, omdat oude herinneringen prima zijn, evenals het vermogen om nieuwe herinneringen te vormen – alleen de beperkte periode is voor altijd verloren.

50 First Dates is een beetje een afwijking van het gebruikelijke Hollywood-motief van jongen ontmoet meisje, jongen verliest meisje, jongen krijgt meisje. In plaats daarvan, jongen ontmoet meisje, meisje verliest geheugen, jongen krijgt meisje. Het kan gebeuren, maar er is geen “Goldfield’s Syndroom”. Dr. Myers voegt daaraan toe: “Als er ooit een Dr. Goldfield heeft bestaan, dan heeft hij zijn syndroom duidelijk niet in de juiste tijdschriften gepubliceerd!”

Stephen Juan, Ph.D. is antropoloog aan de Universiteit van Sydney.

Vond je dit artikel goed? U kunt alle The Odd Body columns hier bekijken.