John Hampden

John Hampden, (geboren 1594, Londen-gestorven 24 juni 1643, Thame, Oxfordshire, Eng.), Engels parlementair leider beroemd door zijn oppositie tegen koning Charles I over scheepsgeld, een episode in de controverses die uiteindelijk leidden tot de Engelse Burgeroorlogen.

Een volle neef van Oliver Cromwell, Hampden werd opgeleid aan de Universiteit van Oxford en de Inner Temple in Londen, en kwam in 1621 in het Lagerhuis. Daar werd hij al snel een specialist in belastingzaken en een goede vriend van Sir John Eliot, een vooraanstaand puriteins criticus van de kroon. In 1627 werd Hampden bijna een jaar gevangen gezet omdat hij weigerde bij te dragen aan een gedwongen lening die door de koning werd geëist. Toen Eliot in 1632 overleed, na drie jaar in de gevangenis te hebben gezeten, was Hampdens slechte gezindheid jegens Charles stevig gevestigd.

Hampden verzette zich uit principe tegen de betaling van scheepsgeld, een heffing die door de koning werd geïnd voor de uitrusting van zijn marine. Alleen het parlement was echter bevoegd om belastingen te heffen en Hampden redeneerde dat, aangezien het parlement alleen bijeen kon komen wanneer het door de koning was bijeengeroepen, Charles in feite de noodzaak om het parlement bijeen te roepen overbodig maakte als hij zelf belastingen kon heffen. De koning beweerde echter dat scheepsgeld een soort belasting was waarvoor volgens het gebruik geen goedkeuring van het Parlement nodig was. In 1635 weigerde Hampden 20 schellingen aan scheepsgeld te betalen en de zaak kwam voor de 12 rechters van het Hof van Exchequer. Hoewel zeven van de rechters Charles in het gelijk stelden en vijf Hampden (1638), kan de krappe meerderheid die de koning kreeg een factor zijn geweest die wijdverbreid verzet tegen de belasting aanmoedigde.

Tijdens het Lange Parlement, dat in november 1640 bijeenkwam, werd Hampden de belangrijkste luitenant van parlementair leider John Pym in een krachtige aanval op het koninklijk beleid, en hij was een van de vijf leden die met succes ontkwamen aan arrestatie door de koning in januari 1642. Na het uitbreken van de burgeroorlog tussen de Parliamentarians en de Royalisten in augustus 1642, diende Hampden als kolonel in de Slag bij Edgehill, Warwickshire (oktober), maar op 18 juni 1643 raakte hij dodelijk gewond in een schermutseling met Royalisten bij Chalgrove Field, nabij Thame.