In 2029 is het moeilijker om sciencefiction te schrijven, omdat we het dan beleven

Foto-illustratie: door Marcus Peabody; bronafbeeldingen Getty

Op 30 oktober verzamelde een groep zingende verpleegsters zich buiten een detentiefaciliteit in San Diego en probeerde griepvaccinatiekits af te leveren aan de grenspatrouillebeambten. Ze werden geweigerd, zoals verwacht. Het Department of Homeland Security had besloten de migrantenfamilies die het gevangen hield niet in te enten. Minstens zes gedetineerde kinderen waren al gestorven. Politici vroegen zich af of detentiecentra wel “concentratiekampen” genoemd mochten worden. Dat gebeurde in de echte wereld. Ondertussen, in de dystopische nabije toekomst verbeeld door de makers van de BBC-HBO-serie Years and Years, legt een populistische demagoog premier van het Verenigd Koninkrijk, gespeeld door Emma Thompson, uit dat “concentratiekampen” gewoon goed zijn. “Laten we naar de woorden kijken,” zegt ze. “Het woord concentratie betekent gewoon een concentratie van iets. Je kunt een kamp volhangen met sinaasappels.” Ze herinnert zich dat veldmaarschalk Kitchener in de Boerenoorlog concentratiekampen heeft uitgevonden en dat de Britten een efficiënte manier hebben gevonden om ze ook weer leeg te krijgen: “Ze lieten gewoon de natuur zijn gang gaan.” Terug in het echte leven, de echte Britse premier, een zwartharige demagoog gespeeld door Boris Johnson, sprak bij de Verenigde Naties en waarschuwde voor “roze-ogige Terminators teruggestuurd uit de toekomst om het menselijk ras te ruimen.”

De werkelijkheid is onvriendelijk geworden voor onze makers van dystopische fictie. Het is het stelen van hun donder. De science-fiction schrijver stelt zich een duistere toekomst voor, en kijkt dan vol afschuw toe hoe de wereld in een nog duisterder toekomst terechtkomt. Zoals William Gibson het tegen me zei: “De tijdgeest waaruit ik noodzakelijkerwijs mijn krabbels maak, is helemaal adamantien geworden.” De verkiezing van Trump verstoorde Gibsons plan voor een vervolg op zijn bijna-toekomst dystopie The Peripheral uit 2014. Hoe moest hij “dit uiterst misselijke moment in de Amerikaanse geschiedenis” verwerken? In het aanstaande Agency loert onze huidige president slechts als een schaduw; het boek bevat een alternatieve-geschiedenis tijdlijn waarin de winnaar van die verkiezingen een vrouw is, competent, met “een volledig functionerend ministerie van Buitenlandse Zaken,” en zelfs dan, dreigt verwoesting.

De apocalyps van 20e-eeuwse sciencefiction was altijd plotseling en explosief: nucleaire vernietiging, asteroïde inslag, wereldwijde pandemie. Nu komt de apocalyps op kleine kattenpootjes en openbaart zich langzaam. In plaats van de Derde Wereldoorlog zijn het nu nativistische bewegingen en religieuze fundamentalisten die, heimelijk aangewakkerd door oligarchen en kleptocraten, samen de liberale democratieën ondermijnen. De rampzalige destabilisatie van het leven op aarde – de branden en overstromingen, verdronken steden en ontheemde vluchtelingen – komt stukje bij beetje, jaar na jaar, steeds een beetje erger. We lijken te kijken naar onze zelfvernietiging op het nieuws.

Ze probeerden ons te waarschuwen, natuurlijk. Margaret Atwood begon haar eerste dystopische fictie, toepasselijk, in 1984. De premisse van The Handmaid’s Tale, de Amerikaanse democratie die plaatsmaakt voor een theocratische dictatuur, “leek – zelfs mij – tamelijk ongehoord,” schreef ze aan het begin van het presidentschap van Trump. Ze had gehoopt dat het “een anti-voorspelling” was. Haar vervolg dit najaar, The Testaments, kijkt wat verder in de toekomst, maar Atwood herinnert ons er steeds aan dat ze niet over onze toekomst schrijft, wanneer ze over deze boeken spreekt. Haar dystopie, zoals elke andere, put uit de geschiedenis om een verhaal te vertellen over het heden. “Het gewenste resultaat van The Handmaid’s Tale zou zijn geweest dat het in de vergetelheid zou raken als een stuk over een bepaalde periode, zodat mijn alarmerende waarschuwingen niet juist zouden blijken te zijn,” vertelde ze de New York Times. “Dat is niet de wending die de geschiedenis heeft genomen.”

Nee. In Pennsylvania deze herfst – ons Pennsylvania, niet Atwood’s Gilead – hebben Republikeinen een wetsvoorstel ingediend om de rituele begrafenis van foetale resten verplicht te stellen, zelfs van een bevruchte eicel die door een miskraam verloren is gegaan. Wat blijft er over voor visionaire kunstenaars als ons vluchtige heden zijn eigen verraderlijke toekomst inhaalt? Niemand wil ruwe Trump-achtige figuren in zijn fictie gaan proppen. “The Trump Dark Age is niet echt dystopisch, hoewel het dat wel had kunnen zijn als het op een intelligentere manier was verbeeld,” zegt Joyce Carol Oates. “Ik zeg het nog maar eens,” twittert Nick Harkaway in Londen, “dystopische schrijvers zijn NIET blij met de ontdekking dat de wereld onze romans aan het verpesten is.” Zijn laatste boek, Gnomon, bracht de bewakingsstaat tot een angstaanjagend uiterste; nu zien hij en anderen, misschien vreemd genoeg, een wending naar optimisme. “Mijn nieuwe boek was moeilijk te schrijven omdat het over hoop gaat,” zegt hij. “Ik probeer te schrijven over iemand die, bijna per ongeluk, de groene scheuten in het puin vindt.” Misschien is de cirkel voor sciencefictionschrijvers rond, om ondanks alles weer te dromen van een rooskleurige toekomst. Ze hebben geen tijd meer, net als de rest van ons.

*Dit artikel verschijnt in het 11 november 2019 nummer van New York Magazine. Abonneer u nu!

• What Life in 2019 Can Tell Us About Life in 2029
• In 2029, It’ll Be Harder to Write Science Fiction Because We’ll Be Living It
• In 2029, I Will Worry About the Wind
• In 2029, zal IRL detailhandel alleen in pretparken leven
• In 2029, zal het Internet ons laten handelen als middeleeuwse boeren
• In 2029, zal AI vooroordelen veel erger maken
• Er zal geen weg terug zijn op gezichtsherkenning