Hoeveel toestanden van materie zijn er?

Gevraagd door: Edward Seymour, Hove

Er zijn er nu wel acht: het aantal neemt toe naarmate de wetenschap voortschrijdt. Schoolkinderen worden onderwezen over drie fysische toestanden: vast, vloeibaar en gas. Een vierde is heet, geladen gas (plasma), dat bestaat uit positief geladen ionen en vrije elektronen.

In 1995 creëerden wetenschappers een nieuwe toestand, ‘Bose-Einstein condensaat’ genaamd, door gas af te koelen tot op enkele graden van het absolute nulpunt (-273°C), op welk punt de moleculaire beweging bijna stopt en de atomen zich massaal gedragen als een enkel atoom. Eerder dit jaar meldden onderzoekers een andere nieuwe toestand voor bepaalde metalen, waarbij atomen tegelijkertijd als vast en vloeibaar bestaan.

Twee andere toestanden zijn ruimte-gerelateerd: ‘quark-gluon plasma’, waaruit het heelal tot enkele milliseconden na de oerknal bestond, en ‘degenerate materie’, een sterk samengeperste toestand die in sterren wordt aangetroffen.

• Waarom ruik ik zowel vaste stoffen als vloeistoffen en gassen?
• Is vuur een vaste stof, een vloeistof of een gas?

Schrijf je in op BBC Science Focus Magazine voor fascinerende nieuwe Q&As elke maand en volg @sciencefocusQA op Twitter voor je dagelijkse dosis leuke weetjes.