Hoeveel cafeïne zit er in een kopje thee?

Door Isabelle Wilkinson

We krijgen vaak de vraag hoeveel cafeïne er in thee zit, maar het antwoord is niet zo rechtlijnig als een specifieke meting. Vier factoren bepalen samen de hoeveelheid cafeïne die door het lichaam wordt opgenomen bij het drinken van thee, en de extra aanwezigheid van natuurlijke aminozuren, zoals L-theanine, betekent dat de cafeïne die vrijkomt in een kopje thee een ander effect op het lichaam heeft dan de overeenkomstige hoeveelheid in een kopje koffie. Hier delen we onze kennis over wat cafeïne is, de factoren die bepalen hoeveel wordt geconsumeerd en hoe we thee kunnen gebruiken als een duurzamere manier om de dag door te komen.

Wat is cafeïne?

Cafeïne is een stimulerend middel dat het hart en het zenuwstelsel activeert en zorgt voor energie, verhoogde alertheid en een verhoogd mentaal en fysiek uithoudingsvermogen. Cafeïne wordt van nature gewonnen uit de bladeren, zaden en vruchten van vele planten, maar het meest voorkomend zijn koffiebonen, cacao en thee. De reden dat cafeïne in deze planten voorkomt, is dat het als een natuurlijk bestrijdingsmiddel werkt en ze beschermt tegen insecten die hun bladeren proberen op te eten.

Wat doet cafeïne met het lichaam?

Nadat cafeïne is ingenomen, wordt het in ongeveer een half uur opgenomen in het bloed en de lichaamsweefsels. Dit verstoort vervolgens de functie van een van de belangrijkste slaapbevorderende moleculen van het lichaam, adenosine, dat ons, wanneer het niet wordt geremd, traag doet voelen door de afgifte van belangrijke hersensignaalmoleculen te vertragen. Cafeïne blokkeert de werking van adenosine, en werkt als zodanig stimulerend.

Hoeveel cafeïne bevat thee?

De vraag hoeveel cafeïne een kopje thee bevat, is niet eenduidig. Het gehalte van elk kopje thee is afhankelijk van verschillende factoren:

• De eigenschappen van het blad

• De hoeveelheid thee die wordt gebruikt

• De temperatuur van het water dat wordt gebruikt om te zetten

• De lengte van het aftreksel

De eigenschappen van het blad

De plaats waar de plant is geteeld, de kwaliteit van de grond, het weer en vele andere factoren spelen een rol bij het cafeïnegehalte van de basis. Zo hebben de jonge knop en het eerste blad van een plant over het algemeen iets meer cafeïne dan bladeren die van het onderste deel van de theestruik zijn geplukt.

Hoeveelheid thee

Hoe meer losse bladthee er per kopje wordt gebruikt, hoe meer cafeïne er in de resulterende likeur zal zitten. Voor zwarte thee bijvoorbeeld zijn de meeste droge blaadjes per kopje nodig – ruwweg 3 gram voor een potje van 200 ml – in tegenstelling tot 2,5 gram voor sommige oolongs of zelfs 2 gram voor een witte thee.

Watertemperatuur

De brouwtemperatuur bepaalt ook de hoeveelheid cafeïne die in het kopje vrijkomt. Een lagere watertemperatuur, bijvoorbeeld 70 graden, zal resulteren in minder cafeïne dan in een kopje thee dat is gezet in water dat net van de kook af is. Dit is misschien waar de mythe vandaan komt dat zwarte thee meer cafeïne bevat dan groene of witte thee, terwijl het in feite niet de theesoort zelf is, maar de zetparameters die van invloed zijn op de hoeveelheid vrijgekomen cafeïne.

Infusietijd

Net als de watertemperatuur is ook de tijdsduur waarin het blad wordt gezet een belangrijke factor. Hoe langer een thee wordt getrokken, hoe meer cafeïne er vrijkomt in de drank, en omgekeerd zal een thee die men slechts 2 minuten laat trekken, een minder cafeïnehoudend kopje opleveren. Er schuilt dus een kern van waarheid in onze roep om een echt sterke kop thee als we ’s morgens dat extra zetje nodig hebben om op gang te komen.