Hoe werkt een echografie?

Heeft u wel eens een echografie laten maken en u afgevraagd hoe dat in zijn werk gaat? Dit is wat u moet weten over de niet-invasieve test die uw arts een duidelijk beeld kan geven van wat er in uw lichaam gebeurt.

Veel mensen associëren echografie met zwangerschap, omdat veel OB/GYN-artsen echografie gebruiken om de baby’s in zwangere vrouwen te onderzoeken. Artsen gebruiken ook echografie om de oorzaak van de pijn, zwelling of andere symptomen van een patiënt te helpen diagnosticeren. Echografie kan artsen helpen de bron van een infectie te vinden, de hand van een arts bij biopsies te leiden, waardevolle informatie te verschaffen bij de diagnose van hartaandoeningen en zelfs de schade na een hartaanval te beoordelen.

Echografie is veilig, niet-invasief en maakt geen gebruik van gevaarlijke straling zoals bij ouderwetse röntgenstralen. De echografieprocedure vereist weinig tot geen voorbereiding en kan op bijna elk moment worden uitgevoerd.

Maar, hoe werkt het echografieapparaat precies?

Hoe echografie werkt

Echografie werkt door geluidsgolven op een voorwerp af te kaatsen en te luisteren of de geluidsgolf terugkeert. Door deze weerkaatsende geluidsgolven te meten kan een beeld worden gevormd van hoe het voorwerp eruit ziet, omdat geluidsgolven die op nabije aspecten van het voorwerp weerkaatsen sneller terugkeren dan geluidsgolven die op verafgelegen kenmerken van het voorwerp weerkaatsen. De verschillende terugkerende geluidsgolven kunnen ook verschillende toonhoogten en richtingen hebben, afhankelijk van of de geluidsgolf weerkaatste op de welving van een inwendig orgaan, de dichtheid van vloeistof of dik weefsel.

Ultrasone beeldvorming maakt gebruik van dezelfde sonarprincipes die worden gebruikt door vleermuizen, schepen en vissers. Echografie in de geneeskunde is gericht op het opsporen van veranderingen in het uiterlijk, de grootte, de vorm of de contouren van organen, weefsels en vaten van patiënten, of wordt gebruikt om tumoren of andere abnormale massa’s op te sporen.

Tijdens een medisch echografisch onderzoek gebruikt de echografist een handheld transducer om zowel geluidsgolven in het lichaam te zenden als de echo’s van de geluidsgolven te ontvangen. Wanneer de technicus de transducer tegen de huid drukt, zendt het apparaat kleine pulsjes van onhoorbare, hoogfrequente geluidsgolven in het lichaam van de patiënt. Deze transducers produceren geluidsgolven met frequenties die ver boven de drempel van het menselijk gehoor liggen (20 kHz en hoger); de meeste transducers die tegenwoordig worden gebruikt, werken met veel hogere frequenties in het megahertz (MHz) bereik.

Deze geluidsgolven kaatsen terug op inwendige organen, weefsels en vloeistoffen om terug te keren naar de transducer, die kleine veranderingen in de toonhoogte en richting van het terugkerende geluid registreert. Een computer meet en toont de kenmerkende golven om een beeld in real time op een monitor te creëren. De technicus legt een of meer frames van de bewegende beelden vast als stilstaande beelden. Technici kunnen ook korte videoloops van de beelden opslaan.

Doppler echografie is een speciale toepassing van de echografie-techniek. Doppler meet de snelheid en richting van bloedcellen terwijl ze door bloedvaten bewegen. Zoals de toonhoogte van het fluitje van een trein verandert wanneer de locomotief passeert, zo verandert de toonhoogte van de weerkaatste geluidsgolven door de beweging van de bloedcellen. Wetenschappers noemen dit het Doppler-effect. Een computer verzamelt en verwerkt de geluiden tot kleurenbeelden en grafieken die de bloedstroom door de bloedvaten weergeven.

Er zijn twee hoofdtypen medische echografie: diagnostische echografie en therapeutische echografie. Diagnostische echografie helpt artsen bij het diagnosticeren van patiënten door beelden te maken van interne vloeistoffen, weefsels en organen. Therapeutische ultrasound maakt gebruik van de kracht van geluidsenergie om in te werken op lichaamsweefsels op een manier die het weefsel wijzigt of vernietigt. Specialisten op het gebied van echografie gebruiken therapeutische echografie om weefsel te verplaatsen of te duwen, weefsel te verhitten, bloedstolsels op te lossen of geneesmiddelen toe te dienen op specifieke plaatsen in het lichaam van een patiënt. Echografieprofessionals kunnen ook therapeutische ultrasone geluiden met stralen van zeer hoge intensiteit gebruiken om zieke of abnormale weefsels, zoals tumoren, te vernietigen zonder dat een operatie nodig is.

Geschiedenis van echografie

Hoewel echografie vandaag de dag een geavanceerde medische technologie is, gaan de wortels ervan helemaal terug tot 1794, toen de fysioloog Lazzaro Spallanzani als eerste echolocatie bij vleermuizen bestudeerde. Deze echolocatie, het gebruik van geluidsgolven om voorwerpen te lokaliseren, vormt de basis van de echofysica.

In 1877 ontdekken de broers Jacques en Pierre Currie piëzo-elektriciteit, waarbij zij sondes gebruiken om geluidsgolven uit te zenden en te ontvangen. In 1915 inspireerde het zinken van de Titanic de natuurkundige Paul Langevin tot het uitvinden van een apparaat dat voorwerpen op de bodem van de zee kon detecteren. Hij vond uiteindelijk de hydrofoon uit, die nu wordt erkend als ’s werelds transducer.

Dokters begonnen ultrageluid, ook bekend als sonografie, te gebruiken als een vorm van fysiotherapie in de jaren 1920 tot de jaren 1940. Neuroloog Karl Dussik begon in 1942 met het gebruik van ultrageluid voor medische diagnose in de hoop hersentumoren op te sporen. Artsen begonnen daarna ultrasound te gebruiken voor een breed scala van toepassingen, zoals het opsporen van galstenen en borsttumoren.

Ze begonnen ultrasound te gebruiken in OB/GYN, cardiologie, en andere gebieden gedurende de volgende decennia. Andere vorderingen omvatten handheld transducers, Doppler, driedimensionale (3D) beeldvorming, en gebruik tijdens andere procedures.

De hedendaagse ultrasone technologie is veilig, effectief en zeer nuttig bij de diagnose en behandeling van vele ziekten. Voor meer informatie over hoe echografie werkt, praat met uw echografieprofessional.