Hoe vaak moeten we douchen? Veel minder vaak dan je denkt

Uit eerder onderzoek van Energy Australia bleek dat 29 procent van ons twee keer per dag onder de douche stapt, terwijl 9 procent drie keer per dag doucht. Vergelijk dat eens met de douche-schuwe Chinezen: 50 procent zegt zich twee keer per week te wassen, terwijl in Zweden minder dan 50 procent van de vrouwen de moeite neemt om zich dagelijks te wassen.

Doordat het dagelijkse hygiëneritueel in Down Under cultureel is verankerd, hebben mensen die een douche overslaan de neiging om hun ‘vieze’ geheimpje voor zichzelf te houden. Maar volgens sommige deskundigen hebben degenen die minder douchen het bij het rechte eind als het om onze gezondheid gaat.

Een hete dagelijkse douche kan je huid beschadigen, waarschuwt Associate Professor Stephen Shumack, voorzitter van het Australasian College of Dermatologists.

“Overmatig wassen veroorzaakt ‘ontvetting’ van de huid – waardoor de natuurlijke lichaamsoliën die we produceren om de huidcellen te beschermen, verdwijnen. Dit kan de huidcellen beschadigen, waardoor ze doorlaatbaarder worden voor bacteriën of virussen, met als gevolg jeuk, droogheid, schilfering en verergering van aandoeningen als eczeem.”

Het is een soortgelijk concept als de beschadiging van de haarschacht die optreedt bij gespleten haarpunten – ook een gevolg van te veel wassen of bleken, legt hij uit.

De temperatuur van het water en te veel schuimen is het grootste probleem. Te lang onder de douche staan is ook niet goed.

“De analogie die ik gebruik is dat als je wat plantaardige olie op je aanrechtblad morst, een doek gedrenkt in koud water het er niet afkrijgt,” legt Shumack uit. “Een doek gedrenkt in heet water wel.”

Beschermende olie is niet het enige dat door onze obsessie voor reinheid wordt vernietigd. Onderzoek toont aan dat, net als de darmen, onze huid een ecosysteem is van miljarden bacteriën, virussen en schimmels. Deze bewoners moeten in balans zijn voor onze gezondheid.

“Als je te veel doucht, verander je de natuurlijke verdeling van goede bacteriën op de huid,” onthult Shumack. “

Toenemend onderzoek ontdekt dat een onevenwicht in de huidflora een rol kan spelen bij veel gezondheidsaandoeningen, waaronder acne en allergieën zoals astma.

Hoe vaak moeten we eigenlijk douchen?

Alleen als het echt nodig is, volgens Shumack. “Een zittend persoon kan wegkomen met één, twee of drie keer per week douchen, vooral in de winter. Het varieert van je huidtype en wat je aan het doen bent.” Als je bezweet en vies bent, heb je een douche nodig, terwijl degenen met een gevoelige huid – ouderen en baby’s – minder douchetijd nodig hebben.

De dagelijkse douche is een modern fenomeen, informeert Shumack. “Het is pas in de laatste vijftig tot zestig jaar (sinds de komst van badkamers met douches) dat het idee van een dagelijkse douche gemeengoed is geworden. De druk om dat te doen is eigenlijk eerder sociale druk dan werkelijke behoefte. Het is populair geworden vanwege de sociale behoefte om lekker te ruiken. Maar het zijn alleen de klieren in je oksel en liezen die lichaamsgeur produceren. Ze zitten niet over het hele lichaam.”

Shumack adviseert een douche van een of twee minuten in lauw water, met de nadruk op de oksels, liezen en alle gebieden die bedekt zijn met vuil. Zeep is prima, zegt hij, maar niet essentieel, terwijl, naar zijn mening, “de meeste zeepvervangers waarschijnlijk eerder marketingoefeningen zijn dan noodzakelijk.”

Greg Goodman, hoofdchirurg bij de Skin & Cancer Foundation Victoria, en professor aan de Monash University, is het daar niet mee eens.

“Zeep is alkalisch en heeft de neiging om de huidbarrière op te lossen. Het huidoppervlak is bedoeld om vrij zuur te zijn en goede bacteriën houden van een zure huidomgeving. Brandschoon is niet gezond.” Goodman pleit voor het gebruik van zeepvrije reinigingsmiddelen. Hoewel hij het met Shumack eens is dat drie minuten onder de douche voldoende is, is Goodman voorstander van dagelijks douchen, mits het lauw is.

“Het is belangrijk om je te ontdoen van de sporen van dagelijkse slijtage, slijm en vuil en vervuiling – je lichaam probeert dat toch al te doen.” Handen wassen is vooral belangrijk in het griepseizoen om de verspreiding van infecties te voorkomen.

Het water van onze douche is echter nauwelijks zuiver, mogelijk beladen met fluoride, chloor, zware metalen, pesticiden en chemicaliën, volgens Nicole Bijlsma, bouwbioloog, natuurgeneeskundige en auteur van Healthy Home, Healthy Family.

Zij pleit voor het vermijden van bubbelbaden en parfums, schuimmiddelen en detergenten zoals laurylsulfaat in bodywash en vloeibare zeep. Deze kunnen de huid irriteren en uitdrogen.

Een controversiële hypothese van Dr. John Cannell, oprichter van de Vitamin D Council in de Verenigde Staten, is dat het dagelijks douchen zou kunnen bijdragen aan een verlaging van het vitamine D-gehalte. De theorie is dat vitamine D3, dat aan de oppervlakte van de huid wordt gevormd als reactie op zonlicht, niet onmiddellijk in de bloedbaan wordt opgenomen. Regelmatig douchen zou het afspoelen voordat het lichaam de kans krijgt het op te nemen.

Nog steeds niet overtuigd? “God heeft ons geen grotten met warm stromend water gegeven,” herinnert Shumack zich.