Hoe een datingapp een generatie Chinezen uit de kast hielp

In 2008 was het aantal internetgebruikers in China honderd keer zo groot geworden sinds Geng Danlan oprichtte. Om aan de snel groeiende vraag te voldoen, nam hij vijf andere teamleden in dienst en runde hij de website vanuit een gehuurd appartement en werkte hij de hele nacht door. Uiteindelijk breidde hij uit naar Beijing en hield dit dubbelleven vol – pendelend tussen de rol van hetero Qinhuangdao agent, gelukkig getrouwd en gerespecteerd door zijn collega’s, en homoseksuele Beijing ondernemer – tot 2012. Een vriend van Geng vroeg of hij een documentaire over Danlan kon maken voor Sohu, een Chinese sociale mediasite. Geng stemde toe, in de veronderstelling dat de video een relatief klein publiek zou hebben. Dat was niet het geval. Kort na de publicatie kreeg Geng een telefoontje van zijn politiebureau, waarin werd geëist dat hij naar zijn post zou terugkeren. Zijn bazen stelden hem voor een ultimatum: de website sluiten of zijn baan opzeggen en vertrekken. Die dag diende hij zijn ontslag in, samen met het uniform dat hij sinds zijn 16e had gedragen. Hij werd te schande gemaakt – afgewezen door zijn collega’s, afgekeurd door zijn ouders – en zijn huwelijk werd ontbonden. Maar hij was er eindelijk voor uitgekomen.

Private ondernemingen in China moeten door het officiële overheidsapparaat navigeren zonder direct de confrontatie aan te gaan, opererend volgens een reeks regels die even ondoorzichtig zijn als dat ze grillig worden toegepast. Cruciaal voor het succes van Blued was het vermogen om zijn agenda af te stemmen op de belangen van de overheid. Toen Geng in Beijing aankwam, zag hij dat overheidsingrijpen faalde in China’s groeiende H.I.V. epidemie. (Naar schatting 780.000 Chinezen zouden tegen het einde van 2011 H.I.V. oplopen, waarbij homoseksuele overdracht verantwoordelijk is voor bijna een vijfde van de infecties). Geng nam contact op met het Chinese Centrum voor Ziektebeheersing en Preventie om de diensten van Danlan aan te bieden in de openbare gezondheidszorg, waardoor het eerste partnerschap van het bedrijf met de overheid in 2009 werd veiliggesteld.

Vandaag de dag runt Blued H.I.V.-testkantoren met het C.D.C. in Beijing en een online databank die gebruikers verbindt met andere testcentra in het hele land. Deze alliantie met de overheid gaf het bedrijf legitimiteit in de ogen van het publiek en potentiële investeerders. In november 2012 nodigde het C.D.C. Danlan uit om deel te nemen aan een conferentie op Wereldaidsdag onder leiding van een hooggeplaatste ambtenaar, Li Keqiang, nu tweede in bevel van president Xi Jinping. “Gegroet, Premier, ik beheer een homowebsite,” zei Geng Le tegen Li terwijl hij hem de hand schudde. De handdruk – vastgelegd op een foto, wijd verspreid in de media en later opgehangen bij de ingang van het hoofdkantoor van Blue City – veranderde het lot van het bedrijf. Het was de stempel van goedkeuring van de partij, en dat leek de basis te leggen voor de snelle groei van het bedrijf.

Danlan introduceerde de Blued-app in 2012, een paar jaar voordat de regering een nationaal beleid introduceerde om zijn tech-economie te stimuleren. Het bedrijf, dat ooit in leven werd gehouden door donaties van 50 tot 500 yuan, ontving zijn eerste angel-investering van ruwweg $ 480.000 in 2013. Daarna haalde het een Serie A-investering van $ 1,6 miljoen op onder leiding van de durfkapitaalfirma Crystal Stream en in 2014 haalde het nog eens $ 30 miljoen op bij een andere durfkapitaalfirma, DCM. “We wisten dat sociale netwerksites zouden worden geverticaliseerd, en dat er niches zouden komen,” zegt David Chao, een DCM-oprichter en general partner. “In China zouden zelfs niches enorm zijn.” In de afgelopen jaren, na het monopoliseren van de homo-dating app markt in China, heeft Blued uitgebreid naar Mexico, Brazilië en India. Bloomberg News heeft voorspellingen van insiders geciteerd dat als het bedrijf naar de beurs zou gaan, wat het in 2019 zou overwegen, het zou kunnen worden gewaardeerd op maar liefst $ 1 miljard.

Er is een gezegde in China dat “het dienen van de renmin” (het volk) een achterstand heeft opgelopen ten opzichte van “het dienen van de renminbi” (de yuan). Geng’s businessmodel is blijkbaar gebaseerd op de overtuiging dat het dienen van de renminbi het dienen van het volk is. Door eerst de waarde van Gay China op de markt te bewijzen, zo luidt het argument, zal de publieke perceptie veranderen en de weg vrijmaken voor meer aanvaarding en vrijheden. Maar volgens Wang Shuaishuai, een docent aan de Universiteit van Amsterdam die onderzoek doet naar digitale gay-dating communities in China, zou deze strategie wel eens beperkt kunnen blijken. Hoewel sociale netwerk apps zoals Blued gemeenschappen hebben kunnen vormen, zijn ze gesloten, geen publieke forums waar Chinezen bewegingen voor hun politieke rechten kunnen opbouwen. “Het probleem met homo zijn in China is dat zolang je je seksuele geaardheid privé houdt, je in orde bent,” zegt Wang. “Maar je kunt geen publiek respect en erkenning krijgen.” Als er een L.G.B.T.Q. website zou zijn met als belangrijkste doel het bespreken van L.G.B.T.Q. activisme, zou deze binnen een week verdwenen zijn, volgens Dan Zhou, een openlijk homoseksuele Chinese advocaat die gespecialiseerd is in homorechten. “Elke dag kan iemand je website sluiten zonder voorafgaande kennisgeving,” zegt Zhou.

Blued heeft een content-moderatie team dat de klok rond werkt, om ervoor te zorgen dat alle inhoud volgens het boekje is. “Op de Chinese app zijn de regels heel eenvoudig. Als je een beetje huid laat zien, ben je weg,” zegt Charles Fournier, een voormalig productmanager voor Blued. De censuurrichtlijnen van het bedrijf, die voortdurend worden bijgewerkt, hebben onlangs afbeeldingen verboden waarop korte broeken worden afgebeeld die tot boven de knieën zijn afgesneden.

Duan Shuai kwam twee jaar geleden uit de kast tegenover zijn ouders, op 30-jarige leeftijd. Het was Chinees Nieuwjaar en zijn moeder vroeg voor de zoveelste keer wanneer hij een vrouw mee naar huis zou nemen. Toen hij haar de waarheid vertelde, huilde ze en vroeg hem te vertrekken en nooit meer terug te komen. Hij voelde zich zowel verdrietig als vrij – kapot dat hij zijn familie had teleurgesteld, maar opgelucht dat hij eindelijk de woorden had gesproken. “Voor veel Chinezen duurt het lang om uit de kast te komen,” zegt Duan. “De meeste mensen komen niet zomaar uit de kast, zoals in Amerikaanse films, en kondigen op een plotselinge, dramatische manier aan dat ze homo zijn. Ze piekeren er vaak jaren over, verzamelen veel informatie en leggen die bij het nachtkastje van hun ouders, in de hoop dat die het op een dag zullen beginnen te begrijpen.”