Het Echinoblog

Deze week: leuke oude etymologische mysteries!!! Vergeet de ware betekenis van Kerstmis, Wat is de ware betekenis van de Lantaarn van Aristoteles?
Gebaseerd op een recent artikel (Cahiers de Biologie Marine 49: 299-302) van Eleni Voultsiadou en Chariton Chintiroglou van de Aristoteles Universiteit in Thessaloniki, Griekenland hebben we een nieuw perspectief op de wortels van het speciale kaakapparaat gevonden bij zee-egels (zie hieronder).
Een mooi overzicht van zee-egels en de Lantaarn van Aristoteles is te vinden op Daily Kos.
Zo. Allemaal op de hoogte? Aristoteles lantaarn. check. Zee-egel kaak. check. Geweldig!
Wat is het volgende?
Het “achtergrondverhaal” over dit bouwwerk verwijst natuurlijk naar de beroemde Griekse wetenschapper/filosoof Aristoteles die dit bouwwerk op een bepaald moment blijkbaar als een “lantaarn” beschreef.

Op het eerste gezicht lijkt dit redelijk genoeg en genoeg historici hebben het verhaal in de loop der jaren schijnbaar geverifieerd…. (of toch niet?)

Maar wat als Aristoteles in werkelijkheid NIET bedoelde dat de JAW de “lantaarn” was?”????
WAT ALS Aristoteles’ lantaarn nu eens werkelijk verwees naar het GEHELE LICHAAM (d.w.z. de test)? En wat ons al die tijd is geleerd was eigenlijk verkeerd (of fout)?

Blijkbaar waren er enkele historische onduidelijkheden geweest met de oorspronkelijke vertaling. Uit Aristoteles’ oorspronkelijke Geschiedenis van de dieren als zodanig (vetgedrukt is van mij):

De mond (of het lichaam) van de zee-egel is wat betreft zijn begin en einde continu, maar wat betreft zijn oppervlakkige verschijning is hij niet continu, maar vergelijkbaar met een lantaarn die geen omringende huid heeft.

Dit kleine gedeelte is blijkbaar om verschillende redenen problematisch:

• het is onduidelijk of de tekst verwijst naar stoma, d.w.z. kaakapparaat of soma, d.w.z, lichaam (vandaar dat de aandacht wordt gevestigd op de mond versus het lichaam)
• de zinsnede “omringende huid” en de vermelding van continuïteit.

Hoewel verschillende geleerden zich sindsdien hebben beziggehouden met een historische studie van de etymologische wortels van Aristoteles’ Lantaarn (van wie de meesten tevreden leken te zijn met de “lantaarn” als vertaling), was er nog geen echt archeologisch bewijs geleverd voor deze kwestie.

(Een oude “lamp” p.s. voor paleontologiestudenten? Hier komt de uitdrukking “lamp shell” voor brachiopode vandaan!)

De geleerden van Voultsiadou & Chintiroglou hebben ontdekt dat oude Griekse lampen (circa 5e tot 9e eeuw v. Chr.) (d.w.z. de lichtbron, gewoonlijk kaars of olielamp) in lantaarns werden geplaatst, die gewoonlijk van doorschijnende huiden waren of van geperforeerd keramiek of brons, om de lichtbron tegen de wind te beschermen. Zo werd voorkomen dat de lantaarns zouden uitwaaien.

Dus, een ACTUELE lantaarn uit de tijd van Aristoteles ziet er als volgt uit (vergeet niet dat de lamp of lichtbron binnenin zit):

(Een Vergina lantaarn uit het graf van Koning Philip II, gedateerd uit de 4e eeuw v. Chr. in Noord Griekenland)

Nu, vergelijk en contrast met de MODERNE versie van een lantaarn! (met een “lamp” erin)

(Ik wou dat ik hier een grapje over maakte – maar is het niet geweldig?)

Ze gaan verder met uiteen te zetten hoe alle bijkomende ongerijmdheden van de oorspronkelijke passage kunnen worden verklaard op basis van de veronderstelling dat Aristoteles de proef met de zee-egel vergeleek met een bronzen lantaarn, waarmee hij een onderscheid maakte met die lantaarns uit de oudheid die van huid of ander zacht materiaal waren gemaakt.
Zo stellen zij voor dat de “proef van de zee-egel en NIET het kaakapparaat ‘Aristoteles’ lantaarn’ moet worden genoemd.”