Heeft de Grote Depressie honderd jaar geduurd?
De omvang van de wereldwijde marktcrash van vorige week in de nasleep van de uitbraak van het coronavirus was zo groot, dat het spookbeeld van de Wall Street-routing van 1929 en de daaropvolgende Grote Depressie van de jaren dertig is opgeroepen. Vergelijkingen lijken niet langer denkbeeldig.
Het falen van de VS en het VK om in actie te komen met een breed scala van bestrijdingsmaatregelen – ondanks de lessen van de trage reactie van Italië op de verspreiding van Covid-19 – heeft de vrees doen toenemen dat een aanhoudende, tijdperkgebonden neergang op de loer ligt.
En een depressie zou een bijna exacte herhaling betekenen van dezelfde periode honderd jaar geleden, toen een diep verdeelde samenleving en stijgende beurzen tijdens de jaren 1920 plaats maakten voor een martelachtig langzame terugkeer naar economische gezondheid tijdens de jaren 1930 in de nasleep van de beurscrash van 1929.
Op dezelfde manier zou het derde decennium van de 21e eeuw nog eens 10 jaar kunnen toevoegen aan de depressie die volgde op de financiële crash van 2008.
Het kostte Franklin D Roosevelt’s enorme injectie van overheidsmiddelen onder de vlag van een New Deal om de Amerikaanse economie vanaf 1933 weer te laten groeien. Drie jaar lang groeide de economie, totdat de Amerikaanse centrale bank in 1937 ingreep en haar fout van slechts een paar jaar daarvoor herhaalde door de rentetarieven te verhogen en een nieuwe recessie te veroorzaken.
Op 5 maart schreven analisten van Citigroup dat de tekenen er grimmig uitzagen. “De V-vormige hersteltheorie is aanzienlijk uitgedaagd, nu beleggers terecht het idee van een veel langduriger herstel in overweging nemen.”
Geplaagd door een gebrek aan informatie over de verspreiding van het virus en de struikelende besluiteloosheid van veel regeringen, kelderden de aandelenmarkten voor een vierde week naar nieuwe dieptepunten.
In de VS tuimelde de S&P 500-index van topaandelen van Amerikaanse bedrijven terug naar een niveau dat niet meer is gezien sinds voordat Donald Trump het presidentschap verkreeg. Tegen het midden van vorige week was de andere bellwether van het Amerikaanse beleggerssentiment, het Dow Jones industrial average, 30% gedaald ten opzichte van zijn piek.
Tot overmaat van ramp weigerde Trump een handelsoorlog met Peking op te geven die importtarieven heeft gehandhaafd op miljarden dollars aan Chinese goederen. Met een groot deel van de Chinese en Amerikaanse productie die te lijden had onder een ineenstorting van de productie, leek het de perfecte tijd voor Washington om een strijd opzij te zetten die een wereldwijd herstel in 2017 al had vertraagd tot een crawl in 2019.
In heel Wall Street werden voorspellingen van een V-vormig herstel – een die betekent dat tegen het einde van het jaar een opleving van de economische activiteit door de herfst het grootste deel van de verloren productie in de lente en de zomer heeft uitgewist – gedumpt ten gunste van een L-vormig herstel van lage groei tot in de middelste verte.
“Het is absoluut duidelijk voor elke belegger,” gingen de Citigroup-analisten verder, “dat de groeiconsensus voor 2019 niet zal uitkomen.”
Uit een enquête onder vooraanstaande academische economische deskundigen in heel Europa bleek dat een meerderheid gelooft dat een grote recessie een waarschijnlijk gevolg is van de coronaviruspandemie, ongeacht het dodental.
Een van de belangrijkste redenen voor hun sombere vooruitzichten, en voor het feit dat veel respondenten aangaven te geloven dat de recessie zou uitmonden in een lange depressie, was hun met de ogen rollebollende beoordeling van de Europese ministeries van Financiën en hoe effectief deze kunnen zijn in een crisis. Tweederde vertelde onderzoekers van de Universiteit van Chicago dat het “zeer twijfelachtig” is dat de ministeries van Financiën effectief zouden reageren op de potentiële schade van Covid-19.
Op vrijdag stelde Rishi Sunak extra maatregelen vast om bedrijven te beschermen tegen faillissementen en huishoudens tegen dramatische inkomensdalingen. Het was de derde poging van de kanselier om de vrees weg te nemen dat het VK in een recessie zou terechtkomen waaruit het jaren zou kunnen duren om die te boven te komen.
Wijd gezien als een manier om de inkomensgarantieregelingen van de Scandinavische landen en Oostenrijk te evenaren, volgde Sunak’s plan op waarschuwingen van de TUC en bedrijfsgroepen dat zijn eerste twee pogingen te kort waren geschoten, waardoor honderden bedrijven werknemers zouden ontslaan of failliet zouden gaan.
Er zijn nog steeds economische voorspellers die een snelle terugkeer naar gezondheid en een V-vormig herstel voorspellen.
In de afgelopen dagen heeft Oxford Economics voor het VK een diepere recessie voorspeld dan zelfs een week geleden nog werd geraamd, waarbij de centrale prognose van nulgroei aan het eind van het jaar is bijgesteld tot een daling van 1,4%.
Tussen krijgt de wereldeconomie een downgrade van 2.Dat zou het op een na zwakste jaar voor de wereldeconomie zijn in bijna 50 jaar vergelijkbare gegevens, met alleen 2009, toen de wereldwijde financiële crisis in volle hevigheid woedde, als slechtste jaar”, aldus Sunak.
Het adviesbureau verwacht echter nog steeds een sterke opleving van het bbp halverwege volgend jaar. Met de laatste maatregelen van Sunak op hun plaats, – en wat net zo belangrijk is, ze werken goed – zou het VK in 2021 kunnen terugkeren met een groei van 3,7%.
Dario Perkins, hoofd macro-economie bij TS Lombard, zegt dat hoe langer de stop/start-reacties op het virus aanhouden, van sociale distantie tot sluiting van scholen en cafés, hoe langer het herstel waarschijnlijk zal duren.
“Maar regeringen zullen een massale fiscale reactie moeten geven. We hebben al 10 jaar van lage groei achter de rug. Het zal volstrekt onaanvaardbaar zijn om nog eens 10 jaar te hebben. We dachten dat de geldkraan open zou gaan als reactie op de klimaatnoodsituatie. Nu zal het moeten gebeuren om de economische gevolgen van het virus aan te pakken en de planeet te redden”, zei hij.
Dat betekent dat een herhaling van de jaren dertig, toen de Amerikaanse economie er tot 1939 over deed om het BBP-niveau van de jaren twintig te bereiken, kan worden voorkomen door een dubbele geldstroom van centrale banken en regeringen in de komende paar jaar.
John Llewellyn, een voormalig hoofdeconoom bij de OESO, die nu zijn eigen adviesbureau runt, is sceptisch dat regeringen de wil hebben om samen te werken om de groei te stimuleren en tegelijkertijd de klimaatverandering aan te pakken. Hij vreest dat populistische bewegingen veel nationale overheden zullen dwingen zich verder terug te trekken achter protectionistische handelsbarrières, waardoor de wereldeconomie veroordeeld zal worden tot nog meer jaren van lage groei.
Tommaso Valletti, hoofd van het departement economie en overheidsbeleid aan de Imperial College Business School, zei: “Als we kijken naar de afgelopen twee eeuwen, hadden we veel recessies, maar slechts één depressie – in 1929 – die bijna een decennium duurde. Dus we hebben echt een zeer beperkte steekproefgrootte om uit de geschiedenis te putten.
“En de Grote Depressie gebeurde met een perfecte storm van slechte gebeurtenissen, waaronder een verkrapping van het monetaire beleid van de Amerikaanse centrale bank. We hebben geleerd hoe we de economie kunnen ondersteunen, en ik stel vast dat de centrale banken nu het juiste doen, met een expansief monetair beleid. Ik blijf optimistisch dat we een herhaling van de Grote Depressie zullen vermijden: toch zullen er enorme economische en sociale kosten zijn en een economische herstructurering op langere termijn.”
Terwijl de centrale banken de lessen van de krach van 1929 hebben geleerd, is het nog maar de vraag of de regeringen de les van de afgelopen 10 jaar hebben geleerd en de bezuinigingen achter zich hebben gelaten.
Toen en nu
De Grote Depressie
– Tegen 1933, toen de Grote Depressie haar dieptepunt bereikte, waren zo’n 15 miljoen Amerikanen (20% van de bevolking) werkloos en was bijna de helft van de banken in het land failliet gegaan.
– Tegen 1931 was de industriële productie met de helft gedaald, wat de regering van president Herbert Hoover ertoe aanzette om falende banken en andere instellingen staatsleningen aan te bieden, zodat ze leningen konden verstrekken aan bedrijven, die dan personeel in dienst zouden houden. Dit werd algemeen als een flop beschouwd.
– De New Deal van president Franklin D Roosevelt leidde tot drie jaar gemiddelde groei van 3% vanaf 1933. Hieraan kwam in 1937 een einde toen de Federal Reserve de rentetarieven verhoogde, waardoor de economie weer in een recessie belandde.
De uitbraak van het coronavirus in 2020
– De aanvragen voor werklozen stegen vorige week tot 281.000 – een sprong van 70.000 ten opzichte van de week ervoor.
– Analisten van Goldman Sachs voorspellen dat de wekelijkse claims zullen stijgen tot 2,25 miljoen tegen deze donderdag wanneer de volgende cijfers worden gepubliceerd.
– Rivaliserende prognoses voor april variëren van 500.000 tot 5 miljoen.
– De ergste maand voor banenverlies tijdens de financiële crisis was 800.000 in maart 2009.
– Economen schatten dat alleen al in de vrijetijds- en horecasector ongeveer 14 miljoen banen op de tocht staan door de verplichte sluitingen.
{{topLeft}}
{{bottomLeft}}
{{topRight}}
{{bottomRight}}
{{/goalExceededMarkerPercentage}}
{{/ticker}}
{{heading}}
{{#paragraphs}}
{{.}}
{{/paragrafen}{highlightedText}}
- Delen op Facebook
- Delen op Twitter
- Delen via E-mail
- Delen op LinkedIn
- Delen op Pinterest
- Delen op WhatsApp
- Delen op Messenger
Leave a Reply