Gulden getal (tijd)

Een gulden getal (soms met hoofdletter) is een getal dat aan elk jaar in een reeks wordt toegekend en dat wordt gebruikt om de data aan te geven van alle calendrische nieuwe manen voor elk jaar in een 19-jarige Metonische cyclus. Zij worden gebruikt in computus (de berekening van de datum van Pasen) en ook in Punische kalenders. Het gulden getal van elk Juliaans of Gregoriaans kalenderjaar kan worden berekend door het jaar te delen door 19, de rest te nemen en 1 toe te voegen. (In de wiskunde kan dit worden uitgedrukt als (jaartal modulo 19) + 1.)

Maand januari uit Calendarium Parisiense (vierde kwart van de 14e eeuw). De gulden getallen, in de meest linkse kolom, geven de datum van de nieuwe maan aan voor elk jaar in de 19-jarige cyclus

Bij voorbeeld, 2021 gedeeld door 19 geeft 106, rest 7. 1 optellen bij de rest geeft een gulden getal van 8.

Het gulden getal, zoals het later werd genoemd, komt voor het eerst voor in een kalender samengesteld door Abbo van Fleury rond het jaar 1000. Rond 1162 noemde een zekere Meester Willem dit getal het gulden getal “omdat het kostbaarder is dan de andere getallen”. De term gulden getal werd wijd en zijd bekend en gebruikt, mede door het computistische gedicht Massa Compoti geschreven door Alexander de Villa Dei rond 1200.