Glycoside

Glycoside, een van de vele in de natuur voorkomende stoffen waarin een koolhydraatgedeelte, bestaande uit een of meer suikers of een ureumzuur (d.w.z. een suikerzuur), gecombineerd is met een hydroxideverbinding. De hydroxyverbinding, gewoonlijk een niet-suiker entiteit (aglycon), zoals een derivaat van fenol of een alcohol, kan ook een ander koolhydraat zijn, zoals in cellulose, glycogeen, of zetmeel, die bestaan uit vele glucose-eenheden.

Veel glycosiden komen voor in planten, vaak als bloem- en vruchtpigmenten; bijvoorbeeld anthocyaninen.

Verschillende geneesmiddelen, specerijen en kleurstoffen van planten komen voor als glycosiden; van grote waarde zijn de hartstimulerende glycosiden van Digitalis en Strophanthus, leden van een groep die bekend staat als cardiale glycosiden. Verscheidene antibiotica zijn glycosiden (b.v. streptomycine). Saponinen, wijd verspreid in planten, zijn glycosiden die de oppervlaktespanning van water verlagen; saponine-oplossingen zijn gebruikt als reinigingsmiddelen.

Glycosiden afgeleid van glucuronzuur (het uronzuur van glucose) en steroïden zijn bestanddelen van normale dierlijke urine. Verbindingen (nucleosiden) die zijn afgeleid van de gedeeltelijke afbraak van nucleïnezuren zijn ook glycosiden.