Geleide antitankraket

Geleide antitankraket, raket voor de middellange of lange afstand die primair tot doel heeft tanks en andere pantservoertuigen te vernietigen.

Er worden verschillende raketten ingezet tegen pantservoertuigen, maar de meest geavanceerde zijn antitank geleide projectielen (ATGM), die naar een doel kunnen worden gericht met verschillende geleidingssystemen, waaronder lasergeleiding, televisiecamera’s of draadgeleiding. ATGM’s kunnen worden gelanceerd vanuit vliegtuigen of landvoertuigen of door de infanterie. De meest compacte systemen zijn klein genoeg om door één enkele soldaat te worden gedragen en bediend, en geavanceerde modellen, zoals de Amerikaanse Javelin, zijn “fire and forget”-raketten, hetgeen betekent dat zodra de ATGM is gelanceerd, deze zichzelf naar het doel richt door gebruik te maken van digitale beeldvorming. Een ATGM kan ook worden gebruikt tegen versterkte posities of tegen vliegtuigen met lage snelheid.

De eerste ATGM’s werden ontwikkeld aan het eind van de jaren vijftig en het begin van de jaren zestig. Zij maakten gebruik van manuele geleidingssystemen waarbij de operator de raket met behulp van een joystick of een soortgelijk besturingsapparaat naar het doel moest sturen. Voorbeelden zijn de Britse Vigilant-raket en de Sovjet Sagger, een van de meest geproduceerde van alle ATGM’s. Een nadeel van dergelijke wapens was de uitgebreide opleiding die nodig was om ze te bedienen; een ander nadeel was dat de wapenbemanning gedwongen was in de vuurpositie te blijven – mogelijk blootgesteld aan gevaar – totdat de raket zijn doel had getroffen. Halverwege de jaren zestig werd het gebruik van ATGM’s bemoeilijkt door halfautomatische geleidingssystemen, waarbij de bediener alleen het vizier op het doel hoefde gericht te houden terwijl de raket in de lucht was. De geleiding gebeurde via draad, radio of laser. Veel wapens van dit type, zoals de Amerikaanse TOW-raket, de Chinese Hongjian-8, en de Russische Kornet, bleven tot in de 21e eeuw in dienst.

De fire-and-forget-technologie van geavanceerde ATGM’s, zoals de Amerikaanse Javelin en de Israëlische Spike, stelt een soldaat in staat het doel te selecteren door middel van een optische of infrarode kijker die aan de lanceerbuis van de raket is bevestigd. Eenmaal afgevuurd vliegt de raket naar het doel zonder verdere actie van de bediener. In het geval van de Javelin wordt dit bereikt door een camera in de neus van de raket die nieuwe beelden van het doelwit neemt en deze vergelijkt met wat in het geheugen is opgeslagen. Geavanceerde lucht-grondraketten voor gebruik tegen tanks zijn ook uitgerust met een “fire-and-forget”-geleidingssysteem. De meeste nieuwe ATGM’s vliegen met hoge bogen en zijn in staat hun doelen van bovenaf aan te vallen, detectie te vermijden en de bewapening op het zwakste punt te doorboren.