Gastritis

Wat zijn de symptomen van gastritis?

Veel mensen met gastritis hebben geen symptomen. Gastritis kan echter indigestie (dyspepsie) veroorzaken. Zie de aparte folder Indigestie (dyspepsie).

Gastritis kan plotseling beginnen (acuut) of zich langzaam ontwikkelen en lange tijd aanhouden (chronisch).

Pijn in uw bovenbuik (abdomen) net onder het borstbeen (sternum) is het meest voorkomende symptoom. Het komt en gaat meestal weer over. Het kan minder worden als u maagzuurremmende tabletten neemt. Soms verergert voedsel de pijn. De pijn kan u ook uit uw slaap wekken.

Andere verschijnselen die kunnen optreden zijn:

• Verlies van eetlust.
• Bloeden.
• Retteren.
• Ziek voelen (misselijkheid).
• Ziek zijn (braken).
• U kunt zich na een maaltijd bijzonder ‘vol’ voelen.

Wat kan het nog meer zijn?

Neem niet aan dat maagpijn altijd een teken van gastritis is – de pijn kan worden veroorzaakt door een groot aantal andere dingen, zoals een niet-ulcere dyspepsie, een zweer aan de twaalfvingerige darm, een maagzweer of een prikkelbaar darmsyndroom. Zie de aparte folder Buikpijn.

Ga naar uw huisarts als:

• u erge pijn in uw buik (abdomen) hebt of u zich onwel voelt.
• u pijn of andere indigestieklachten hebt die langer dan een week aanhouden.
• De gastritis begint na het innemen van medicijnen (op recept of vrij verkrijgbaar).
• U geeft bloed op (braakt) of de kleur van het braaksel is als koffie.
• U heeft bloed in uw ontlasting (faeces). (Bloedingen uit uw maag kunnen uw ontlasting er zwart uit laten zien.)
• U bent onlangs afgevallen zonder bewust te proberen te diëten.

Wat zijn de behandelingen voor gastritis?

Als u indigestie en maagpijn heeft, kunt u proberen dit zelf te behandelen met veranderingen in uw dieet en levensstijl als volgt:

• Een kleinere en frequentere maaltijd eten.
• Ergerlijk voedsel vermijden, zoals gekruid, zuur (bijvoorbeeld vruchtensap), gefrituurd of vet voedsel.
• Geen alcohol drinken.
• Stoppen met roken.
• Reduceren van stress. Zie de aparte folder Stressmanagement.

Als u denkt dat de oorzaak van uw gastritis ligt in herhaald gebruik van niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID’s), kunt u proberen over te stappen op een andere pijnstiller die niet tot de NSAID-klasse behoort, zoals paracetamol. U kunt hierover met uw huisarts overleggen.

Zuuronderdrukkende medicijnen

• Atacida kunnen worden gebruikt om het zuur in uw maag te verminderen en zo de gastritis te laten oplossen.
• Als behandeling met maagzuurremmers niet voldoende is, kan een medicijn genaamd een H2-blokker (zoals ranitidine) worden gebruikt.
• Een alternatief geneesmiddel dat kan worden gebruikt is een protonpompremmer (PPI) zoals lansoprazol of omeprazol.

Zie de aparte bijsluiter genaamd Indigestiemedicatie voor meer informatie.

Als uw gastritis wordt veroorzaakt door Helicobacter pylori (H. pylori)

Uit de tests kan blijken dat u een infectie met H. pylori heeft. Zie de aparte bijsluiter genaamd Helicobacter Pylori voor meer informatie over de behandeling van H. pylori-infectie.

Als uw gastritis wordt veroorzaakt door een ontstekingsremmend geneesmiddel

Indien mogelijk, moet u stoppen met het ontstekingsremmende geneesmiddel. Zo kan de gastritis genezen. Normaal gesproken krijgt u ook een aantal weken een zuuronderdrukkend medicijn voorgeschreven. Hierdoor maakt de maag geen zuur meer aan en kan de gastritis genezen. In veel gevallen is het ontstekingsremmende medicijn echter nodig om de symptomen van gewrichtsontsteking (artritis) of andere pijnlijke aandoeningen te verlichten, of is aspirine nodig om te beschermen tegen bloedstolsels. In deze situaties is het een optie om elke dag een zuuronderdrukkend medicijn te nemen, voor onbepaalde tijd. Dit vermindert de hoeveelheid zuur die door de maag wordt aangemaakt en verkleint de kans op het opnieuw ontstaan van gastritis aanzienlijk.

Wat veroorzaakt gastritis?

Jouw maag produceert normaal zuur om te helpen bij de vertering van voedsel en om ziektekiemen (bacteriën) te doden. Dit zuur is bijtend, dus sommige cellen aan de binnenkant van de maag produceren een natuurlijke slijmlaag. Dit beschermt de bekleding van de maag en het eerste deel van de dunne darm (de twaalfvingerige darm). Normaal is er een evenwicht tussen de hoeveelheid zuur die u aanmaakt en de slijmvliesbeschermingsbarrière. Gastritis kan zich ontwikkelen als dit evenwicht is verstoord, waardoor het zuur de bekleding van de maag kan beschadigen.

Infectie met H. pylori gastritis

Infectie met H. pylori is de oorzaak in ongeveer 8 op de 10 gevallen van maagzweer. Als u eenmaal besmet bent, blijft de infectie meestal de rest van uw leven bestaan, tenzij u wordt behandeld. Zie de aparte folder Helicobacter Pylori voor meer informatie.

Anti-inflammatoire geneesmiddelen – waaronder aspirine

Anti-inflammatoire geneesmiddelen worden soms NSAID’s genoemd. Veel mensen nemen een ontstekingsremmend medicijn voor gewrichtsontsteking (artritis), spierpijn, enzovoort. Deze medicijnen tasten soms de slijmlaag van de maag aan, waardoor zuur een maagzweer kan veroorzaken. Ongeveer 2 op de 10 maagzweren worden veroorzaakt door ontstekingsremmers.

Andere oorzaken

Een stressvolle gebeurtenis – zoals een zware blessure of kritieke ziekte, of een zware operatie. Waarom stress en ernstige ziekte tot gastritis kunnen leiden, is niet precies bekend. Het kan echter verband houden met een verminderde bloedtoevoer naar de maag.

Minder vaak kan gastritis worden veroorzaakt door een auto-immuunreactie – wanneer het immuunsysteem ten onrechte de eigen cellen en weefsels van het lichaam aanvalt (in dit geval de maagslijmvlies). Dit kan gebeuren als u al een andere auto-immuunziekte hebt, zoals de schildklierziekte van Hashimoto of diabetes type 1.

Andere oorzaken van gastritis zijn cocaïnemisbruik of het drinken van te veel alcohol. Soms zijn virussen, parasieten, schimmels en andere bacteriën dan H. pylori de boosdoeners.

Welke tests kunnen worden gedaan?

Uw huisarts kan meestal de diagnose gastritis stellen aan de hand van een geschiedenis van uw symptomen en een onderzoek van uw buik (abdomen). Bij een milde gastritis zijn meestal geen onderzoeken nodig.

Als gastritis niet snel beter wordt of hevige pijn veroorzaakt, zal uw huisarts onderzoeken regelen. Uw huisarts kan bloedonderzoek regelen, waaronder een test op bloedarmoede, omdat gastritis soms bloedingen uit uw maagslijmvlies veroorzaakt.

Gastroscopie (endoscopie) is het onderzoek dat gastritis kan bevestigen. Bij deze test kijkt een arts in uw maag door een dunne, flexibele telescoop door uw slokdarm (oesophagus) te laten gaan. Zo kan hij zien of er een ontsteking is of een andere afwijking, zoals een maagzweer.

Tijdens de endoscopie worden meestal kleine monsters (biopten) genomen van het maagslijmvlies. Deze worden naar het laboratorium gestuurd om onder de microscoop te worden bekeken. Zo wordt ook gecontroleerd op kanker (die in de meeste gevallen wordt uitgesloten).

Een test om de H. pylori-kiem (bacterie) op te sporen kan ook worden gedaan. H. pylori kan worden opgespoord in een monster van de ontlasting (faeces), of in een ‘ademtest’, of uit een bloedonderzoek, of uit een biopsiemonster genomen tijdens een endoscopie. Zie de aparte folder Helicobacter Pylori voor meer informatie.

Een bariumslik en röntgenfoto is een andere manier om veranderingen (zoals zweren) in het maagslijmvlies op te sporen. Het is niet zo nauwkeurig als een endoscopie.

Wat zijn de mogelijke complicaties van gastritis?

Gastritis lost meestal op zonder complicaties. Een enkele keer kan gastritis zich ontwikkelen tot een maagzweer.

Bloedingen uit het maagslijmvlies kunnen ook voorkomen. Hierdoor kunt u bloed ophoesten (braken) (hematemesis) en kunt u bloedarmoede krijgen.