FTO: het eerste gen dat bijdraagt tot veel voorkomende vormen van menselijke zwaarlijvigheid

Genoomwijde associatie, de nieuwste gen-opsporingsstrategie, heeft geleid tot het eerste grote succes op het gebied van de obesitasgenetica met de ontdekking van FTO (fat mass and obesity associated gene) als een obesitas-gevoeligheidsgen. Een cluster van varianten in het eerste intron van FTO vertoonde een sterke en zeer significante associatie met obesitas-gerelateerde kenmerken in drie onafhankelijke genoomwijde associatiestudies, een bevinding die werd herhaald in verscheidene andere studies onder volwassenen en kinderen van Europese afkomst. Homozygoten voor het risico-allel wegen gemiddeld 3-4 kg meer en hebben een 1,67-voudig verhoogd risico op obesitas in vergelijking met mensen die geen risico-allel geërfd hebben. Het inzicht in de mechanismen waardoor FTO tot een verhoogd obesitasrisico leidt, bevindt zich nog in een vroeg stadium. Studies bij mensen en knaagdieren hebben een centrale rol voor FTO gesuggereerd door regulatie van de voedselopname, terwijl anderen een perifere rol hebben voorgesteld door een effect op de lipolytische activiteit in vetweefsel. Het lijdt geen twijfel, dat er nog veel meer voor zwaarlijvigheid gevoelige loci ontdekt moeten worden. Vooruitgang op dit gebied zal dan ook grote inspanningen in samenwerkingsverband en het poolen van compatibele datasets vereisen. We zullen de komende jaren veel te weten komen over de genetische architectuur van obesitas bij de mens. De verwachtingen zijn hooggespannen, maar er zijn nog veel uitdagingen. Van deze laatste zal het vertalen van nieuwe vorderingen in bruikbare richtsnoeren voor preventie en behandeling van obesitas het meest veeleisend zijn.