Friedrich Froebel

Een van Froebels meest enthousiaste discipelen, de barones van Marenholtz-Bülow, was grotendeels verantwoordelijk voor het onder de aandacht brengen van zijn ideeën bij opvoeders in Engeland, Frankrijk en Nederland. Later werden ze geïntroduceerd in andere landen, waaronder de Verenigde Staten, waar de Froebeliaanse beweging haar grootste succes boekte. Daar nam John Dewey de principes van Froebel over in zijn experimentele school aan de Universiteit van Chicago. Kleuterscholen werden in heel Europa en Noord-Amerika opgericht en werden een standaard onderwijsinstelling voor kinderen van vier tot zes jaar.

Froebel werd beïnvloed door de vooraanstaande Duitse idealistische filosofen van zijn tijd en door Jean-Jacques Rousseau en Pestalozzi. Hij was een oprecht gelovig man die, vanwege zijn geloof in de onderliggende eenheid van alle dingen, neigde naar pantheïsme en wel een natuurmysticus is genoemd. Zijn belangrijkste bijdrage aan de opvoedingstheorie was zijn geloof in “zelfwerkzaamheid” en spel als essentiële factoren in de opvoeding van kinderen. De rol van de leraar was niet om de kinderen te drillen of te indoctrineren, maar veeleer om hun zelfexpressie aan te moedigen door middel van spel, zowel individueel als in groepsactiviteiten. Froebel ontwierp cirkels, bollen en ander speelgoed – die hij allemaal “geschenken” of “bezigheden” noemde – die ontworpen waren om het leren te stimuleren door middel van spelactiviteiten die begeleid werden door liedjes en muziek. Moderne pedagogische technieken in kleuterschool en peuterschool zijn veel aan hem te danken.