Frank Norris

Frank Norris, bijnaam van Benjamin Franklin Norris, (geboren 5 maart 1870, Chicago, Illinois, V.S.-gestorven 25 oktober 1902, San Francisco, Californië), Amerikaans romanschrijver die de eerste belangrijke naturalistische schrijver in de Verenigde Staten was.

Norris studeerde twee jaar schilderkunst in Parijs maar besloot toen dat literatuur zijn roeping was. Hij bezocht de Universiteit van Californië in 1890-94 en bracht daarna nog een jaar door aan de Universiteit van Harvard. Hij was nieuwscorrespondent in Zuid-Afrika in 1895, redactioneel medewerker van de San Francisco Wave (1896-97), en oorlogscorrespondent in Cuba voor McClure’s Magazine in 1898. In 1899 trad hij in dienst bij de New Yorkse uitgeverij Doubleday, Page, and Company. Hij stierf drie jaar later na een operatie aan een blindedarmontsteking.

Norris’ eerste belangrijke roman, McTeague (1899), is een naturalistisch werk dat zich afspeelt in San Francisco. Het vertelt het verhaal van een domme en brutale tandarts die zijn gierige vrouw vermoordt en vervolgens aan zijn eigen einde komt terwijl hij door Death Valley vlucht. Met dit boek en de boeken die volgden, voegde Norris zich bij Theodore Dreiser in de voorste gelederen van de Amerikaanse romanschrijvers. Norris’ meesterwerk, The Octopus (1901), was de eerste roman van een geplande trilogie, The Epic of the Wheat, die handelde over de economische en sociale krachten die betrokken zijn bij de productie, distributie en consumptie van tarwe. De Octopus schetst met gedurfde symboliek de tarweoogst in Californië en de strijd van de tarwetelers daar tegen een monopolistische spoorwegmaatschappij. De tweede roman in de trilogie, The Pit (1903), handelt over tarwespeculatie op de Chicago Board of Trade. De derde roman, Wolf, die bij Norris’ dood nog niet geschreven was, had moeten laten zien hoe in Amerika geteelde tarwe een door hongersnood getroffen dorp in Europa zou helpen. Vandover and the Brute, postuum gepubliceerd in 1914, is een studie over degeneratie. McTeague werd in 1924 verfilmd door Erich von Stroheim onder de titel Greed en in 1992 als opera opgevoerd door componist William Bolcom en regisseur Robert Altman.

Naar het voorbeeld van Émile Zola en de Europese naturalisten, probeerde Norris in McTeague met realistische details de invloed van erfelijkheid en milieu op het menselijk leven te beschrijven. Vanaf The Octopus nam hij een meer humanitair ideaal aan en begon hij de roman te zien als een geschikt middel tot sociale verbetering. In The Octopus en andere romans streefde hij ernaar de Amerikaanse fictie, die toen werd gedomineerd door historische romantiek, terug te brengen tot serieuzere thema’s. Ondanks hun romantiserende tendensen geven zijn romans een levendig authentiek en zeer leesbaar beeld van het leven in Californië rond de eeuwwisseling van de 20e eeuw.

De geschriften van Norris werden in 1928 verzameld (10 delen), en The Letters of Frank Norris werd in 1956 uitgegeven door Franklin Walker.