Endoparasietenbestrijdingsstrategieën: gevolgen voor de biodiversiteit van inheemse fauna

Inspanningen ter bestrijding van het spectrum van ziekten die de mens, onze gewassen en onze dieren treffen, leveren problemen op waarover openlijk moet worden gedebatteerd. Het wijdverbreide gebruik van chemische stoffen op zo’n breed gebied geeft aanleiding tot grote bezorgdheid, niet alleen over de veiligheid voor de gebruikers, consumenten en doelsoorten, maar vooral over de niet zo voor de hand liggende effecten op de ecosystemen waarin zij worden gebruikt. Een onbepaald niveau van biologische diversiteit is noodzakelijk om de ecologische functie en veerkracht in stand te houden. Deze zijn op hun beurt noodzakelijk voor het genereren van de biologische hulpbronnen (bomen, vis, wilde dieren, gewassen) en ecologische diensten (bescherming van stroomgebieden, luchtzuivering, klimaatstabilisatie, erosiebeheersing) waarvan de economische activiteit en het menselijk welzijn afhankelijk zijn. De drijvende krachten achter de achteruitgang van de biodiversiteit zijn volledig te wijten aan menselijke activiteiten. Onderliggende oorzaken zijn die welke voortvloeien uit de culturele en sociale factoren die samenhangen met economische activiteiten en die leiden tot de directe uitputting van soorten en de aantasting of vernietiging van habitats. Het brede spectrum en de hoge werkzaamheid van de macrocyclische lactonen tegen nematoden- en geleedpotigenparasieten bij vee en gezelschapsdieren zijn ongekend. Runderen, paarden, schapen, varkens, honden – in uiteenlopende mate – worden allemaal door de mens gebruikt voor economisch gewin. Schadelijke gevolgen voor niet-doeldieren worden aanvaardbaar geacht bij de uitroeiing van parasieten vanwege hun economisch belang voor de commerciële veeteelt. De productie zal toenemen wanneer deze parasieten worden geëlimineerd, maar we blijven ons bewust van de langetermijngevolgen van onze acties. Wat zijn de ecologische grenzen van de economische activiteiten op het platteland? De ontbinding van dierlijke uitwerpselen draagt bij tot de instandhouding van ons ecosysteem door waardevolle voedingsstoffen aan de bodem terug te geven. De mestfauna – schimmels, gisten, bacteriën, nematoden, insecten en regenwormen – speelt een onopvallende maar belangrijke en gevarieerde rol in dit afbraakproces, een rol die afhankelijk is van vele factoren, vooral milieufactoren. Anthelmintica en pesticiden zijn van aanzienlijke waarde in de landbouw, maar de kosten ervan voor het milieu worden niet geëvalueerd. Wij hebben onvoldoende kennis over de mate waarin een spectrum van anthelmintica en pesticiden de ecologische functie en de veerkracht van het ecosysteem in onze commerciële plantaardige en dierlijke productiesystemen beïnvloeden. Het wordt tijd dat we een oprechte interesse ontwikkelen in het vermijden van “de dialoog van de deal” die in het verleden interdisciplinair onderzoek tussen milieu-ecologie en commerciële plant- en dierlijke productie heeft geminimaliseerd.