Einsteins Erfenis: The Final Chapter

“Toen ik jong was, wilde en verwachtte ik van het leven alleen maar dat ik rustig in een hoekje mijn werk zou doen zonder dat het publiek aandacht aan mij zou schenken,” zei Einstein nadat hij tijdens een sociale bijeenkomst in de bloemetjes was gezet. “En zie nu wat er van mij geworden is.” Toch heeft hij zijn jeugdig enthousiasme voor eenvoudige vreugden nooit laten verpletteren door de last van de roem. Einstein schreef nog steeds liefdesgedichten aan het object van zijn genegenheid; hij wandelde graag naar zijn nabijgelegen kantoor aan het Institute for Advanced Study in Princeton; en altijd dacht hij aan wetenschap.

Einstein had bezwaar tegen wat hij de “cultus van individuen” noemde, maar hij aanvaardde zijn beroemdheidsstatus met gratie. Met de hulp van zijn secretaresse beantwoordde hij elke dag tientallen brieven en begroette hij een constante stroom bezoekers met een nuchtere manier die je niet zou verwachten van zo’n prominent iemand. “Hoe komt het dat niemand mij begrijpt, maar toch iedereen mij aardig vindt?” vroeg hij zich eens af tijdens een interview. Einstein de sterveling – die zijn zeilboot liet kapseizen, een minder dan perfect gezinsleven had en moeite had om zijn eerste baan te krijgen – is stilletjes in een ziekenhuis in Princeton heengegaan. De legende Einstein zal nog generaties lang een icoon van genialiteit blijven. “Wat is gebleven is het niet-aflatende werk aan moeilijke wetenschappelijke problemen. De fascinerende magie van dat werk zal voortduren tot mijn laatste ademtocht”, schreef Einstein in 1951. Hij liet het aan toekomstige generaties over om de nog steeds voortdurende vragen op te lossen die zijn theorieën opriepen, waarvan vele hun tijd jaren vooruit waren. Zo werd Einsteins “kosmologische constante” uit 1917 ooit beschouwd als zijn grootste blunder, maar moderne natuurkundigen gebruiken hem tegenwoordig als een essentieel element om het lot van het heelal te begrijpen.

Maart 14, 1949-Albert Einstein viert zijn 70e verjaardag.

Einstein vond het niet nodig om zijn verjaardag te vieren. “Het is een bekend feit dat ik geboren ben, en dat is alles wat nodig is,” zei hij. Vrienden, collega’s en volslagen vreemden vonden het toch nodig telegrammen, kaarten, brieven, geschenken en een uitgebreide verjaardagstaart te sturen.

Vriendelijke buurman

Diegenen die Einstein ontmoetten, herinnerden zich zijn menselijke kant. Hij liep naar zijn werk of nam de bus bij slecht weer; bezocht de pasgeboren kittens van de buren; begroette kerstliedjes op winteravonden; weigerde zijn brilrecept aan te passen; en weigerde sokken te dragen omdat er dan gaten in zouden komen. Maar hij leek geen bezwaar te hebben tegen pluizige pantoffels! 18 april 1955 – Albert Einstein sterft kort nadat een bloedvat bij zijn hart is gebarsten. Toen hem werd gevraagd of hij een operatie wilde ondergaan, weigerde Einstein: “Ik wil gaan wanneer ik wil gaan. Het is smakeloos om het leven kunstmatig te verlengen. Ik heb mijn deel gedaan; het is tijd om te gaan. Ik zal het op een elegante manier doen.” Na een autopsie werd Einsteins lichaam gecremeerd en zijn as uitgestrooid op een onbekende plaats.

De wereld rouwde om Einsteins dood. Op zijn verzoek werden zijn kantoor en huis niet in gedenktekens veranderd.