Een ijsberg zo groot als de Big Ben bedreigt een dorpje in Groenland

Innaarsuit, Groenland(CNN) De mensen van Innaarsuit weten hoe ze zich moeten gedragen rond ijs. Hun kleine eiland voor de kust van West-Groenland wordt er elke lange, donkere winter door omringd. Ze trekken met hondensleeën over het bevroren oppervlak van de Baffin Baai om op zeehonden en ijsberen te jagen. Ze hakken er gaten in en vangen er vis door. Maar deze zomer heeft een onvoorspelbare ijsberg van 11 miljoen ton zich vlak naast hun geïsoleerde vissersgemeenschap genesteld. De 170 mensen die hier wonen kunnen alleen maar hopen dat het rustig vertrekt zonder ophef te veroorzaken.

“Het is de grootste die we hier ooit hebben gezien,” zegt dorpsraadslid Susanne Eliassen, gebarend naar de berg ijs. Het rijst ruwweg 100 meter boven het water uit, schatte het Deense Meteorologische Instituut aan CNN – ongeveer even hoog als de Big Ben van Londen.

Staan op de kustlijn voor de ijsberg van Innaarsuit is een ontzagwekkende ervaring. Er omheen varen in een boot ook. En er omheen vliegen in een helikopter. Je zou er de hele dag naar kunnen kijken. Het is overweldigend mooi.

Lees meer: De smeltende gletsjers van Groenland kunnen op een dag je stad onder water zetten

De kant die naar het land is gericht, is een rechte val vanaf de scherpe bovenrand, een steile klif van stralend wit. De achterkant helt zachter terug naar de waterlijn. Aan één kant steekt een smalle arm uit met een perfect gevormde boog waar je met een boot doorheen zou kunnen varen als je durfde. Vanuit de lucht zie je een turquoise schaduw onder het oppervlak – de enige aanwijzing van de enorme onderwaterstructuur van de ijsberg die nu vastzit aan de zeebodem.

Dorpsraadslid Susanne Eliassen.

Onophoudelijk veranderend

Er zijn scheuren over elk oppervlak – sommige heel diep. Zelfs van een afstand hoor je er eindeloos smeltwater doorheen stromen. En zo nu en dan: een luide dreun van binnenuit, gevolgd door een deel van het ijs dat in het water valt.

Zoals alle ijsbergen, verandert ook deze steeds en nadert zijn einde. De mensen in Innaarsuit vrezen dat hij gewelddadig zal eindigen met een plotselinge breuk of rol, waardoor tsunami-achtige golven op hen afkomen.

In de haven komen en gaan kleine vissersbootjes, over het hoofd gezien door de enige werkgever van betekenis hier, een fabriek voor de verwerking van zeevruchten. Een zeehondenkarkas ligt vastgebonden, net boven de waterlijn. De plaatselijke bevolking bezoekt de enige winkel van hun gemeenschap. De ijsberg doemt op boven het tafereel.

Hans Mathias Kristensen maakt zijn boot klaar voor een tweedaagse vistocht. De 52-jarige houdt het nu voor anker aan de andere kant van het eiland om het te beschermen tegen de ijsberg. Deze zacht gesproken harde man van de Noordpool schrikt niet snel af.

“Ik ben er aan gewend. Maar deze maakt me bang. Mijn vader leerde me dat als een ijsberg vastzit, het ijs onder het water kleiner wordt, smelt en uiteindelijk breekt,” zegt Kristensen. “Er zouden enorme golven ontstaan als die afbreekt.” Hij herinnert zich een andere ijsberg lang geleden die 11 boten verwoestte of beschadigde.

Visser Hans Mathias Kristensen herinnert zich een andere ijsberg die 11 boten verwoestte of beschadigde toen hij uiteenbrak.

Het dorp bestaat uit ongeveer 50 fel beschilderde, cottage-stijl huizen verspreid over een vallei en de heuvels er omheen. Sommige zijn versierd met jachttrofeeën – botten van zeehonden en walvissen, schedels van ijsberen. De rust wordt hier alleen doorbroken door teams van sledehonden, die rond de nederzetting zijn vastgebonden en vaak samen janken.

Een virale video

Een persoon in deze gemeenschap heeft meer dan wie ook gedaan om de wereld te laten weten over de ijsberg. Oline Nielsen heeft altijd een videocamera bij de hand, uit haar raam gericht. Die legde een dramatisch moment vast: een grote brok die van de ijsberg afkalft, kort nadat die voor de haven opdook. Die video is inmiddels miljoenen keren bekeken.

De pijnlijk verlegen 28-jarige helpt bij het beheer van de dorpswinkel. “Ik wil foto’s en video’s maken om van te leven,” zegt ze.

Andere mensen hier hopen ook dat de ijsberg en zijn roem kansen zullen brengen. “Dat is goed. Voor de toeristen misschien,” zegt onderwijzeres Pia Kristensen. “Ze zullen komen om van de ijsbergen en de natuur te genieten.”

“Het is vredig. Mijn man is visser. De andere mannen vissen. We hebben een mooi leven hier. Iedereen kent elkaar.”

Wetenschappers maken zich veel zorgen over de negatieve gevolgen van de klimaatverandering voor Groenland, de enorme ijskap en de vele gletsjers. Maar de Innaarsuit-ijsberg is daar niet specifiek één van. Evenmin als veel van de andere enorme brokken ijs die bij deze regio drijven.

Oline Nielsen’s video van de ijsberg heeft miljoenen views getrokken.

“Er is geen verband tussen deze gebeurtenis en de terugtrekkende gletsjers die we elders op Groenland zien,” zegt Keld Qvistgaard van de Groenlandse ijsdienst van het Deense Meteorologische Instituut.

“De Innaarsuit-ijsberg is waarschijnlijk afkomstig uit de Upernavik Ice Fjord, slechts 30 tot 40 kilometer zuidelijker. De gletsjeruitgangen in de fjord zijn in staat om zeer grote ijsbergen te produceren.”

“In de oostelijke Baffin Baai zijn er ongeveer 20 gletsjeruitgangen — sommige daarvan kunnen ijsbergen produceren die groter zijn dan de berg die we bij Innaarsuit zagen.”

De juiste ijsberg op het juiste moment

Wat ongewoon is aan deze ijsberg is zijn locatie en hoe hij zo dicht bij een van de weinige nederzettingen hier is gekomen. Volgens Qvistgaard is dat gewoon een buitengewoon toeval.

“We hadden de juiste ijsberg, met de juiste afmetingen, op de juiste plaats, op het juiste moment van een maanfase. En het lukte om een kanaal te vinden helemaal tot Innaarsuit en daar aan de grond te lopen, waar veel goede mensen met camera’s waren.”

Onderwijzeres Pia Kristensen — gezien met haar zoon Unu — gelooft dat ijsbergen uiteindelijk toeristen kunnen aantrekken.

Dorpsbewoners voelden enige opluchting toen de ijsberg zich een eindje van hun haven verwijderde. Maar hij stopte weer. Ze hopen nu dat de volgende volle maan op 27 juli het zeeniveau genoeg zal doen stijgen om het ijs van de bodem te tillen en het veilig te laten wegdrijven.

De torenhoge aanwezigheid van de ijsberg heeft de mensen hier er niet van weerhouden van de belangrijke dingen te genieten. Op deze avond in het dorp is een menigte van familie en vrienden verkleed om de lutherse confirmatie van een 14-jarig meisje te vieren. Schooljuf Pia Kristensen vertelt ons: “Ik wil nu gaan dansen!”