Densitometrie

Wat is densitometrie?

Botdensitometrie verwijst naar speciale scantechnieken die worden gebruikt om de botstructuur zichtbaar te maken en de botmineraaldichtheid (BMD) te analyseren. In tegenstelling tot andere röntgentechnieken ligt bij densitometrie de nadruk op kwantificering van het bot, met een kortere scantijd en nauwkeurige resultaten, waardoor artsen het botverlies bij patiënten kunnen volgen. De standaardmethode voor botdensitometrie is de dual-energy x-ray absorptiometry (DEXA/DXA) scan.

Wat houdt botdensitometrie in?

Densitometrie bestaat uit het afvuren van kleine stoten ioniserende straling door de patiënt om een beeld van het binnenste van zijn lichaam te maken. De botten absorberen een deel van deze straling, en de geabsorbeerde hoeveelheid geeft de dichtheid van de botten weer, die op het beeld waarneembaar zal zijn.

Eerdere densitometrietechnieken, zoals absorptiometrie met enkelvoudige foton en later absorptiometrie met tweevoudige foton, gebruikten respectievelijk jodium-125 en gadolinium-153, terwijl moderne DXA-scans gebruik maken van röntgenstraling op laag niveau.

Waarom wordt densitometrie gedaan?

Het belangrijkste gebruik van DEXA is het diagnosticeren en controleren van de voortgang en/of behandeling van osteoporose. Bot wordt voortdurend door het lichaam afgebroken en weer opgebouwd, maar naarmate we ouder worden, wordt er meer afgebroken dan er wordt gevormd, en verschillende aandoeningen of omstandigheden kunnen de snelheid van deze afbraak verhogen. Osteoporose is het resultaat hiervan – een aandoening waarbij de holle ruimten in de botten breder worden en de botten daardoor broos worden.

Voorbereiding op een DXA-scan

Zoals bij de meeste röntgenfoto’s is er weinig tot geen voorbereiding nodig. Voor de DXA-scan moet u uw sieraden afdoen en het is raadzaam om losse, comfortabele kleding te dragen. U mag 24 uur voor het onderzoek geen calciumsupplementen innemen en u moet uw arts en de technicus op de hoogte brengen als u onlangs een onderzoek met contrastvloeistof (bv. CT-scan), een radio-isotoop of een bariumscan heeft ondergaan. U moet hen ook laten weten of er een kans bestaat dat u zwanger bent.

Wat u kunt verwachten tijdens een DXA-scan

Densitometriescans zijn snel en pijnloos. De patiënt ligt meestal op een tafel met de röntgengenerator onder hem en de beeldgenerator boven hem. Als de romp wordt gescand, wordt de patiënt gevraagd een paar seconden stil te liggen en zijn adem in te houden om te voorkomen dat de beelden onscherp worden. Patiënten kunnen maanden of jaren later vervolgscans nodig hebben om hun vooruitgang te volgen.