De God van Gerechtigheid: A Study of Justice and Mercy Verses Found Through Through Through the Bible

Het thema rechtvaardigheid in de Bijbel onthult Gods liefdevolle en oprechte karakter, ons eigen falen om rechtvaardig te handelen, de middelen waarmee we gerechtvaardigd kunnen worden, en de noodzaak voor Gods volk om rechtvaardigheid lief te hebben.

We vinden in het Oude Testament dat de termen voor rechter, rechtvaardigheid, en (burgerlijke) wetten allemaal van dezelfde wortel afstammen. Met andere woorden, gerechtigheid is nauw verbonden met en wordt bestuurd als een ideale juridische norm.

Het begrip rechtvaardigheid in de Bijbel omvat echter meer dan het straffen van verkeerd handelen. Het omvat het behandelen van alle mensen, niet alleen rechtvaardig, maar ook met bescherming en zorg. God roept alle mensen op om gerechtigheid te zoeken voor hen die het meest kwetsbaar zijn voor onrecht. De Bijbel koppelt rechtvaardigheid regelmatig aan rechtvaardig handelen en je gedragen met barmhartigheid, liefde, vriendelijkheid en mededogen.

De God van gerechtigheid

Justitie is geworteld in Gods karakter en schepping:
– “Hij is de Rots, zijn werken zijn volmaakt, en al zijn wegen zijn rechtvaardig. Een getrouw God, die geen onrecht doet, oprecht en rechtvaardig is Hij” (Deuteronomium 32:4).
– “De Heer is rechtvaardig, hij heeft gerechtigheid lief” (Psalmen 11:7).
– “De Schepper van hemel en aarde … houdt de zaak van de verdrukten staande en … heeft de rechtvaardigen lief” (Psalmen 146:6-8).
– “De almachtige Heer zal door zijn gerechtigheid verhoogd worden” (Jesaja 5:16).
– Gods karakter omvat een ijver voor gerechtigheid die Hem ertoe brengt de sociaal machtelozen teder lief te hebben (Psalmen 10:14 – 18).

De roeping van Gods volk om rechtvaardig te handelen

Als Gods vertegenwoordigers zijn rechters geroepen om onschuldigen vrij te spreken, schuldigen te veroordelen, en valse beschuldigingen en omkoperij aan de kaak te stellen (2 Kronieken 19:5 – 7). Zij mogen het recht niet verstoren door de armen of de rijken te bevoordelen (Exodus 23:3; Leviticus 19:15). God beveelt koningen ook rechtvaardig te handelen en draagt hen op te zorgen voor de zwakken en weerlozen. De psalmist bidt: “Geef de koning uw rechtvaardigheid, o God …. Moge hij uw volk rechtvaardig oordelen, uw verdrukten rechtvaardig” (Psalmen 72:1 – 2).

Door het hele Oude Testament heen wordt Gods volk aangespoord om “te leren recht te doen zoeken naar gerechtigheid” (Jesaja 1:17). Wanneer Job zijn aanklagers confronteert, houdt hij vol: “Ik heb gerechtigheid als mijn kleding aangetrokken; gerechtigheid was mijn gewaad en mijn tulband. Ik was de ogen voor de blinden en de voeten voor de lammen. Ik was een vader voor de behoeftige, ik nam het op voor de vreemdeling” (Job 29:14 – 16).

Zo ook hekelen de profeten onrechtvaardigheid en dringen erop aan dat de juiste verering van God niet kan bestaan zonder liefdevolle gerechtigheid. Amos dreigt met het oordeel over “hen die de onschuldigen onderdrukken en steekpenningen aannemen en de armen het recht ontnemen in de rechtbanken” (Amos 5:12). Zacharia spoort Gods volk aan om “ware gerechtigheid te betrachten; elkaar barmhartigheid en ontferming te betonen. Onderdruk niet de weduwe of de vaderloze, de vreemdeling of de arme” (Zacharia 7:9 – 10). En Micha vraagt retorisch: “Wat verlangt de Heer van u? Rechtvaardig te handelen, barmhartigheid lief te hebben en nederig te wandelen met uw God” (Micha 6:8).

Jezus herhaalt de profeten uit het Oude Testament wanneer hij de Farizeeën verwijt dat zij zich concentreren op religieuze naleving, terwijl zij “rechtvaardigheid en de liefde tot God” verwaarlozen (Lucas 11:42). Gerechtigheid neemt een centrale plaats in in heel zijn onderricht en bediening. Voor Jezus is een gebrek aan zorg voor de armen geen onbeduidende vergissing, maar een teken dat iemand op gespannen voet met God staat. Dit wordt geïllustreerd in de gelijkenis van de schapen en de geiten, waar de ware schapen degenen zijn die een hart hebben voor de hongerigen, de vreemdelingen, de armen, de zieken en de gevangenen (Mattheüs 25:35 – 36).

Rechtvaardigheid en Gods goedheid

Het thema van de rechtvaardigheid brengt echter twee formidabele problemen met zich mee. Het eerste is de noodzaak om Gods rechtvaardigheid en goedheid te verdedigen in het licht van onrechtvaardigheid. Hoe kan een rechtvaardige God het kwaad tolereren? De Bijbel gaat hier in Habakkuk heel concreet op in.

Habakkuk klaagt bij God dat zijn volk zijn eis tot gerechtigheid negeert, en hij vraagt zich af waarom God toestaat dat de onrechtvaardigen doorgaan met hun goddeloosheid: “Waarom laat U mij kijken naar onrechtvaardigheid? Waarom tolereert U onrechtvaardigheid? Vernietiging en geweld zijn voor mijn ogen; er is twist en conflict in overvloed. Daarom is de wet verlamd, en de gerechtigheid zal nooit zegevieren” (Habakkuk 1:3 – 4). Habakkuk vraagt hoe Gods rechtvaardigheid te rijmen valt met zijn ervaring van de wereld. Gods antwoord is dat hij “de Babyloniërs, dat meedogenloze en onstuimige volk” (Habakkuk 1:6) heeft aangesteld om zijn opstandige kinderen te straffen door hen in ballingschap te voeren.

Het is niet verrassend dat dit een ander moreel dilemma oproept voor de profeet: Babylon is nog goddelozer dan Juda (Habakkuk 1:13)! Hoe kon God zo’n verachtelijk instrument gebruiken, zij die “een wet voor zichzelf” zijn (Habakkuk 1:7)? God verzekert Habakkuk dat Hij de Babyloniërs uiteindelijk zal oordelen. In de tussentijd moeten de rechtvaardigen geduldig wachten, trouw blijven aan God en erop vertrouwen dat God zich rechtvaardig zal tonen. In de woorden van Habakkuk 2:4, een vers dat het Nieuwe Testament drie keer citeert (Romeinen 1:17; Galaten 3:11; Hebreeën 10:38), “de rechtvaardige zal leven door zijn trouw.”

Justitie en de dag des oordeels

Habakkuk verwoordt de zorg van de Bijbel om Gods rechtvaardigheid en goedheid te verdedigen, maar een tweede probleem is persoonlijker: als God rechtvaardig is, hoe kunnen u en ik dan voor Hem staan op de dag des oordeels? Zowel het Oude Testament als het Nieuwe Testament zijn het erover eens: “niemand die leeft is rechtvaardig voor” (Psalmen 143:2) en “er is niemand rechtvaardig, zelfs niet één” (Romeinen 3:10).

De enige uitzondering op dit allesomvattende oordeel is Jezus Christus. In Lukas’ verslag van de kruisiging concludeert de centurio aan het kruis: “Dit was toch een rechtvaardig man” (Lukas 23:47). Handelingen herhaalt deze conclusie. Petrus beschuldigt de Joodse menigte en zegt: “Jullie hebben de Heilige en Rechtvaardige verstoten en gevraagd om een moordenaar aan jullie over te laten” (Handelingen 3:14; vgl. Handelingen 7:52). Ananias verklaart dat God Paulus op de weg naar Damascus uitkoos “om de Rechtvaardige te zien en woorden uit zijn mond te horen” (Handelingen 22:14). Jezus’ rechtvaardig en rechtschapen karakter verbindt Hem met Jesaja’s lijdende knecht, die verlossing brengt: “Hij werd doorboord om onze overtredingen, Hij werd verbrijzeld om onze ongerechtigheden” (Jesaja 53:5).

Het evangelie biedt ons een rechte positie voor God op grond van Jezus’ sterven in onze plaats: “Want Christus … heeft eenmaal voor de zonden geleden, de rechtvaardige voor de onrechtvaardige, om u tot God te brengen” (1 Petrus 3:18). Romeinen 3:25 – 26 legt uit: “God heeft Christus voorgesteld als een verzoeningsoffer, door het vergieten van zijn bloed – te ontvangen door geloof …. Hij deed het om zijn rechtvaardigheid in de tegenwoordige tijd aan te tonen, om rechtvaardig te zijn en degene die rechtvaardigt degenen die geloof in Jezus hebben.” Het enige middel tot onze rechtvaardiging is het belijden van ons falen om rechtvaardig te leven en te vertrouwen op de dood en opstanding van Christus.

De Bijbel openbaart de God van rechtvaardigheid, die rechtvaardigheid eist van zijn schepselen. Het geeft ook volledige stem aan menselijke kreten tegen onrechtvaardigheid en verkondigt dat God vastbesloten is om gerechtigheid te herstellen op de hele aarde.

Gedit uit een artikel van Brian S. Rosner in de NIV Bijbelse Theologie Studie Bijbel.

Receive New Articles by Email