Dag in de geschiedenis: De reus van Cardiff en de grootste hoax van CNY

Op 16 oktober 1869 werd op de boerderij van William Newell in Cardiff, New York, even ten zuiden van Syracuse, een “versteende reus” van 3.000 kilo ontdekt door enkele mannen die waren ingehuurd om een put te graven op de boerderij. Newell bedekte de reus met een tent en liet de mensen betalen om hem te bekijken. De reus trok grote menigten die tot 50 cent per stuk betaalden en trok nationale aandacht. Een aanzienlijk bod van Entertainer P.T. Barnum op de reus werd afgewezen, dus maakte hij er zelf een. Beide werden kort daarna tot fraude verklaard. De originele Cardiff Giant is nu te zien in de New York Historical Society’s Farmers’ Museum in Cooperstown, NY.

Meer informatie via The Museum of Hoaxes:

De Cardiff Giant, een gigantische tien voet hoge stenen man, kwam uit de grond en in het Amerikaanse leven op 16 oktober 1869, toen hij werd ontdekt door een aantal arbeiders die een put groeven achter de schuur van William C. “Stub” Newell in Cardiff, New York. Het nieuws over zijn aanwezigheid verspreidde zich snel, en al snel reisden duizenden mensen naar de boerderij van Stub Newell om de kolos te zien. Zelfs toen Newell vijftig cent per hoofd begon te vragen om hem te mogen bekijken, bleven de mensen komen.

De speculaties over wat de reus zou kunnen zijn, tierden welig. Het centrale debat ging tussen degenen die dachten dat het een versteende man was en degenen die geloofden dat het een oud standbeeld was. De ‘versteningstheorie’ dacht dat het een van de reuzen was die genoemd worden in de Bijbel, Genesis 6:4, waar staat: “Er waren reuzen op de aarde in die dagen.” De voorstanders van de standbeeld-theorie volgden het voorbeeld van Dr. John F. Boynton, die speculeerde dat een Jezuïtische missionaris het ergens in de zeventiende eeuw had uitgehakt om indruk te maken op de plaatselijke indianen.

De waarheid was iets prozaïscher. Het was eigenlijk de creatie van een ondernemende New Yorkse tabakswinkelier genaamd George Hull. Het idee om een stenen reus in de grond te begraven kwam bij hem op nadat hij ruzie had gekregen met een methodistische dominee over de vraag of de Bijbel wel letterlijk moest worden genomen. Hull, een atheïst, vond van niet. Maar de dominee was het daar niet mee eens. De dominee stond erop dat zelfs de passage waarin staat ‘er waren reuzen op de aarde in die dagen’ als een letterlijk feit gelezen moest worden. Volgens Hull “dacht hij er na deze discussie onmiddellijk aan om een steen te maken en die door te laten gaan voor een versteende man”. Hij bedacht dat hij de nepreus niet alleen kon gebruiken om de spot te drijven met Bijbelse letterkundigen, maar ook om wat geld te verdienen.

Hulls idee bleek een geniale zet te zijn. De hele onderneming kostte hem meer dan $2600 (allemaal met medewerking van de boer Newell en de steenhouwers die de reus hadden uitgehakt), maar de gok betaalde zich uit toen een groep zakenlieden $37.500 betaalde om de reus te kopen en naar Syracuse te verplaatsen, waar hij prominenter tentoongesteld kon worden.

In Syracuse kwam de reus onder verscherpt toezicht te staan. Othniel C. Marsh, een paleontoloog van Yale, bracht er een bezoek en verklaarde dat het een onhandige vervalsing was. Hij wees erop dat beitelsporen er nog duidelijk op te zien waren. Deze zouden moeten zijn weggesleten als de reus een noemenswaardige tijd in de grond had gezeten. Hull voelde dat het spel uit was (en hij had al geïncasseerd) en bekende. Maar het publiek leek er niet om te geven dat het nep was. Ze bleven er toch naar komen kijken. Ze begonnen er zelfs liefkozend naar te verwijzen als ‘Old Hoaxey.’

Het erkennen van de populariteit van de reus, bood de grote showman P.T. Barnum de nieuwe eigenaren 60.000 dollar voor een huurcontract van drie maanden. Toen zijn aanbod werd geweigerd, betaalde hij een kunstenaar om er een exacte gipsen replica van te maken, die hij vervolgens tentoonstelde in zijn museum in New York City. Al snel trok de replica een groter publiek dan het origineel. Deze concurrentie bracht de eigenaars van de reus ertoe een rechtszaak tegen Barnum aan te spannen, maar de rechter weigerde hun zaak te behandelen tenzij de “echtheid” van het origineel kon worden bewezen. Schaapachtig lieten zij hun aanklacht vallen. Wat vermoedelijk Barnums replica van de reus is, wordt thans tentoongesteld in Marvin’s Marvelous Mechanical Museum, buiten Detroit. (Opmerking: Marvin’s Museum is zeker een bezoekje waard als je ooit in de buurt van Detroit bent. Het herbergt ook een verbazingwekkende collectie van met munten bediende mechanische rariteiten).

Velen hebben de reus van Cardiff uitgeroepen tot het grootste bedrog aller tijden. Of dit nu het geval is of niet, zijn enorme omvang en mysterieuze aanwezigheid boorde zeker een vreemd element aan van de Amerikaanse psyche van na de Burgeroorlog. Hoewel de massale publieke belangstelling voor de reus geleidelijk afnam, bleef hij populair. Zelfs vandaag de dag nog maken mensen de reis om hem te bezoeken in zijn permanente onderkomen in het Farmer’s Museum in Cooperstown, New York (aan het eind van de weg van de Baseball Hall of Fame).